سالی که جهان سوخت

شبنم سیدمجیدی ـ روزنامه‌نگار

آتش‌سوزی‌ها بخشی از طبیعت هستند اما تغییرات آب و هوایی آنها را بیشتر و شدیدتر از گذشته کرده است و روزانه 10هزار تا 30هزار آتش‌سوزی در نقاط مختلف زمین رخ می‌دهد. قلمروهایی که در سال2019آتش گرفتند بسیار متنوع بودند؛ از سیبری گرفته تا اندونزی، استرالیا و کالیفرنیا. ظهور عصر آتش خونین‌ترین اتفاقی است که در حال تجربه‌ایم و در این عصر انسان‌ها مرزهایی را نقض کرده‌اند که هرگز از آنها عبور نکرده بودند. در استرالیا آتش از ‌ماه سپتامبر 2019 آغاز شد و تا ژانویه 2020 حدود 9نفر را کشت، هزار خانه را ویران کرد و 12میلیون هکتار را سوزاند. درحالی‌که این کشور موج گرما را تجربه می‌کند، در‌ ماه دسامبر گرم‌ترین روز با 107درجه فارنهایت در این کشور ثبت شد؛ در یکی از روزهایی که آتش‌نشان‌ها تلاش می‌کردند تا حریق را کنترل کنند. آتش‌سوزی جنگل‌ها و مراتع یکی از ویژگی‌های همیشگی زندگی در استرالیا بوده، اما آتش‌سوزی‌های اخیر شدیدترین و مخرب‌ترین آنها از سال1974 بوده است.
برزیل یکی دیگر از کشورهای تحت‌تأثیر آتش‌سوزی است. تعداد آتش‌سوزی‌های این کشور 84درصد نسبت به‌مدت مشابه در سال2018 افزایش پیدا کرده است. میزان از بین رفتن پوشش گیاهی در جنگل‌های آمازون در این بازه، 39درصد افزایش یافته است. طبق گزارش دیده‌بان جهانی جنگل، مناطق استوایی در کل 8.9میلیون هکتار جنگل‌های باران‌زا را از دست داده‌اند؛ مساحتی برابر با کشور بلژیک! تعداد آتش‌سوزی‌ها در این کشور معادل 80هزار هکتار بود. بسیاری از این آتش‌سوزی‌ها به‌خاطر پاکسازی و آتش زدن مراتع به‌منظور آماده‌سازی‌ آنها برای کشاورزی یا صنایع بوده است. آمازون یک منبع بزرگ اکسیژن ویک بخش حیاتی برای جهان در برابر تغییرات آب و هوایی است. آتش‌سوزی سال گذشته که با سطح بالایی از جنگل‌زدایی همراه بود، برای این اکوسیستم مهم ویرانگر بود. در واکنش به تخریب جنگل‌های آمازون، سیاستمداران در لس‌آنجلس و نیویورک قوانینی را پیشنهاد کردند که طبق آنها همکاری این شهرها را با شرکت‌های بزرگ غذایی که باعث جنگل‌زدایی و آتش‌سوزی می‌شوند، منع کند.
اما قضیه به برزیل و آمازون ختم نمی‌شود. در تابستان 2019 و در پی دوره گرمای شدید، صدها آتش‌سوزی در روسیه رخ داد. یک میلیون نفر طوماری را امضا کردند و خواستار اقدام دولت شدند. دولت روسیه در 5منطقه سیبری وضعیت اضطراری اعلام کرد و ارتش را برای مقابله با آتش وارد عمل کرد. تخمین زده شده که آتش‌سوزی‌های گسترده در سیبری در سال 2019 بیش از 166تن گاز گلخانه‌ای منتشر کرده است که تقریباً برابر با میزان تولید منواکسید کربن از طریق 36میلیون خودرو است. سازمان‌های محیط‌زیستی می‌گویند پیامدهای این آتش‌سوزی‌ها بسیار فراتر از روسیه خواهد بود. آتش‌سوزی‌ها همچنین کربن سیاه تولید کردند که باعث شد روی یخ‌های قطب شمال مستقر شوند و نور خورشید را جذب کنند، این اتفاق باعث گرم‌تر شدن کره زمین می‌شود. در کالیفرنیا فصل آتش‌سوزی‌ها بار دیگر ویران‌کننده بود و هزاران نفر را از خانه‌هایشان آواره کرد. بیش از 250هزار هکتار جنگل را سوزاند و 80میلیارد دلار خسارت اقتصادی وارد کرد. دولت، با قطع برق و خاموشی تلاش کرد تا از آتش‌سوزی‌ها جلوگیری کند و 3میلیون نفر را برای حدود یک هفته بدون برق نگه داشت. البته آتش‌سوزی‌های کالیفرنیا نسبت به سال‌های قبل کمتر تخریب‌کننده بود. در سال2018 آتش 1.8میلیون هکتار جنگل را سوزانده بود. در اندونزی نیز همه ساله آتش‌سوزی‌هایی اتفاق می‌افتد، اما آب و هوای خشک در 2019 باعث شد که آتش‌سوزی‌های این سال از همیشه مخرب‌تر باشد. با انتشار دود در جنوب شرقی آسیا، مدارس بسته شدند و آلودگی هوا میلیون‌ها نفر به‌ویژه کودکان را در معرض خطر قرار داد. آتش‌سوزی در اندونزی اغلب به‌خاطر به‌کارگیری روش‌های آتش زدن مراتع برای پاکسازی جنگل‌ها و مزارع روغن پالم است.


آتش در استوا
طبق گزارش دیده‌بان جهانی جنگل، مناطق استوایی در کل 8.9میلیون هکتار جنگل‌های باران‌زا را از دست داده‌اند؛ مساحتی برابر با کشور بلژیک!