توفان کرونا در بازارهای فناوری

ساسان شادمان منفرد_خبرنگار

ویروس کرونا در حال حاضر باعث ایجاد اختلالی اساسی در کل صنایع شده و بسیاری از نمایشگاه‌های  تجاری  از جمله کنگره جهانی موبایل به خاطر شیوع این ویروس لغو شده‌است. از سوی دیگر شرکت‌هایی  همچون  اپل انتظار دارند که شاهد کاهش سود در نخستین فصل از سال2020 باشند؛  موردی که در  چند سال  اخیر برای‌شان رخ نداده است.

 احتیاط بسیار 
در برخی موارد مشاهده شده که برخی متخصصان و تکنیسین‌ها در آمریکا، چنان نگران ویروس کرونا هستند که اقدامات احتیاطی بسیاری مانند استفاده از ماسک‌های تنفسی و دست ندادن در جلسات را در دستور کار خود قرار داده‌اند. به‌طور کلی، تأثیر اقتصادی و اجتماعی‌ای که کرونا ویروس در فناوری دارد، ارتباط تنگاتنگ بین سیلیکون ولی و چین را به‌شدت تحت تاثیر قرار داده است و ترس آمریکایی‌ها در این مورد چندان بی‌دلیل هم نمی‌تواند باشد.

گوشی‌ هوشمند
پیش‌بینی می‌شود که تولید گوشی‌های هوشمند در مقایسه با سال گذشته میلادی 12درصد کاهش داشته باشد که این کمترین میزان تولید در یک فصل طی 5سال گذشته  است. زنجیره تأمین نیروی انسانی کار را بسیار سخت کرده است. بنابراین باید در انتظار از سرگیری مجدد کار بود، ضمن اینکه کمبود اجزای اصلی مانند ماژول‌های دوربین نیز در این راه وجود دارد.

فیبر نوری
بسیاری از تولیدکنندگان فیبر نوری در جهان در شهر ووهان چین قرار دارند؛ یعنی همان شهری که ویروس کرونا از آنجا آمده است. بر اساس برآوردها، بیش از 25درصد از تولید جهانی فیبر نوری در این شهر انجام می‌شود. علت اصلی تاخیر در ارائه خدمات شبکه 5G در چین نیاز به کابل‌های فیبر نوری است که فعلا تولید آن به حداقل رسیده است.

فلش مموری
بازارهای  حافظه‌های فلش از انواع DRAM و NAND به‌علت انباشت مواد و سطح بالای اتوماسیون در فازهای نیمه‌هادی که توسط شرکت‌هایی مانند سامسونگ و اس‌کی هاینیکس اداره می‌شوند، فعلا بعید است تحت تأثیر قرار بگیرند.

کنسول بازی
تولید کنسول‌های بازی‌ ویدئویی به‌شدت تحت تأثیر شیوع ویروس کرونا قرار گرفته است، با این حال به‌طور حتم، تولید انبوه نسل بعدی کنسول‌ها و ارائه آن به بازار تا زمان کاهش روند شیوع  بیماری در دستور کار قرار دارد و سونی و مایکروسافت می‌خواهند هر طور که شده در فصل تعطیلات تابستانی، PS5 و Xbox Series X در دسترس قرار بگیرند. ضمن اینکه تقاضاها برای PS4 و Xbox One به‌دلیل صحبت از ورود نسل جدید کاهش یافته است که این موضوع شرکت‌ها را با کاهش فروش و متعاقب آن با کاهش درآمد روبه‌رو کرده است.

ساعت‌ هوشمند
به‌طور کلی انتظار می‌رود ساعت‌های هوشمند، رایانه‌های شخصی و بلندگوهای هوشمند بزرگ‌ترین کاهش را نسبت به پیش‌بینی‌های فروش‌شان مشاهده کنند. ساعت‌های هوشمند کاهش 16درصدی خواهند داشت، اگرچه در این گزارش آمده که فروش دستگاه‌های پوشیدنی معمولا در نیمه دوم سال با به‌روزرسانی دستگاه‌هایی مانند اپل واچ بسیار بیشتر از نیمه اول است.

سکته اقتصادی در چین
چین که دومین اقتصاد بزرگ جهان محسوب می‌شود، طی چند هفته گذشته تولید تمامی کالاهای مصرفی مانند تلفن، پوشاک و خودرو را متوقف کرده است. چینی‌ها برای مهار ویروس کرونا، اقدامات بی‌سابقه‌ای انجام داده‌اند که مهم‌ترین آن، در قرنطینه قرار دادن بیش از 780میلیون نفر بوده است. روزنامه وال‌استریت ژورنال در این خصوص گزارش داده است که قطع شدن تولیدات در چین باعث شده که بازارهای جهانی بلرزند و سایه‌ای مبهم در حال گسترش روی جهان است. به هرحال بسیاری از محصولات جهان، خصوصا در حوزه فناوری‌های رایانه‌ای در چین تولید می‌شود. در روزهای اخیر، چین در تلاش برای شروعی مجدد در عرصه اقتصاد خود، کار در برخی از کارخانه‌ها را آغاز کرده، اگرچه این موضوع نگرانی‌هایی را درخصوص بهداشت عمومی به‌همراه داشته است. با این حال کارگاه‌های تولیدی و کارخانه‌ها با ظرفیتی به‌مراتب پایین‌تر از حد معمول در حال کار هستند. هنوز ارزیابی از وسعت و مقیاس تأثیر مالی کامل ویروس کرونا بر صنعت دنیا خیلی زود است، اما علائم اولیه در این خصوص چندان خوب به‌نظر نمی‌رسد. 

نقشه آمازون
اپل به‌عنوان با‌ارزش‌ترین شرکت فناوری جهان اعلام کرده است که در 3ماه نخست سال2020 با کاهش درآمد روبه‌رو خواهد بود. هفته گذشته نیز تسلا اعلام کرد که شیوع ویروس، خطری برای تجارت است. آمازون که تجارت الکترونیکش متکی به جریان کالا بین چین، آمریکا و سایر کشورهاست، هیچ هشدار مشابهی را منتشر نکرده، اما در حال جمع‌آوری کالاهای تأمین‌کننده از چین است تا در برابر اختلالات بعدی به‌دلیل ویروس، از خود محافظت کند. در عین حال پرواضح است که خود شرکت‌های چینی هم بزرگ‌ترین شرکت‌هایی در جهان هستند که از انتشار ویروس کرونا ضربه خورده‌اند. 

 لغو همایش‌ها و نمایشگاه‌های بزرگ 
در خارج از موضوع کار، شرکت‌های فناوری از کنفرانس‌های بزرگ جهانی خارج می‌شوند یا آنها را به‌کلی لغو می‌کنند. همانطور که رکورد هفته گذشته گزارش داد فیسبوک کنفرانس بازاریابی جهانی با شرکت 5هزار نفر در سان‌فرانسیسکو را لغو کرد. همچنین بزرگ‌ترین نمایشگاه جهانی تلفن همراه در جهان و کنگره جهانی تلفن همراه، به‌دنبال این موضوع که شرکت‌های بزرگ فناوری مانند آمازون به‌دلیل نگرانی درخصوص کروناویروس حاضر به شرکت در آن نشدند، لغو شد.

کاهش فروش اپل
اپل هفته گذشته در بیانیه‌ای اعلام کرد که عرضه آیفون در سراسر جهان به‌طور موقت محدود خواهد شد؛ زیرا سایت‌های تولید آن در چین بازگشت آهسته‌تری را به شرایط عادی تجربه می‌کنند. آنگونه که پیش‌بینی می‌شود با شروع کار در کارگاه‌ها و کارخانه‌های تولیدی، شرایط کم‌کم به حالت عادی بازمی‌گردد. به طور کلی، اپل با فروش محصولات خود (بیشتر آیفون) در کشور، در سال مالی گذشته، 52میلیارد دلار کسب کرد. با کم شدن تنش اخیر در جنگ تجاری بین ایالات متحده و چین، تحلیل‌گران انتظار داشتند که این رقم با سرعت بیشتری نسبت به ماه‌های گذشته، رشد کند که اینگونه نشد؛ چراکه شیوع ویروس کرونا، بار دیگر بازار اپل را تحت تاثیر قرار داده است.

دور کاری
تقریبا تمام شرکت‌های بزرگ فناوری دنیا مانند اپل، گوگل، فیسبوک، آمازون، مایکروسافت و ... مسافرت کارمندان به چین را محدود کرده‌اند و تنها در موارد بسیار ضروری این سفرها انجام می‌گیرد. آنها همچنین درخواست کرده‌اند که کارمندانی که از چین برگشته‌اند تا 2هفته از خانه‌های‌شان بیرون نیایند و به دور‌کاری بپردازند.

 ضرر فیسبوک 
شبکه‌های اجتماعی که سعی دارند از اطلاعات نادرست در مورد منشاء ویروس و گسترش آن جلوگیری کنند، هنوز از نظر مالی نسبت به شرکت‌هایی مانند اپل، ضرر کمتری داشته‌اند، زیرا خط اصلی مشاغل آنها فروش کالاهای فیزیکی نیست، ولی حتی فیسبوک نیز تحت تأثیر شیوع ویروس کرونا قرار‌گرفته است. آنها با کاهش تولید در هدست واقعیت مجازی Oculus Quest خود روبه‌رو شده‌اند.

بازگشت آرام به محل کار
تقریبا هر شرکت بزرگ فنی در آمریکا که تولیدکننده کالاهای فیزیکی، مانند تلفن‌های همراه، رایانه‌ها یا کنسول‌های بازی ویدیویی است، به یک نیروی کار گسترده چینی اتکا دارد تا بتواند محصولاتی ارزان‌تر از آنچه در آمریکا تولید می‌شود را ارائه دهد. اما در چند هفته گذشته، این زنجیره تأمین که شامل همه چیز، از قطعات اولیه گرفته تا محصولات نهایی می‌شود، به‌طور کلی مختل شده است. بسیاری از کارخانه‌های چینی تعطیل شده‌اند. صدها میلیون کارگر که برای دیدار با خانواده به‌خاطر سال نوی چینی به شهرهای خارج از قطب‌های اصلی تولید رفته بودند، قرنطینه شده‌اند. برخی از آنها کم‌کم شروع به بازگشت به محل کار کرده‌اند، ولی گزارش‌ها از آن حکایت دارد که از اوایل هفته گذشته، بیش از دو سوم این کارگران همچنان معطل هستند و راه‌ها همچنان مسدود است و قطارها متوقف و پروازها لغو شده‌اند. نیویورک تایمز هم در این خصوص گزارش داد که اگرچه برخی از کارخانه‌ها در چین دوباره کار را از سر گرفته‌اند، اما آنها هنوز زیر ظرفیت تولید خود قرار دارند و با توجه به اینکه این ویروس همچنان در چین و کشورهای دیگر شیوع دارد، نگرانی‌های جدی در مورد بهداشت عمومی وجود دارد که آیا بازگشایی کارخانه‌ها تصمیم درستی بوده یا خیر.

 پیش‌بینی آینده 
برخی از تحلیل‌گران در عرصه تجارت جهانی امیدوارند که این تنها یک اختلال موقتی خواهد بود که در هفته‌های آتی روند رو به رشد خود را از دست داده و رو به کاهش خواهد گذاشت. این درحالی است که تاکنون ثابت شده مهار ویروس کرونا دشوار بوده و در این حالت پیش‌بینی‌ها درخصوص وضعیت آینده بازار سخت شده است.

تاثیر بر بازارهای ایران
چین بزرگ‌ترین شریک تجاری بسیاری از کشورهای دنیاست. شیوع ویروس کرونا و تاثیر منفی آن بر اقتصاد پرجمعیت‌ترین کشور جهان، شرایط را برای بازارهای جهانی از جمله بازارهای ایران هم سخت کرده است. افزایش قیمت بسیاری از محصولات، خصوصا در عرصه گوشی‌های همراه و لوازم جانبی آن و همچنین فناوری‌های رایانه‌ای، به‌دلیل کمبود محصول و اجناس در بازارهای کشور بوده است. پیش از این، بالا رفتن قیمت ارز عامل اصلی افزایش قیمت گجت‌ها و محصولات دیگر حوزه تکنولوژی در ایران بود اما اکنون فعالان این بازار می‌گویند علت افزایش قیمت عجیب این روزها کمبود کالا به خاطر مشکل تامین در چین است.