سایه تروریسم روی سر برلین2020

آرش نهاوندی _ مترجم

هفتادمین جشنواره فیلم برلین تحت مدیریت ماریت ریسنبیک (مدیر اجرایی) و کارلو شاترین (مدیر هنری)، تحت‌الشعاع حمله تروریستی که یک روز قبل از آن در شهر هانوی آلمان انجام گرفته بود، افتتاح شد. در لحظات آغازین این مراسم، حضار به احترام کشته‌شدگان در حمله تروریستی در هانو (شهر کوچکی در آلمان) که 11 کشته برجای گذاشت، یک دقیقه سکوت کردند. فیلم افتتاحیه این جشنواره نیز سال سلینجر من (به‌منظور گرامیداشت یکصدمین زادروز دیوید جروم سلینجر، نویسنده کتاب ناتور دشت)، به کارگردانی فیلیپ فالاردو و با بازیگری سیگور ویور و مارگارت کوالی بود.

ریسنبیک، مدیر اجرایی جشنواره در مراسم افتتاحیه هفتادمین دوره جشنواره فیلم برلین در جمع حضار گفت: می‌خواستم درباره اینکه ما چقدر از برگزاری هفتادمین جشنواره برلیناله خشنود هستیم سخن بگویم اما وقایع روز گذشته در هانو همه ما را شوکه کرد. او در ادامه افزود: برلیناله نماد آزادی، تحمل و مدارا، احترام و میزبانی است. برلیناله مخالف خشونت و نژادپرستی است. ما همدردی خود را با قربانیان حادثه هانو و خانواده‌هایشان اعلام می‌کنیم.
کارلو شاترین، مدیر هنری این جشنواره نیز گفت: ما در کنار هم به‌عنوان جامعه ایستاده‌ایم، همین کلمه جامعه است که سینما را تعریف می‌کند. زمانی که ما در سینما برای دیدن فیلم حضور می‌یابیم، ما عضوی از جمع بزرگی از تماشاگران هستیم که در سالن سینما از نظر طبقه، زبان و دین با یکدیگر تفاوتی نداریم. سینما عامل مهمی در گرد هم آوردن همه ماست. او افزود: سینما به مردم اجازه ‌رؤیاپردازی می‌دهد، ‌رؤیا‌پردازی به‌ویژه زمانی که زندگی سخت می‌شود، اهمیت پیدا می‌کند. به همین‌خاطر است که این جشنواره فیلم برای برلینی‌ها، برای خارجی‌ها و برای مردمانی مثل من عزیز و گرامی است.

فیلیپ فالاردو، کارگردان فیلم سال سلینجر من هم در سخنانی خطاب به حضار گفت: من از طرف مردم کانادا همبستگی خود را با مردم آلمان در این روزهای سخت و بحرانی اعلام می‌کنم. امکان دارد فیلم من پادزهری برای مشکلات جهان نباشد  اما احتمال دارد امشب تا حدی برای شما امیدبخش باشد.
منتقدان نسبت به فیلم سال سلینجر من نظرات متفاوتی داشته‌اند.
ساموئل فینزی، بازیگر که مجری این برنامه بود، در بخشی از سخنانش  به مناسبت آغاز این مراسم گفت: سیاستمداران آلمانی باید متوجه این مسئله شوند که ما با راستگرایان مشکل داریم.

جرمی آیرونز: از زنان در برابر سوءاستفاده حمایت می‌کنم 
جرمی آیرونز، رئیس هیأت داوران این دوره از جشنواره فیلم برلین در کنفرانس مطبوعاتی ضمن اشاره به اظهارات گذشته‌اش گفت: نمی‌خواهم برای بسیاری یادآور اظهارات گذشته‌ام باشم و باعث حواس‌پرتی آنها شوم. من پیش‌تر در مورد اظهاراتم درباره سقط جنین (و پاره‌ای از مسائل اخلاقی دیگر) عذرخواهی کرده‌ام. جرمی آیرونز سپس گفت: می‌خواهم مواضعم را به‌طور واضح بیان کنم. من با تمام وجود خود از حرکت‌های جهانی که به مسائل نابرابری حقوق زنان با مردان می‌پردازند حمایت می‌کنم و از تمام حرکت‌هایی که به‌منظور حمایت از زنان دربرابر سوءاستفاده اخلاقی چه در محیط کار و خانه، شکل گرفته حمایت می‌کنم.
انتخاب جرمی آیرونز، بازیگر بریتانیایی به‌عنوان رئیس هیأت داوران بخش رقابتی برلیناله پیش‌تر از سوی مطبوعات آلمانی مورد انتقاد قرار گرفته بود. جرمی آیرونز بیشتر به‌دلیل اظهاراتش درباره مسائل اخلاقی جنجال‌ساز شده بود. در سال2009 جرمی آیرونز یک نامه را در حمایت از رومن پولانسکی، کارگردان لهستانی (که به رسوایی اخلاقی متهم) است، امضا کرده بود و از آن پس مورد خشم گروه‌های حمایت از زنان و تعداد زیادی از گروه‌های فمینیستی قرار گرفته بود.

   فیلم‌های ایرانی برلیناله

یلدا تنها فیلم بلند ایرانی حاضر در برلیناله است که به کارگردانی مسعود بخشی و تهیه‌کنندگی علی مصفا ساخته شده. البته به جز علی مصفا تهیه‌کنندگانی از فرانسه، آلمان، سوئیس، لوکزامبورگ، لبنان و ایران نیز در تولید این فیلم مشارکت داشته‌اند. اسب سفید بالدار به کارگردانی مهیار ماندگار دیگر فیلم ایرانی حاضر در این دوره از جشنواره است. فیلم کوتاه نامو (بیگانه) اولین تجربه کارگردانی نادر ساعی‌ نیز در بخش فروم جشنواره برلین حضور دارد. نامو به تهیه کنندگی مستانه مهاجر و ظهورا ابوالقاسمی و سرمایه‌گذاری نوید محمدزاده و پژمان بازغی تولید شده است. فیلم کوتاه بادبادک‌ها به کارگردانی سیدپیام حسینی نیز در بخش آثار ویژه کودکان بالای 4سال به‌نمایش درخواهد آمد.