جشنواره در بلاتکلیفی

مسعود میر ـ روزنامه‌نگار

بلاتکلیفی؛ این تنها کلمه‌ای است که این روزها می‌توان درباره وضعیت جشنواره فیلم فجر به‌کار برد. غلیان احساسات درباره حادثه ناباورانه شلیک به هواپیمای اوکراینی موجب شد در گام اول مسعودخان کیمیایی اعلام کند که دوست ندارد فیلمش در جشنواره به نمایش درآید اما این موضوع سبب شد تا بسیاری دیگر از فیلمسازان هم برای انصراف از جشنواره فیلم به تکاپو بیفتند.
دیروز خبر رسید که بسیاری از کارگردانان در همراهی با این موج، تمایلی به حضور در رویداد مهم سینمایی کشور ندارند و از سوی دیگر اتهامات یک مجری تلویزیونی که البته حالا فعال سیاسی شده است به کیمیایی بزرگ سبب شد تا این موج بلند‌تر هم شود.
فهرست بازیگرانی که تا دیروز انصراف خود را از شرکت در جشنواره فیلم رسانه‌ای کرده‌اند، بسیار طولانی شده اما واقعیت این است که کارگردانان در شرایط پیچیده‌تری قرار دارند.
بسیاری از آنها هرچند تمایلی به ادامه دادن مسیر منتهی به فجر را ندارند اما به‌خاطر تعهدات قراردادی به تهیه‌کننده‌ها و مناسبات مالی نمی‌توانند تصمیم دلخواه خود را بگیرند. مصداق این ادعا همان اتفاقی است که درباره مسعود کیمیایی و فیلم «خون شد»، افتاد. کیمیایی از فجر انصراف داد اما تهیه‌کننده اعلام کرد فیلم در جشنواره به نمایش درخواهد آمد. کارگردانان دیگری هم با عنایت به همین موضوع الان در برزخ تصمیم‌گیری گرفتارند و فعلا بلاتکلیفی، سایه بلندش را بر سر جشنواره فجر گسترانده است.
یکی از کارگردانانی که فیلمش در بخش سودای سیمرغ جشنواره پیش رو پذیرفته شده است با تأکید بر عدم‌ذکر نامش به همشهری می‌گوید: «اگر شرکت در جشنواره را تحریم کنیم، قطعا احتمال اکران فیلم خودمان را از دست می‌دهیم و این موضوع در تناقض با قراردادی است که با تهیه‌کننده و سرمایه‌گذار داریم. از سوی دیگر اگر فیلم را بیرون نیاوریم خودمان ترجیح می‌دهیم که با گروه در جشنواره امسال و دورهمی‌ها و مراسم افتتاحیه و اختتامیه شرکت نکنیم. شاید هم به حضورمان پایبند بمانیم و حرف‌هایمان را در اختتامیه بزنیم.»
همزمان با این سردرگمی‌ها خبر می‌رسد که موضوع توهین به مسعود کیمیایی سبب شده تا بسیاری از کارگردانان ترجیح دهند تا انصرافشان از حضور در فجر را رسانه‌ای کنند اما مدیران خانه سینما و کانون کارگردانان اصرار دارند تا کارگردانان چنین کاری نکنند و سینما را در مسیر بحرانی که اتفاقا برای بسیاری از تندروها دلخواه است، قرار ندهند.
شرایط حالا به‌گونه‌ای است که شرکت در فجر برای خیلی‌ها برابر است با زیرپا گذاشتن غرور و حرمت صنفی و از سوی دیگر شرکت نکردن در این رویداد هم به انواع و اقسام فشارها و سنگ‌اندازی‌ها در ادامه مسیر حرفه‌ای فیلمسازان تنه می‌زند.
سینما و مهم‌ترین رویداد سال آن در ایران شرایط بسیار سختی را از سر می‌گذراند.
تعهدات مالی فیلمسازان به نهادهای دولتی سبب شده تا مبارزه مدنی برای بیان یک اعتراض با چالش‌های جدی روبه‌رو باشد و خلاصه سینمای دولتی کار خودش را بکند.
حالا بماند که بسیاری هم هستند که در این روزها بعد از شرکت در پروژه‌هایی که می‌دانستند کمک‌هزینه‌های دولتی دارد و البته بعد از پاس شدن چک دستمزدهایشان روغن ریخته را نذر امامزاده می‌کنند و می‌گویند فجر امسال را تحریم خواهند کرد.