بهدنبال سهم امید
این روزها شورای نگهبان میزبان چهرههای اصلاحطلب است؛چهرههایی چون عارف، خرازی و انصاری که برای کند کردن تیغ ردصلاحیتها به پیک اصلاحطلبان بدل شدهاند
فرزانه آئینی ـ خبرنگار
اتفاق جدیدی رخ نداده و بیش از 3دههای میشود که منوال برهمین اساس است، در کارزار انتخابات که رسما با احراز صلاحیت کاندیداها شروع میشود سفیرانی از اردوگاه اصلاحات برای ریش سفیدی و تلطیف فضا به نفع کاندیداهای اردوگاهشان راهی شورای نگهبان میشوند؛ سفیرانی که البته تاکنون ادله و پیغامشان حریف همنظری اکثریت شورای نگهبان نشده است.
داستان به انتخابات مجلس پنجم و تجربه موج ردصلاحیتهای دوره چهارم مجلس شورای اسلامی بازمیگردد که سفیرانی برای شکستن فضای یکدست شورای نگهبان به نفع جریان سیاسیشان راهی شورای نگهبان شدند؛ سفیرانی که به نتیجه این رایزنی امید بسته بودند اما تیغ ردصلاحیتها چنان برنده شده که جامعه روحانیت مبارز در بیانیهای از حضور در انتخابات صرفنظر کرد.
«عدمالتزام به دین اسلام و ولایتفقیه» کلید واژه مشترک ردصلاحیت بود؛کلیدواژهای که همچنان پرتکرارترین عنوان در پرونده ردصلاحیتیهای انتخابات است. بعد از مجلس ششم و ماجرای نطقها و تحصنهای آن دوره از نمایندگان اما داستان روند دیگری یافت و عنوان مجلس ششمی هم بر موج عدماحراز هویتها اضافه و موج ردصلاحیتهای اصلاحطلبان بیش از هر زمان دیگری عیان شد.
بعد از شکلگیری مجلس هفتم و در پی آن مجلس هشتم که اصلاحطلبان شناخته شده با برچسب مجلس ششمی 2دوره از تیغ احراز صلاحیت بینصیب نماندند، حوادث پس از انتخابات دهمین دوره ریاستجمهوری بازهم شماری از چهرههای اصلاحطلب را بهعنوان محکومان 88 به زیرتیغ ردصلاحیتها در تشکیل مجلس نهم و حتی دهم کشاند و عایدی آن تشکیل مجلس دهم با برند اصلاحطلبی شده که شمار زیادی از آنان حتی برای خود ژنرالهای اصلاحطلبناشناس بودند و بعضا ناشناس هم باقی ماندند.
حالا اما همین طیف امیدی که در مجلس دهم نه رضایت اصلاحات را داشتند و نه پرچمدار اصلاحات شدند در آستانه انتخابات مجلس یازدهم به پیچ احراز صلاحیتها رسیدهاند و بعضا از عدماحراز صلاحیتشان ابراز نگرانی میکنند، در کنار مجلس دهمیهایی که عزم مجلس یازدهم به سرشان زده، جمعی از اصلاحطلبان هم برای داشتن لیستی قابل دفاع در مقابل رقیب چند پارچه اصولگرایشان اعلام کاندیداتوری کردهاند، هرچند امیدی به احراز صلاحیتشان نیست اما آمدهاند که شاید با رایزنی بتوانند در ادامه مسیر انتخابات بمانند و اگر شد اثرگذار باشند.
رایزنیهایی که دو سه روزی میشود با رسانهای شدن خبر همنشینی محمدرضا عارف، مجید انصاری و صادق خرازی که هرکدامشان نماینده طیفی مشخص از اصلاحطلبانند با اعضای حقوقدان شورای نگهبان موردتوجه رسانهها قرار گرفته است، پرداختن روایاتگونه عضو جوان این شورا به جزئیات حضور این سه چهره در روزهای متوالی موضوع را نسبت به گذشته داغتر کرده است، هرچند این رایزنیها و رفتوآمدها در جای خود تأثیرگذار است و تا حدودی به بهبود شرایط جمعی از اصلاحطلبان در نگاه راستنشینان شورای نگهبان کمک میکند.
قاسم میرزایینکو با بیان اینکه رایزنی برخی چهرهها برای احراز صلاحیت کاندیداهای اصلاحطلب نه بحث جدیدی است نه قرار است سر آغاز بحث جدیدی باشد به همشهری گفت: این روند سالهاست ادامه دارد و بعضا از دل این لابیها سوءتفاهماتی رفع میشود اما تاکنون نتوانسته منجر به تغییرات جدی در چگونگی احراز صلاحیتها شود مثلا ما همچنان شاهد ردصلاحیت برخی کاندیداها باعنوان مجلس ششمی هستیم.
بهرغم این سکون اما اصلاحطلبان امیدوارند که در این دوره از انتخابات که میزان مشارکت مردم بهدلیل اوضاع دشوار اقتصادی مردم و گران شدن نرخ بنزین کاهش جدی خواهد یافت، شانس احراز صلاحیت برخی چهرههایشان بالاتر رود و شورای نگهبان با تصحیح روند قبلیاش چهرههایی را احراز صلاحیت کند که مردم را برای رأی دادن و حضور در انتخابات ترغیب کند، درهمین راستا هم هست که اصلاحطلبان هنوز برای چند و چون بستن لیستهای انتخاباتیشان به نتیجه نرسیدهاند.
چنانچه به زعم شهیندخت مولاوردی، عضو شورایعالی سیاستگذاری اصلاحطلبان، اصلاحطلبان باید به جمعبندی برسند که آیا لیستی ارائه خواهند داد یا خیر؟ هنوز درخصوص ارائه لیست یا ارائه ندادن آن به جمعبندی نرسیدیم. امکان دارد اصلاحطلبان لیستی ارائه ندهند.
او به مهر گفت: ما در این خصوص «نفوس بد» نمیزنیم. منتظر هستیم ببینیم نظام و شورای نگهبان چه سیاستی را در قبال اصلاحطلبان پیش خواهند گرفت تا بعدا متناسب با آن شرایط، تصمیمات اتخاذ شود.
رایزنی عارف برای بازیابی سهم امید
در بین آمد و شد چهرههای اصلاحطلب همچون محمدرضا عارف، محسن رهامی، مجید انصاری و صادق خرازی که هرکدام نمایندگی طیفی از اصلاحطلبان را بر عهده دارند به شورای نگهبان، دیدار محمدرضا عارف، رئیس فراکسیون امید بیشتر از دیدارهای دیگر حائز اهمیت است چرا که حضور عارف در صدر فراکسیون امید سبب شکلگیری شیوه تعاملی قوی با حقوقدانان شورای نگهبان شد. آنچنان که در دوره دهم مجلس عباسعلی کدخدایی بعد از یک دوره رویگردانی اصولگرایان مجلس نهم از او، موفق شد با همراهی امید از مجلس برای عضویت در شورای نگهبان رأی اعتماد بگیرد، بعد از او هم 3حقوقدان دیگر محمد دهقان و محمدحسین صادقی مقدم و هادی طحان نظیف با رأی بالایی توسط مجلس به حقوقدانی شورای نگهبان انتخاب شدند.
تعامل فراکسیون امید با حقوقدانان منتخب حالا چراغ امیدی را برای آنها ایجاد کرده است که در پی این تعامل بتوانند پیچ تند احراز صلاحیتها را رد کنند؛ پیچی که فعلا با دیدار محمدرضا عارف با حقوقدانان شورا براساس رویه مرسوم مهیای عبور شده است و براساس شنیدههای همشهری اگر انتظارات امید برآورده نشود عارف در راس فراکسیون امید و شورایعالی سیاستگذاری اصلاحطلبان عزم دیدار با آیتالله جنتی، رئیس شورای نگهبان را خواهد کرد.
صلاحیت کاندیداها چگونه احراز میشود؟
بعد از اظهارنظر مراجع چهارگانه- ثبت احوال، دادگستری، وزارت اطلاعات و نیروی انتظامی - در شورای نگهبان برای هر کاندیدا یک پرونده تشکیل میشود؛ پروندهای که حامل استعلاماتی از وزارت اطلاعات، دستگاههای امنیتی، اداره کل انتخابات شورای نگهبان و قوه قضاییه است. نامزدهایی که بتوانند اکثریت آرای اعضای شورای نگهبان به تعبیری 7رای از 12عضو شورای نگهبان را کسب کنند، صلاحیتشان برای انتخابات ریاستجمهوری احراز خواهد شد و بهصورت رسمی، در لیست اعلامی شورای نگهبان قرار خواهند گرفت. (شورای نگهبان متشکل از 12 عضو است. 6 فقیه که از سوی رهبر انقلاب منصوب میشوند و 6 حقوقدان که با معرفی قوه قضاییه به مجلس انتخاب میشوند). روز گذشته عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان در واکنش به حضور برخی چرههای اصلاحطلب در آن شورا گفت که رفتوآمد داوطلبان به شورای نگهبان اقدامی متعارف و معمولی است و بعضا از باب پاسخگو بودن شورای نگهبان است.