گرانی میوه در 24 استان

مریم سرخوش _ خبرنگار

 پاییز از نیمه گذشته و 2 عامل دست به دست هم داده‌اند تا بازار میوه در بسیاری از استان‌ها، شیب گرانی و نوسان قیمت را تجربه کند؛ گرانی‌ای که با نزدیک شدن به شب یلدا و البته، به گفته اصناف این حوزه، به دلیل افزایش قیمت بنزین داغ‌تر از سال‌های گذشته است.

بررسی افزایش قیمت میوه در استان‌های کشور حاکی از آن است که ایلام، خوزستان، مازندران، قم و مرکزی با 20 تا 50 درصد افزایش قیمت، به ترتیب بیشترین گرانی میوه را طی روزهای اخیر تجربه کرده‌اند و بازار میوه و صیفی‌های 7 استان قزوین، کردستان، یزد، همدان، هرمزگان، گیلان و کهگیلویه و بویراحمد هم تغییر قیمت نداشته یا کمترین افزایش راداشته است. میوه و صیفی‌ها از عناصر اصلی سفره مردم هستند که معمولا زودتر از سایر کالاها دستخوش نوسان قیمتی می‌شوند و بیشترین آسیب‌های افزایش قیمت ناشی از گرانی بنزین هم این روزها همین کالاها را هدف گرفته است. آنچه پس از گذشت کمتر از یک ماه از افزایش قیمت بنزین می‌بینیم، چیزی متفاوت‌ از وعده مسئولان و دستگاه‌های نظارتی است، چرا که بررسی تعدادی از مغازه‌های عرضه میوه در شهرهای مختلف کشور، از گران شدن قیمت بسیاری از میوه‌ و صیفی‌های پرمصرف مردم طی روزهای اخیر حکایت می‌کند. از سوی دیگر عنوان می‌شود حمل ‌و نقل میوه و صیفی با خودروهای گازوئیل‌سوز انجام می‌شود و گرانی سوخت نمی‌تواند قیمت این محصولات را تحت‌الشعاع قرار دهد. اما براساس اعلام اتحادیه فروشندگان میوه و تره‌بار، بیش از ۱۵ درصد کشاورزان با خودرو‌های بنزینی بار خود را به میدان‌های تره‌بار می‌رسانند و این یعنی بیشتر استان‌های کشور حداقل با افزایش ۱۵ درصدی قیمت‌ روبه‌رو بوده‌اند.

خریدهایی که محدود‌تر می‌شود
در این میان ایلام یکی از استان‌هایی است که در تولید بعضی محصولات باغی جایگاه مطلوبی ندارد و این موضوع سبب شده گرانی میوه در ایلام بیش از استان‌های دیگر محسوس باشد. یک شهروند ایلامی در این باره می‌گوید: به‌غیر از گوجه‌فرنگی که بین 10تا 15 هزار تومان می‌خریم، دیگر محصولات هم تا 5 هزار تومان
گران شده‌اند. مغازه‌داران به بهانه افزایش قیمت بنزین و گران شدن هزینه حمل و نقل، قیمت‌ها را در چند روز اخیر افزایش داده‌اند. هر چند قرار است نظارت‌هایی برای جلوگیری از گرانی انجام شود، اما آیا می‌توانیم تا رسیدن بازرسان، از خرید
خودداری کنیم؟
مهری دوستی ادامه می‌دهد: هر سال با آغاز زمستان و نزدیک شدن به روزهای پایانی سال، این گرانی‌ها چندبرابر می‌شد، اما امسال باید هم گرانی ناشی از افزایش قیمت بنزین را تحمل کنیم و هم نگران گرانی‌های پایان سال باشیم. فریور رضاوند، دیگر شهروند ایلامی، هم اظهار می‌کند: سال‌هاست که میوه گران می‌خریم و کسی هم در این باره پاسخگوی ما نیست. ماه‌هاست بسیاری از میوه‌ها را خریداری نکرده‌ام‌ و تنها چند محصول مورد نیاز برای غذا را تهیه می‌کنم که به نظر می‌رسد همان هم دیگر میسر نباشد، چون خرید گوجه‌فرنگی 15 هزار تومانی و پیاز 5 هزارتومانی اصلا در توان ما نیست. 

حذف برخی میوه‌ها از مغازه‌ها 
در همین چند روز گذشته وانت‌بارها کرایه حمل بار را به بهانه سهمیه‌بندی بنزین تا 100 هزارتومان بالا برده‌اند؛ این موضوع، قیمت تمام‌شده برای میوه‌فروشان را افزایش داده و موجب شده‌ است آنها هم نرخ‌های خود را تغییر دهند. یک میوه‌فروش ایلامی افزایش کرایه‌ها را عامل گرانی می‌داند.  این فروشنده می‌گوید: از چند روز گذشته نرخ هر کیلوگرم هویج از 2500 به 5 هزارتومان رسیده و پیاز قرمز از 5500تومان به 8 هزارتومان. محصولی که از میدان میوه‌ و تره‌بار بر اساس فاکتور خریداری می‌کنیم، با 20 تا 30 درصد سود
عرضه می‌شود. گران می‌خریم و مجبوریم گران بفروشیم. البته برخی اقلام را هم به مغازه نمی‌آوریم، چراکه مردم خریداری نمی‌کنند. اواسط هفته گذشته 3 جعبه گوجه‌فرنگی خریداری کردم، اما با گذشت 4روز فقط یک سبد از این گوجه‌ها فروخته شده است. مشتری‌هایی دارم که هر چند روز یک‌بار، فقط 2 عدد گوجه می‌خرند و این اتفاق تلخی است. 

انتقاد استانداری از گرانی میوه 
در این زمینه معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار ایلام هم از بالا بودن قیمت میوه و تره‌بار در استان نسبت به سایر مناطق کشور انتقاد می‌کند و می‌گوید: بیشترین تخلفات گزارش‌شده از سوی شهروندان در این
حوزه است. 
حیدر نعمتی با تاکید بر اینکه باید برای کنترل و تثبیت قیمت میوه و تره‌بار در ایلام اقدام اساسی انجام شود، می‌گوید: با توجه به اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین و ممنوع بودن افزایش قیمت سایر کالا و خدمات، نگرانی اصلی از افزایش این تخلفات است. بر این اساس، باید بازرسی اتحادیه‌ها و صنوف در بازار فعال‌تر شود و نظارت دقیقی بر قیمت‌ها داشته باشند.
وی بر افزایش نظارت‌ در شهرستان‌ها با هدف جلوگیری از افزایش قیمت‌ها تاکید می‌کند و می‌افزاید: موضوع گرانی میوه‌ و تره‌بار به‌زودی با حضور استاندار تعیین تکلیف می‌شود. در این زمینه باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن به شکایت‌های مردم هم رسیدگی، نتیجه و جریمه‌ واحد‌های متخلف اعلام شود تا مانعی برای روند افزایشی و گرانی‌ها باشد. 

تا اعلام نرخ جدید، افزایش قیمت‌ها تخلف است 
رئیس اتحادیه میوه و تره‌بار ایلام، افزایش قیمت برخی اقلام خوراکی پرمصرف چون گوجه‌فرنگی، پیاز، کاهو، نارنگی، پرتقال و خیار را سرمای هوا، کمبود محصول و افزایش تقاضا می‌داند و وابستگی افزایش قیمت‌ها به بنزین را رد می‌کند. موسی فاطمی‌راد می‌گوید: واقعیت این است که سهمیه‌بندی بنزین در تغییر و افزایش قیمت کالاهایی مانند میوه ‌و تره‌بار تاثیر نداشته است. میوه‌فروشان و توزیع‌کنندگان میوه‌ و تره‌بار هم نباید به بهانه سهمیه‌بندی بنزین قیمت‌ها را خودسرانه افزایش دهند. وی ادامه می‌دهد: از همه توزیع‌کنندگان و فروشندگان خواسته شده است تا زمان اعلام نرخ‌های جدید از سوی ستاد تنظیم بازار، از افزایش قیمت خودداری کنند.  فاطمی‌راد درباره کمبود و گرانی قیمت برخی اقلام خوراکی پرمصرف مانند گوجه‌فرنگی، پیاز، کاهو، نارنگی، پرتقال و خیار اظهار می‌کند: این گونه اقلام همواره در فصل سرما به دلیل کمبود محصول و افزایش تقاضا با تغییر قیمت همراه هستند و گرانی کنونی این اقلام ربطی به بنزین ندارد. برخی نقاط کشور که محل اصلی تولید و توزیع این محصولات خوراکی پرمصرف هستند با سرما یا بارش باران مواجه شده‌اند و هنوز محصولات نوبرانه این مناطق به بازار عرضه نشده است که به کاهش محصول در بازار و عدم تعادل عرضه و تقاضا منجر شده است.
 
رئیس اتحادیه میوه و تره‌بار ایلام، افزایش قیمت برخی اقلام خوراکی پرمصرف چون گوجه‌فرنگی، پیاز، کاهو، نارنگی، پرتقال و خیار را سرمای هوا، کمبود محصول و افزایش تقاضا می‌داند

بیش از ۱۵ درصد کشاورزان با خودرو‌های بنزینی بار خود را به میدان‌های تره‌بار می‌رسانند و این یعنی بیشتر استان‌های کشور حداقل با افزایش ۱۵ درصدی قیمت‌ روبه‌رو بوده‌اند

فقط قیمت گوجه‌فرنگی غیرعادی است 
اشکان جهان آرای-  مازندران: ‌رئیس اتحادیه میوه ‌و تره‌بار مرکز مازندران نیز در گفت‌وگو با همشهری از ثبات نسبی در قیمت انواع محصولات میوه و ‌تره‌بار خبر می‌دهد و می‌گوید: با توجه به مولد بودن مازندران در بسیاری از محصولات باغی این فصل، اعم از مرکبات و تره‌بار، قیمت این محصولات پس از اجرای طرح مدیریت مصرف سوخت افزایش چندانی نداشت و شرایط با ثباتی در بازار میوه استان
وجود دارد. امیرحسین فخرآوران با بیان اینکه فقط قیمت گوجه‌فرنگی در بازار غیرعادی است، اظهار می‌کند:  پیش‌بینی می‌شود ظرف چند روز آینده با ورود گوجه‌فرنگی‌ جنوب به بازار، قیمت این محصول نیز تعدیل شود.  وی به اثرگذاری منفی اقدام خودسرانه برخی رانندگان برای افزایش کرایه بر بازار میوه اشاره می‌کند و می‌افزاید: این اقدام در برخی مناطق سبب اندکی افزایش قیمت میوه‌ و تره‌بار شده است.

هرچه دورتر، گران‌تر  
مرتضی احمد پور- آذربایجان شرقی : در تبریز و دیگر شهرهای آذربایجان شرقی هم قیمت میوه و سبزی‌های مختلف با افزایش 2 تا 5 هزار تومانی روبه‌رو شده است. رئیس سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی در این باره به همشهری می‌گوید: علاوه بر تاثیر افزایش کرایه‌های حمل و نقل، برخی دلالان هم از فضای موجود سوءاستفاده کرده و موج گرانی را در بازار ایجاد کرده‌اند.  اکبر فتحی‌ می‌افزاید: ستاد تنظیم بازار استان با توجه به وجود ذخیره برخی میوه‌ها از جمله سیب در استان، قیمت‌ها را تا حد ممکن کنترل کرده‌اند. همچنین با توجه به فصل برداشت پرتقال و نارنگی و نزدیک بودن باغ‌های شمال به استان ثبات نسبی قیمتی در مورد مرکباتی مانند لیمو‌شیرین و پرتقال و نارنگی داریم. تلاش می‌شود این قیمت‌ها در روزهای آتی تثبیت شود. فتحی درباره افزایش قیمت به‌ویژه در مورد محصولاتی مانند گوجه‌فرنگی و سبزی‌ها هم اظهار می‌کند: اگر به نمودار قیمتی سال‌های قبل توجه کنیم، متوجه می‌شویم هر سال و از اواسط پاییز با توجه به توقف برداشت گوجه‌فرنگی از مزارع استان، افزایش قیمت وجود دارد. افزایش قیمت‌ها در مورد سبزی‌هایی که از قم یا استان‌های جنوبی وارد می‌شود، تاثیرگذار است و هرچه محصول از استان دورتری برسد، به صورت طبیعی افزایش کرایه و در نتیجه افزایش بیشتر قیمت را شاهدیم. 

3عامل موثر برگرانی  
مهدیه صالحی- مرکزی:‌ شهروندان اراکی هم با انتقاد از افزایش قیمت برخی کالاها بیان می‌کنند: چند هفته از افزایش قیمت بنزین می‌گذرد و با آن که مسئولان از گران نشدن کالاهای اساسی سخن می‌گفتند، اما قیمت ‌گوشت، مرغ به‌ویژه میوه و سبزی‌ها رشد صعودی پیدا کرده و قدرت خرید را کاهش داده است. هیچ تغییری در منابع مالی مردم به‌خصوص قشر آسیب‌پذیر جامعه ایجاد نشده و گرانی کالاهای اساسی امکان خرید حداقلی را از خانواده‌های ضعیف جامعه گرفته است. 
در این باره حمید فدوی، رئیس اتحادیه بارفروشان اراک، با بیان اینکه در افزایش قیمت‌ها 3 عامل روانی، تغییر فصل و بنزین تأثیرگذار بودند، می‌گوید: بعد از گرانی بنزین، شاهد افزایش 80 درصدی کرایه‌ها هستیم، به‌طوری‌که افزایش قیمت بنزین بین 3 تا 10درصد روی قیمت کالاها اثر گذاشته شده است. این رقم در میدان تره‌بار محسوس نیست، البته قیمت کل کالاهایی که در سطح کشور جابه‌جا می‌شوند، بنا به قیمت آن کالا، 4 تا 10 درصد تغییر کرده‌اند. جمشید زند، رئیس اتاق اصناف استان مرکزی، هم با بیان اینکه وضعیت آرام است و تیم‌های بازرسی به صورت مستمر بازار را رصد می‌کنند، اظهار می‌کند: افزایش قیمت‌ها در حوزه میوه و تره‌بار فقط به دلیل گران شدن بنزین نیست، بلکه تغییر فصل و نبود خودرو برای حمل کالا از استان‌هایی مانند البرز، فارس و ارومیه و... به اراک نیز در این افزایش قیمت دخیل است.
هر چند یدالله حسینی، یکی از میوه‌فروشان اراکی، گرانی هزینه‌های حمل و نقل برای جابه‌جایی کالا را عامل افزایش قیمت‌ها عنوان می‌کند و می‌گوید: هر اندازه که نظارت هم باشد تغییر قیمت اجتناب‌ناپذیر است. مهم‌تر از آن این که فروش ما نسبت به قبل از گرانی بنزین کمتر شده، چراکه ناخودآگاه شاهد تاثیر روانی این گرانی‌ها در جامعه هستیم و مردم ترجیح می‌دهند مایحتاج ضروری‌تر را جایگزین میوه کنند. 
در همین چند روز اخیر شرایط سختی برای ما به وجود آمده است و حتی اگر قیمت‌ها هم کنترل شود، باز هم مردم حجم خریدشان را بسیار کم کرده‌اند. 

حذف میوه از سبد کالا 
فرحناز چراغی- کرمانشاه: کرمانشاهی‌ها میوه و تره‌بار را با قیمت قبل می‌خرند و روند افزایشی آن را شاهد نیستند. بر اساس گفته رئیس اتحادیه بارفروشان کرمانشاه، فراوانی میوه و کاهش تقاضای مردم باعث این رکود در بازار میوه و البته افزایش نیافتن قیمت‌هاست. عیسی حاجی‌علیانی با تاکید بر اینکه خرید میوه در سبد کالای مردم کرمانشاه در اولویت نیست و در درجه چندم اهمیت قرار دارد، می‌گوید: هنوز افزایش قیمت سوخت تاثیری بر افزایش قیمت میوه نداشته است. گرانی‌ها باعث شده مردم میوه را از سبد غذایی‌شان حذف کنند یا در اولویت‌های آخر خریدشان قرار دهند. صحبت‌های حاجی علیانی در حالی مطرح می‌شود که در استان کرمانشاه هم قیمت گوجه‌فرنگی چندبرابر شده است. ازدیاد و افزایش تولید گوجه‌فرنگی در گذشته نه‌چندان دور موجب شد برخی از کشاورزان استان کرمانشاه به‌ناچار محصولات گوجه خود را با قیمت‌هایی بسیار ناچیز و کمتر از هر کیلو هزار تومان عرضه کنند، اما اکنون در برخی مناطق این استان تا هرکیلو 12 هزار تومان نیز افزایش یافته است.


برخورد با گران‌فروشی   
فاطمه کاظمی-  همدان:  در استان همدان هم به دلیل مدیریت ذخایر سردخانه‌ای، تولیدات گلخانه‌ای و محصولات وارد‌شده از سایر استان‌ها ،ثبات نسبی قیمت‌ها وجود دارد. مدیر تنظیم بازار جهاد کشاورزی استان همدان درباره نرخ میوه و تره‌بار و تامین نیاز بازار در شش ماه دوم سال ‌جاری اظهار می‌کند: امسال هم از نظر تولیدات استان‌های گرمسیر که اکنون منابع تولید میوه تازه هستند و هم ازسوی ذخایر سردخانه‌ای استان، میزان کافی و مطلوب از انواع اقلام میوه و تره‌بار بازار مصرف را شاهدیم و هیچ مشکلی در زمینه تامین میوه بازار به‌خصوص در آستانه شب یلدا نخواهیم داشت.
 حتی می‌توان گفت بیش از نیاز مصرف بازار، تولید و ذخیره میوه و تره‌بار را در سال ‌جاری داشته‌ایم. با این شرایط بازار میوه ‌و تره‌بار استان کمترین نوسان قیمت را داشته است. داریوش سرحدی می‌افزاید: هر چند با نزدیک شدن به شب یلدا و ایجاد تب و تاب در بازار، برخی واحدهای صنفی ممکن است با نگاه سودجویانه از شرایط موجود، نرخ ارائه‌شده را افزایش دهند، اما با توجه به مصوبه‌ای که در روزهای اخیر برای نرخ میوه‌ و تره‌بار از سوی دستگاه‌های دولتی داشته‌ایم، با هرگونه افزایش قیمت خارج از نرخ مصوب تنظیم بازار کشور از سوی دستگاه‌های نظارتی برخورد می‌شود.

کاهش قیمت بعد از موج گرانی    
پوپک قاسمی- اردبیل: در اردبیل هم قیمت میوه با تصور موج گرانی، افزایش ناگهانی داشت که یکی از دلایل آن هم افزایش هزینه‌های حمل و نقل ماشین‌های گازوئیل‌سوز عنوان می‌شود. رئیس اتحادیه میوه و تره بار اردبیل در این باره می‌گوید: قیمت میوه در روزهای اول افزایش قیمت بنزین بالا رفت، اما پس از چند روز افت قیمت را شاهد بودیم. برخی ناوگان حمل و نقل گازوئیلی با تصور افزایش قیمت‌ها، کرایه را افزایش داده بودند که بعد با درک کنترل قیمت این سوخت تا حدودی کرایه کاهش یافت.
صفر رحیمی عنوان می‌کند: دلیل دیگر افت قیمت میوه در اردبیل کمبود تقاضا به دلیل شرایط اقتصادی است و با وجود عرضه میوه به میزان کافی، تقاضا به شدت کاهش یافته است تا جایی که نارنگی از کیلویی 4500 تومان به 3500 تومان کاهش یافته است.  گشتی هم در بازار میوه اردبیل نشان می‌دهد که این روزها خلوت‌ترین ساعات خود را سپری می‌کنند.  به گفته سلیم عزیزی، یکی از شهروندان اردبیلی، در شرایط اقتصادی فعلی محصولات غذایی دیگر به‌جز میوه اولویت‌ سبد خرید خانواده است و مردم سعی می‌کنند با قناعت هزینه‌ها را مدیریت کنند.  خرید روزانه میوه در خانواده‌هایی با بضاعت مالی متوسط و رو به پایین به خرید هفتگی یا 10 روز یک‌بار تغییر کرده است. در این باره غلامرضا روانبخش، یکی از میوه‌فروشان اردبیلی، می‌گوید: بازار میوه وقتی تقاضا نداشته باشد به دلیل فساد کالا زیرقیمت عرضه می‌شود که در این زمان کاسبان بازار میوه ضرر زیادی را متحمل می‌شوند. پرتقال تامسون در روزهای گذشته زیرقیمت خرید در بازار عرضه شد و کاهش قیمت شاید به نفع مردم باشد ولی میوه‌فروشان را با خسارت‌های قابل توجهی روبه‌رو می‌کند. 

بارندگی دلیل افزایش قیمت صیفی  
فتانه احدی- البرز:‌  رئیس اتحادیه میوه‌فروشان کرج هم با اشاره به افزایش قیمت صیفی‌ها‌ در روزهای اخیر می‌گوید: بارندگی در شهرهای گرمسیری اصلی‌ترین دلیل بروز این مسئله بود.
 این افزایش قیمت‌ها مقطعی است و بعد از بارندگی‌های مناطق گرمسیری کاهش خواهد یافت. 
محمدرضا فلاح ادامه می‌دهد: میوه در بازار گران نشده و مانند گذشته به فروش می‌رسد، اما صیفی‌ها به‌دلیل بارندگی و برداشت نشدن محصول از سوی کشاورزان افزایش قیمت پیدا کرده است. در بوشهر، شیراز و دزفول که منابع تامین گوجه‌فرنگی استان‌های مرکزی و شمالی هستند بارندگی و سرمازدگی باعث شده تا گوجه افزایش قیمت پیدا کند.

نظارت بر بازارچه‌های میوه و تره بار 
مدیر‌عامل سازمان مشاغل شهری شهرداری شیراز با اشاره به نظارت واحد‌های صنفی عرضه میوه و تره‌بار بر 28 بازارچه‌ شهرداری بیان می‌کند: یک‌شنبه هر هفته نرخ‌گذاری میوه و تره‌بار را اتحادیه بارفروشان شیراز انجام می‌دهد ومیوه‌فروشی‌های بازارچه‌های شهرداری شیراز مجاز هستند با لحاظ سود ۵ درصد به فروش اقلام  خود اقدام کنند.
محمدرسول عباسی تاکید می‌کند: نصب برچسب قیمت، پوشیدن روپوش از سوی عوامل فروش میوه و تره بار و همچنین تمیز بودن غرفه از جمله موارد دیگری است که همه واحد‌ها ملزم به رعایت آن هستند و به صورت روزانه همه این موارد کنترل می‌شود.