داوود اوغلو؛ علیه عدالت و توسعه
احمد داوود اوغلو روز گذشته رسما از حزب جدید خود برای شرکت در رقابتهای انتخاباتی رونمایی کرد
احمد داوود اوغلو که زمانی با عنوان تئوریسین خارجی حزب عدالت و توسعه و یکی از نزدیکترین رهبران حزب به رجب طیب اردوغان شناخته میشد، حالا در تقابل با او حزب سیاسی خود با عنوان «حزب آینده» را رسما تاسیس کردهاست. او نزدیک به یکماه قبل و پیش از آنکه توسط کمیته انضباطی عدالت و توسعه مواخذه شود در اقدامی پیشدستانه از حزب استعفا داد. علت این استعفا، اختلاف داوود اوغلو با سیاستهای اردوغان و البته نتایج این سیاستها، مخصوصا بعد از شکست حزب در انتخابات شهرداری استانبول عنوان شده است.
اما حزب آینده که بعد از تأیید وزارت کشور ترکیه به رسمیت شناخته خواهد شد با 130عضو، ازجمله برخی رهبران و اعضای کادری سابق عدالت و توسعه، روزنامهنگاران و فعالان سیاسی این کشور کار خود را شروع کرده است. رهبری این حزب با شخص داوود اوغلو بوده و نماد آن، به نوشته روزنامه ینیشفق، برگ درخت انجیر است؛ نمادی از قدمت فرهنگی و نژادی ترکیه که قرار است «چراغ راه حزب آینده» باشد. تمام اینها در حالی است که یک هفته قبل از رونمایی از حزب آینده، رجب طیب اردوغان حملات تندی را علیه داوود اوغلو در دو پرونده دانشگاه استانبول و بانک خلق آغاز کرده بود. ادعای اردوغان در این دو پرونده، از یک سو تلاش داوود اوغلو برای تصاحب غیرقانونی دانشگاه دولتی استانبول و از سوی دیگر، مداخلات غیرقانونی وی برای تغییر مدیریت بانک خلق بوده است. اگرچه داوود اوغلو فورا از طریق درخواست برای تشکیل کمیته حقیقت یاب با حضور نمایندگان طرفین به این حملات پاسخ داد، اما بهنظر میرسد حملات حقوقی از این دست علیه وی تا پیش از انتخابات ریاستجمهوری تشدید خواهد شد. با وجود آنکه تاسیس حزب آینده، آن هم توسط تئوریسین سابق عدالت و توسعه بازتاب گستردهای در رسانههای ترکی داشته اما به باور بسیاری از کارشناسان، این حزب توانایی قابل توجهی برای رقابت با هژمونی اردوغان در داخل عدالت و توسعه و متعاقبا تأثیرگذاری بر انتخابات ندارد. سعید الحاج، تحلیلگر امور ترکیه در اینباره مینویسد: ورود داوود اوغلو به فضای رقابتهای انتخاباتی باعث نگرانی اردوغان نخواهد شد؛ چرا که او صرفا برای بدنه نخبه جریان اسلامگرای ترکیه شناخته شده است و پایگاه اجتماعی گستردهای در اختیار ندارد.
از سوی دیگر اما فضای سیاسی ترکیه در انتظار تولد حزبی دیگر از رحم عدالت و توسعه است که برخلاف حزب آینده، میتواند تأثیرگذاری ویژهای بر معادلات انتخاباتی و سرنوشت سیاسی ترکیه داشته باشد. روزنامه العربی الجدید در اینباره مینویسد: علی باباجان، مغز اقتصادی عدالت و توسعه با حمایت عبدالله گل، رئیسجمهور سابق ترکیه احتمالا تا پایان سال میلادی جاری حزب خود را بهصورت رسمی در وزارت کشور به ثبت میرسانند. این حزب برخلاف حزب آینده، بنمایه اقتصادی-اجرایی دارد و میتواند در جلب آرای موافق اردوغان عملکرد خوبی داشته باشد. به این ترتیب، ترکیه برای نخستینبار از سال 2001(بعد از به قدرت رسیدن عدالت و توسعه) شاهد شکلگیری دو قطبی میان جریان اسلامگرا خواهد بود.