سهم ناچیز لالجین‌از جهانی شدن
بررسی ها نشان می دهد شهر، مردم و سفالگران سودی از جهانی شدن لالجین نبرده اند
فاطمه کاظمی _ خبرنگار
برخی معتقدند دریافت عنوان «شهر جهانی سفال» برای لالجین عواید زیادی به دنبال داشته و منجر به افزایش تولید سفال در این شهر شده، اما در مقابل عده‌ای نیز عقیده دارند دریافت این عنوان صرفا یک نام برای لالجین بود و در عمل چیزی گیر این شهر نیامد. این افراد نقش جوامع محلی را در این زمینه موثر می‌دانند و می‌گویند مسئولان کار خود را کردند و با گرفتن این عنوان برای لالجین قدم مثبتی برداشتند اما جامعه محلی نتوانست از این عنوان آن طور که باید استفاده کند و فرصت بزرگی از دست لالجین و همدان و ایران رفت.
لالجینی‌ها تلاش نکردند
مجید وفایی، از تولیدکنندگان سفال در لالجین، می‌گوید: جهانی شدن در داخل شهر لالجین تاثیر چندانی نداشته است. در واقع ما در نام جهانی شدیم، اما در عمل انتظارها برآورده نشده است. ما باید در حد و اندازه جهان حرف برای گفتن داشته باشیم، تولید را رشد بدهیم و طراحی را متحول کنیم، اما چنین اتفاقی هنوز نیفتاده است. همشهری‌های من در لالجین باید تلاش می‌کردند که این تلاش دیده نشد. ما باید این عنوان را حفظ می‌کردیم. از طرفی حمایت درستی از لالجین نشد. اتحادیه و میراث فرهنگی از استادکاران ما استفاده نکردند و سفالگران ما خارج از لالجین دیده نشدند. وفایی می‌افزاید: مهم‌ترین دستاورد جهانی شدن این بود که سفال چینی از فروشگاه‌ها حذف شد تا لالجینی‌ها راحت‌تر جنس به بازار دهند و تولید بیشتر شد. وی معتقد است: لالجین 10 هزار بومی شاغل دارد و 5 هزار نفر از شهرهای اطراف حتی از سنندج در اینجا کار می‌کنند، اما مدیران شهرک صنعتی با تبعیض برخورد می‌کنند و زمین‌های شهرک را به سفالگران
واگذار نمی‌کنند.
مردم مطالبه‌گر نیستند
این سفالگر به نقش مردم در ایجاد این شرایط اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد: مردم نیز مطالبه‌گر نیستند و تبلیغات را جدی نمی‌گیرند. ما لالجینی‌ها خودمان را جدی نگرفتیم در حالی که ملایری‌ها بهتر از عنوان شهر ملی مبل و منبت استفاده کردند. این‌که در یک شهر کمتر از 20 هزار نفری عنوان جهانی گرفتیم اتفاق بزرگی بود، اما از این ظرفیت درست استفاده نکردیم. در واقع مطالبه‌گری گمشده سفالگران لالجینی است.وی در ادامه می‌گوید: سال گذشته مبلمان شهر ملی ملایر 600 میلیارد فروش داشت که علت آن مشارکت شهروندان و اهمیت دادن به تبلیغات بوده، اما ما نتوانستیم تبلیغ کنیم. در سراسر ایران فکر می‌کنند سفال مربوط به همدان است در حالی که تبلیغات می‌توانست لالجین را از سایه همدان خارج کند و این شهر دیده شود.
فرصت بی‌نظیر
علی مالمیر، مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان، می‌گوید: آنچه در لالجین، ملایر و این روزها در تویسرکان اتفاق افتاده فرصت‌های بی‌نظیری است که نصیب استان همدان شده و اگر جامعه محلی و مسئولان بتوانند از این فرصت‌ها استفاده کنند، آورده خوبی برای استان خواهد داشت. در واقع همه ذی‌نفعان باید از آنها استفاده کنند تا به دستاورد قابل قبولی برسیم.
مالمیر در ادامه می‌گوید: البته ما نمی‌توانیم ادعا کنیم از همه ظرفیت‌ها استفاده کرده‌ایم، زیرا برخی مواقع با تلاش و همت بیشتر موفق‌تر عمل کرده‌ایم. مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان معتقد است: لالجین ظرفیت بسیار زیادی در زمینه گردشگری دارد و عنوان شهر جهانی سفال فضای بسیار خوبی برای گردشگری این شهر ایجاد کرده است. این ظرفیت را در کنار نزدیکی به همدان و قرار گرفتن در مسیر روستای غار علیصدر قرار دهید، آن‌وقت می‌بینید که ظرفیت این شهر چه در حوزه گردشگری چه صنایع‌دستی دوچندان شده است چه باید کرد؟
احمد رجبی راغب، کارشناس بازاریابی بین‌المللی صنایع دستی، هم می‌گوید: هرچند تغییر اسلوب تولید در ادوار گذشته، تنوع محصول و تغییر فرایندهای تولید سفال را در گستره زمان به همراه داشته است، اما روح حاکم بر این هنر که توسط هنرمند لالجینی در کالبد 750 ساله سفال این سرزمین دمیده می‌شود، منجر به خلق آثار بدیع در عرصه وسیع هنر ایران‌زمین می‌شود.
کارشناس بازاریابی بین‌المللی صنایع دستی می‌گوید: می‌توان معضلات و مشکلات لالجین را استفاده از طرح‌ها و الگوهای قدیمی و همچنین کپی‌برداری غیرقانونی از طرح‌ها، نبود ساختار حمایتی از الگوها و طرح‌های ابداعی و جدید، نبود خدمات توسعه کسب‌‌‌وکار در زمینه طراحی تخصصی سفال و سرامیک، نبود مهارت در استفاده از نرم‌افزارهای متعدد طراحی سه‌بعدی همانند CAD/CAM، نبود همکاری نظام‌مند بین فروشندگان و تولیدکنندگان در مسیر تولید بر اساس سلیقه بازار، نبود مرکزی برای آموزش طراحی و نبود واحدهای BDS طراحی، مصرف بی‌رویه منبع کمیاب خاک مرغوب و نفت سفید، وجود حاشیه سود بالای تامین مواد اولیه (همانند خاک، لعاب و سوخت) به دلیل ساختار انحصاری و افزایش نامتناسب قیمت مواد اولیه، کمبود تامین‌کنندگان مواد اولیه و نیاز به شکل‌گیری شبکه‌های تامین مواد اولیه (خاک، گل، لعاب، رنگ و سوخت)، کاهش کیفیت خاک بر اثر مخلوط کردن خاک با کیفیت‌های متفاوت توسط واسطه‌های حمل و نقل و واحدهای فراوری گل، بدنه ضعیف سفال در برابر حرارت‌های بالا و برودت‌های پایین به دلیل مذاب شدن خاک رس در درجه حرارت‌های بالاتر از 1200 درجه و کاهش استفاده در مواد مصرفی و بهره نگرفتن از لعاب‌های پخت بالا به
دلیل استفاده از کوره‌های دارای پخت پایین دانست.
رجبی راغب توضیح می‌دهد: با این حال امید است مسئولان و متولیان وزارتی، استانی و شهرستانی تاملی نیز بر راهکارهای پیشنهادی بر اساس swot داشته باشند.
سفال ما مشکل بسته بندی دارد
مهدی خوش‌سیرت، سفالگر لالجینی و عضو اتحادیه سفال لالجین، می‌گوید: جهانی شدن عواید زیادی برای لالجین داشته، این عنوان حق لالجین بوده و پس از این رویداد اعتبار تولیدکنندگان بالاتر رفته است. خوش‌سیرت در ادامه با اشاره به مشکلات موجود توضیح می‌دهد: سفال ما مشکل بسته‌بندی دارد و مشکل دیگر در این حوزه مربوط به صادرات است. گران بودن تکنولوژی و مواد اولیه بسته‌بندی باعث شده تولیدکنندگان به این موضوع کمتر توجه کنند. این سفاگر لالجینی ادامه می‌دهد: نسبت به سال گذشته مواد اولیه چند برابر شده و باعث شده قیمت‌ها بالا برود و در مقابل متقاضی کمتر شود. نکته دیگر این است که سفال از حالت کالای مصرفی خارج شده و به کالای تزیینی تبدیل شده و به عنوان اولویت به آن توجه نمی‌شود و در سبد خرید مردم جا ندارد.
تولید کننده سفال: ما باید در حد و اندازه جهان حرف برای گفتن داشته باشیم، تولید را رشد بدهیم و طراحی را متحول کنیم، اما چنین اتفاقی هنوز نیفتاده است
در همینه زمینه :
