پاسخ به ابهامات قتل استاد

محمد جعفری ـ روزنامه نگار

نجفی به عمد همسر دومش را به قتل رسانده یا ناخواسته دستش روی ماشه رفته و شلیک کرده است؟ کدام گلوله باعث قتل میترا استاد شده و چرا با وجود شلیک 5گلوله آثار بیشتری در محل وقوع قتل وجود دارد؟ با اینکه نجفی از سوی اولیای دم بخشیده شده، اگر ثابت شود او مرتکب قتل عمدی شده چه مجازاتی در انتظارش خواهد بود؟ اینها مهم‌ترین سؤالاتی بود که در تازه‌ترین جلسه محاکمه محمدعلی نجفی هیأت قضایی از یک سو و افکار عمومی از سوی دیگر به‌دنبال پاسخ‌هایش بودند. در این جلسه نجفی و وکیل مدافعش به‌دنبال اثبات غیرعمد بودن این حادثه بودند. اما کارشناسان پزشکی قانونی و اسلحه شناسی درباره شلیک‌های نجفی چه نظری دارند و نزدیک‌ترین روایت به واقعیت چیست؟
به گزارش همشهری، 6‌ماه از روزی که نام محمدعلی نجفی به‌خاطر قتل میترا استاد سر زبان‌ها افتاد می‌گذرد. روز 7خرداد‌ماه امسال بود که او در اقدامی باورنکردنی موجب قتل همسر دومش شد و همان شب در مقابل چشمان بهت‌زده بینندگان اخبار تلویزیون به قتل او اعتراف کرد. قضات دادگاه پس از 3جلسه محاکمه او را به قصاص محکوم کردند و درحالی‌که خیلی‌ها کار مرد بلندآوازه دنیای سیاست را پایان یافته می‌دانستند اما چند روز بعد برادر میترا استاد در صفحه اینستاگرامش از بخشش نجفی بدون هیچ قید و شرطی خبر داد. بخشش نجفی همان اندازه غافلگیر‌کننده بود که خبر قتل میترا استاد به‌دست او. نجفی از ابتدا گفته بود که ناخواسته باعث قتل همسرش شده و به همین دلیل بود که به رأی دادگاه اعتراض کرد تا مجال یابد که ثابت کند قاتل نیست. قضات دیوان نیز پس از بررسی‌ها رأی قصاص را نقض کردند تا او فرصت دوباره‌ای برای دفاع پیدا کند.

درخواست 17سال حبس
صبح دیروز طبق آنچه از قبل اعلام شده بود نخستین جلسه از دور دوم محاکمه نجفی در شعبه نهم دادگاه کیفری یک استان تهران به ریاست قاضی محمدرضا محمدی کشکولی برگزار شد. در ابتدای این جلسه درحالی‌که اولیای دم مقتول حضور نداشتند، ابتدا محسن اختیاری، نماینده دادستان در جایگاه قرار گرفت و در دفاع از کیفرخواست گفت: ارتکاب قتل توسط نجفی از سوی دادسرا محرز است. این اقدام او نه‌تنها موجب اخلال در نظم جامعه شده بلکه بیم تجری دیگران نیز می‌رود. به همین دلیل تقاضای اشد مجازات یعنی 10سال حبس برای او دارم. همچنین با توجه به کشف اسلحه برتا از متهم و عدم‌تهیه مجوز از او، بابت اتهام حمل و نگهداری سلاح غیرمجاز تقاضای اشد مجازات برای او یعنی تحمل 2سال حبس را دارم. از سوی دیگر او مرتکب ایراد جنایت عمدی غیرمنتهی به فوت بر مقتول شده که در این مورد هم خواستار بالاترین مجازات برای او یعنی 5 سال حبس هستم.
اختیاری در ادامه گفت: به‌دلیل تعدد جرایم ارتکابی از سوی متهم و آثار مخرب اقدامش او مستحق مجازات تکمیلی است و دادسرا او را مستحق هیچ‌گونه تخفیفی نمی‌داند.

پاسخ نجفی به ابهامات
بعد از پایان دفاع از کیفرخواست، رئیس دادگاه اتهامات نجفی را شامل مباشرت در قتل عمدی به واسطه شلیک گلوله، حمل و نگهداری سلاح و مهمات غیرمجاز و ایراد صدمات عمدی بدنی غیرمنتهی به فوت را به نجفی تفهیم کرد و از او خواست به دفاع از خودش بپردازد.
نجفی که مثل همیشه آرام بود با گام‌هایی مطمئن در جایگاه ایستاد و در دفاع از خودش گفت: هیچ‌یک از اتهامات را قبول ندارم. از اول هم گفتم که هدف اصلی‌ام کشف حقیقت و کمک به روشن شدن واقعیات است و حالا هم می‌خواهم با همین نیت صحبت کنم، نه با نیت تبرئه کردن خودم. من بعد از حادثه به درستی نمی‌دانستم چه اتفاقی افتاده است. مثلا نمی‌دانستم چند گلوله شلیک شده یا اینکه نمی‌دانستم گلوله‌ای به‌دست همسرم اصابت کرده و اینها را در آگاهی و دادسرا متوجه شدم. شاید به‌دلیل همین پیچیدگی‌ها بود که رأی اولیه دادگاه در دیوان‌عالی کشور نقض شد تا پرونده و زوایای پنهانش از سوی یک تیم کارشناسی مورد بررسی قرار گیرد. بعد از تشکیل تیم کارشناسی امیدواری‌ها برای کشف حقیقت بیشتر شد. هرچند که من هنوز هم این گزارش را ندیده‌ام و وکیل مدافعم به شکل تلفنی بخش‌هایی از آن را برایم بازگو کرد.

آزادی و بازداشت سؤال‌برانگیز
نجفی در ادامه گفت: می‌خواهم در این فرصت به چند نکته اشاره کنم. یکی از این نکات این است که نماینده دادستان گفتند من به‌دلیل عجز از تودیع وثیقه در بازداشت هستم. لازم است توضیح دهم که بعد از اعلام گذشت اولیای دم قرار من را از بازداشت موقت به قرار وثیقه تبدیل کرد و این وثیقه هم تامین شد و من آزاد شدم اما 24ساعت بعد از آزادی به دلایلی که معلوم نیست در روز جمعه به دادگاه احضار شدم و بدون اینکه بتوانم با خانواده‌ام خداحافظی کنم دوباره بازداشت و به زندان برگردانده شدم. بنابراین عجز از تودیع وثیقه درست نیست.
او در ادامه به نکته دیگری از حرف‌های نماینده دادستان اشاره کرد و گفت: ایشان گفتند که من مبادرت به شلیک کردم. مبادرت یعنی فردی با قصد و اراده کاری را انجام دهد اما شواهد و قرائن نشان می‌دهد که من بدون اراده و در جریان یک کشمکش و بدون داشتن تعادل شلیک کرده‌ام. پس من مبادرت به شلیک گلوله نکرده‌ام.
نجفی ادامه داد: گفته شد که یکی از گلوله‌ها از بین پاهای متوفی عبور کرده و به لبه وان اصابت کرده است. من که آنجا بودم متوجه چنین اتفاقی نشدم و نفهمیدم که گلوله چطور شلیک شد. چطور نماینده دادستان این حرف را می‌زنند. همچنین گفته شد که اسلحه و مهمات از من کشف شده است. کشف به معنی آشکار کردن امری پنهان است. درحالی‌که عصر روز حادثه من خودم اسلحه را به آگاهی بردم و تحویل دادم.
متهم در ادامه گفت: در اینجا دو مدل داریم. یک مدل که گلوله وارد دست و سپس وارد سینه شده که به هر حال گلوله کمانه کرده و از زمینه قتل عمد خارج است، اما از نظر تبیین حقیقت و کشف واقعیت این است که یک گلوله به‌دست مرحومه خورده و وارد وان شده و یک گلوله به دیوار برخورد کرده و از بالا به سمت وی حرکت کرده و وارد سینه شده است و به‌خاطر برخورد با دیوار دفرمه شده که به‌عنوان شبه‌عمد باید تلقی شود.

چرا نجفی بازداشت شد
با پایان دفاعیات نجفی رئیس دادگاه به برخی اظهارات او پاسخ داد و گفت: شما یک متهم معمولی نیستید. عده‌ای تلاش کردند پرونده را از وضعیت عادی خارج کنند. زمانی که قرار بازداشت را فک کردیم شرط آن این بود که حاشیه ایجاد نکنید که امنیت شما به مخاطره نیفتد. داماد شما و افراد دیگر مصاحبه کردند که هم در فضای مجازی و هم در پرونده موجود است. همین دیروز آقایی که قبلا وکیل شما بود مطالبی را عنوان کرد که خارج از واقعیت است و حرف‌هایی که گفته می‌شود انگار در خواب است. وظیفه دادگاه این است که دلایل جرم از بین نرود و امنیت شما نیز حفظ شود. به همین دلیل تشخیص دادیم که قرار شما تشدید شود و دوباره به زندان بروید.

17ابهام در نظریه کارشناسی
در ادامه این جلسه نوبت به حمیدرضا گودرزی، وکیل مدافع نجفی رسید. او در دفاعیاتش گفت: نجفی 40 سال به جمهوری اسلامی و آموزش و پرورش خدمت کرده و مدارس و بنگاه‌های خیریه وی در حال خدمت هستند و درخواست اشد مجازات و مجازات تکمیلی سؤال برانگیز است. در تعیین مجازات نباید شخصیت متهم نادیده گرفته شود. گودرزی ادامه داد:‌ به باور من درنظریه کارشناسان ۱۷ ابهام وجود دارد که من به 5مورد از آن اشاره می‌کنم. یکی از ابهامات این است که هیأت کارشناسی ۶ نفره بود که 3 نفر کارشناس اسلحه و 3 نفر نیز کارشناس پزشکی قانونی بودند. کارشناسان یک نظر واحد ارائه دادند و ذیل آن را نیز امضا کردند و درخصوص تخصص آنها تفکیکی رخ نداده است. نکته دیگر درخصوص شلیک‌هاست که یکی از آنها به لبه وان خورده و ما می‌گوییم این گلوله همان گلوله‌ای است که به‌دست خانم استاد برخورد کرده و اگر ثابت شود که دی‌ان‌ای خانم استاد را دارد تئوری کارشناسان را واژگون می‌کند چرا که اگر اصابت به‌دست باشد دی‌ان‌ای وجود دارد. این گلوله بعد از اصابت به وان در آن مانده و هنوز خارج نشده است. همچنین محل خروج گلوله‌ای که به‌دست متوفی برخورد کرده نسبت به مچ دست نزدیک‌تر است. این نشان می‌دهد که گلوله به استخوان‌های کف دست خورده و مسیرش عوض شده است. این نظریه حکایت از تغییر در مسیر حرکت دارد و تغییر مسیر حرکت امری اساسی و بنیادین است. اگر اصابت گلوله به بدن متوفی پس از کمانه کردن باشد این موضوع از مصادیق قتل عمد نیست.

اولین عکس از جسد
گودرزی در ادامه اظهاراتش عکسی از جسد مقتول را به دادگاه ارائه کرد که توسط زهرا، دختر نجفی گرفته شده بود. او گفت: دختر دکتر نجفی بعد از ورود به محل حادثه از جسد عکسی گرفته که نشان می‌دهد دست چپ متوفی زیر او بوده و دست راستش جمع شده و آثار خونریزی در وان وجود ندارد. اگر به ایشان در داخل وان شلیک می‌شد در اصل باید خون زیادی در وان دیده می‌شد.
در ادامه این جلسه شاهدان شامل داماد، دختر و راننده نجفی بار دیگر حرف‌های گذشته‌شان را تکرار کردند و گفتند از دیدن پیکر بی‌جان میترا استاد در خانه شوکه شده‌اند و حتی در نگاه اول متوجه اصابت گلوله به وی نشده‌اند. دختر نجفی گفت: ما با اورژانس تماس گرفتیم و حتی شوهرم با راهنمایی متخصص اورژانس تلاش کرد مرحوم استاد را احیا کند که نشد و در نهایت با پلیس تماس گرفتیم. با پایان این اظهارات رئیس دادگاه تنفس اعلام کرد.



مکث
حادثه به روایت کارشناسان

پس از اعلام تنفس یک ساعته از ساعت 13جلسه محاکمه از سر گرفته شد و قاضی از کارشناسان خواست یک به یک نظریه‌شان درخصوص این حادثه را بیان کنند. نخستین نفر ماهرخ کیان‌زاده، کارشناس اسلحه بود. او گفت: شواهد نشان می‌دهد که اسلحه به‌دست متوفی بسیار نزدیک بوده اما چسبیده نبوده. در این حادثه گلوله‌ای که موجب جان باختن متوفی شده همان گلوله‌ای است که به‌دست او اصابت کرده و پس از عبور از کف دست چپ به شکل چپ به راست وارد سینه او شده و در سمت راست پهلویش مانده است. معمولا بعد از اصابت گلوله خون از محل خروج گلوله خارج می‌شود اما در این مورد چون گلوله در بدن متوفی مانده خونریزی زیادی اتفاق نیفتاده و زمانی که قصد داشتند او را احیا کنند مقداری خون در وان و حمام ریخته است. شواهد نشان می‌دهد که شلیک این گلوله در حالتی نامتعادل اتفاق افتاده است. در ادامه سرهنگ ابراهیمی، یکی دیگر از کارشناسان نظرات خود را اینطور اعلام کرد: اگر گلوله به دیوار برخورد و بعد به متوفی برخورد می‌کرد قطعا یک طرف گلوله و خان‌هایش مخدوش می‌شد اما این اتفاق نیفتاده و 6خان گلوله تقریبا سالم است. از نظر ما محال است که گلوله به دیوار و سپس به متوفی برخورد کرده باشد.
سرهنگ خلج، یکی دیگر از کارشناسان اسلحه بود که درباره ابهامات مطرح شده درباره گاز باروت در این پرونده گفت: فاصله شلیک چیزی حدود 5سانتی متر است. اگر در محوطه‌ای مثل این حمام که حدود 2متر مساحت دارد شلیک شود گاز باروت به‌طور قطع چه بر بدن متوفی و چه بر بدن متهم مثبت خواهد بود. بنابر این مثبت یا منفی بودن این تست چیزی را تغییر نمی‌دهد.
دکتر قره‌داغی، متخصص پزشکی قانونی نیز به ارائه توضیحاتی درباره آنچه اتفاق افتاده پرداخت و گفت: نخستین گلوله به روشویی حمام اصابت کرده و دومین گلوله به گوشه وان. سومین گلوله به دیوار برخورد و سپس به سمت سقف کمانه کرده است. چهارمین گلوله نیز به کنج حمام برخورد کرده و به سوی دیوار دیگر کمانه کرده است و در نهایت گلوله پنجم همان گلوله‌ای است که بعد از برخورد به‌دست متوفی وارد سینه‌اش شده و موجب مرگش شده است. سؤال شده که چرا از دست متوفی خون خارج نشده؟ پاسخ این است که چون در این شرایط بلافاصله افت فشار خون رخ می‌دهد و قلب از کار می‌افتد و عروق داخلی پاره شده و خونریزی داخلی انجام شده و خون میل و توانی برای بیرون آمدن از دست ندارد. در ادامه دکتر کاهانی و دکتر میرویسی 2 متخصص دیگر پزشکی قانونی نیز به ارائه نظرات کارشناسی‌شان در این خصوص پرداختند و در نهایت رئیس دادگاه ختم جلسه را اعلام کرد و قرار است روز شنبه در جلسه دیگری به این پرونده رسیدگی شود.