پاییزی دلنشین با رعایت نکات طب سنتی

محمود قادری
مدرس، محقق و پژوهشگر طب ایرانی اسلامی سنتی

   پاییز که از راه می‌رسد، طبیعت سرد و خشک این فصل را می‌شود به راحتی درک کرد. کارشناسان طب سنتی معتقدند برای اینکه همه افراد به‌خصوص آنها که مزاج سرد و خشک دارند از طبیعت فصل پاییز در امان باشند بهتر است تدابیر ویژه‌ای را در نظر بگیرند و حواس‌شان به همه‌‌چیز باشد.
یکی از مشکلات فصل پاییز که اغلب افراد با آن دست و پنجه نرم می‌کنند گرفتگی بینی است، برای رهایی از این حالت می‌توانید شب‌ها قبل از خواب در بینی خود یک یا 2 قطره روغن بنفشه بچکانید تا هم از گرفتگی بینی جلوگیری کنید هم خود را در برابر زکام مصون نگه‌دارید.
پاییز فصلی نیست که شما بعد از حمام از خانه خارج شوید پس حواس‌تان باشد، هم بعد از استحمام، سرتان را بپوشانید هم از بیرون رفتن و در معرض وزش باد قرار گرفتن خودداری کنید.
حتما شما هم تجربه کرده‌اید که در پاییز آلودگی هوا دوچندان می‌شود و این آلودگی را همه افراد به‌خصوص آنها که به برخی آلاینده‌ها  آلرژی دارند، با احساس سوزش در بینی و چشم‌هایشان بیش از دیگران متوجه می‌شوند. برای اینکه از مسمومیت هوا در پاییز خود و خانواده را مصون نگه‌دارید از دود کردن اسپند در خانه و محل کار غافل نشوید و یادتان نرود که دودکردن سیاه‌دانه هم می‌تواند در کاهش آلودگی‌های هوای پاییزی اثربخش باشد.
تنوع میوه‌های پاییزی حاوی ویتامین برای این است که بدن شما را در برابر بیماری‌ها ایمن کند بنابراین از مصرف محصولات ویژه طبیعت در این فصل به‌طور مرتب و هفتگی غافل نشوید؛ میوه‌ها،گیاهان و سبزیجاتی مثل شلغم، ترب سیاه، کدو حلوایی، کدو آشی، انار، عناب، به، سیب، مرکبات، برگ چغندر به‌صورت ‌آش یا بورانی، خاکشیر و قدومه. مصرف این خوراکی‌های پاییزی هم ویتامین بدنتان را تنظیم می‌کند هم به شادابی و سرزندگی‌تان کمک می‌کند.
خشکی هوا در پاییز معمولا همه را آزار می‌دهد. این مشکل را می‌توانید با قرار دادن یک کتری آب روی بخاری و تامین رطوبت مورد نیاز خانه یا محل کار رفع کنید. ضمنا می‌توانید داخل کتری کمی گل بابونه یا برگ اکالیپتوس بریزید که دیگر فوق‌العاده است.
توصیه می‌کنیم در پاییز از خوردن آب سرد داخل یخچال خودداری کنید. بهترین گزینه این است که از آبی که در کوزه سفالین و بدون لعاب سرد و گوارا شده باشد مصرف کنید.
فصل زیبای پاییز فرصت خوبی برای چشیدن طعم انواع سوپ و ‌آش آن هم با سبزیجات فصل است؛ سبزیجات تازه‌ای که می‌توانند هم نیاز بدن شما به کربنات را تامین کنند، هم ویتامین‌های نهفته در برگ‌های سبز را. درست است الان دیگر به برکت تولیدات گلخانه‌ای در پاییز و زمستان هم میوه‌هایی چون هندوانه، خیار و... در بازار هست اما پیشنهاد می‌کنیم از خوردن این خوراکی‌های سرد جدا خودداری کنید چرا که هیچ سازگاری‌ای با این فصل و طبع سردش ندارند. به جای آن بیشتر از خوراکی‌هایی با طبع گرم‌تر استفاده کنید، مخصوصاً کسانی که سوداوی مزاج هستند؛ خوراکی‌هایی مثل انجیر خشک، خرما، شیر و عسل، روغن زیتون، سوپ و آش‌های آبکی. مثلا می‌توانید گاهی اوقات کندر را بجوید تا مغزتان گرم شود و از زکام جلوگیری کنید، یا از دمنوش‌های گیاهی گرم استفاده کنید به‌ویژه گیاهانی مثل اسطوخدوس، بادرنجبویه، بابونه، آویشن، بهارنارنج، عناب، سنبل‌الطیب، به لیمو، گل محمدی و… 
برای اینکه سلامتی‌تان را در پاییز به خطر نیندازید پیشنهاد می‌کنیم از خوردن غذاهای سرد پرهیز کنید و آنها را با مصلح مصرف کنید؛ برای مثال در خوردن برنج سفید، مرغ، دوغ، ماهی و مانند آن افراط نکنید.
در پاییز حواس‌تان به پوشش‌تان هم باشد مثلا اگر کف پاهای خود را با پوشیدن جوراب‌های پشمی گرم نگه‌دارید مخصوصاً اگر منزل شما سرامیک است، قطعا از ابتلا به بیماری سرماخوردگی و پا درد جلوگیری می‌کند. آنها که استعداد سنگ کلیه دارند حواس‌شان باشد که در پاییز یک چفیه یا شال پشمی دور کمر خود ببندند و از نشستن در جاهای سرد خودداری کنند. برای اینکه هم پوست کف پا از خشک شدن و ترک خوردن در پاییز در امان باشد هم تن‌تان را گرم نگه‌دارید. گاهی اوقات شب‌ها قبل از خواب کف پاها و ملاج سر را با روغن‌های گرم ماساژ دهید.