پایان 3تفنگدار

محمدامین خرمی ـ خبرنگار

مردم بولیوی دیروز به پای صندوق‌های رأی رفتند تا در انتخابات ریاست‌جمهوری، برای ادامه حضور «اوو مورالس» چپ‌گرا در قدرت تصمیم‌گیری کنند.
مورالس 60ساله طی 14سال گذشته، کرسی ریاست‌جمهوری را در جمهوری بولیوی در آمریکای جنوبی در اختیار داشته و اکنون قصد دارد برای چهارمین بار، مسند قدرت را در دست بگیرد؛ خواسته‌ای که شاید این بار از سوی مردم بولیوی با پاسخ منفی روبه‌رو شود.
بولیوی همیشه فقیرترین کشور آمریکای لاتین بوده اما طی بیش از یک دهه گذشته با حضور مورالس در قدرت، این کشور نه‌تنها شاهد رشد اقتصادی مناسب بوده، بلکه در برخی از نقاط، فقر اکنون دیگر جایی در زندگی مردم ندارد. آمار بانک جهانی نشان می‌دهد طی 3دوره حضور مورالس در قدرت، رشد اقتصادی بولیوی حدود 4.6درصد افزایش پیدا کرده است. همچنین نرخ فقر از 60درصد به حدود 36درصد رسیده است. با این حال، آلوده‌شدن دستان دولتمردان دولت سوسیالیست مورالس به فساد، احتمال رسیدن او به ریاست‌جمهوری را تا حد زیادی با شک و تردید روبه‌رو کرده است. طبق قانون، نامزد پیروز انتخابات باید دست‌کم 40درصد مجموع آرا را از آن خود کند. مورالس درنظرسنجی‌ها همیشه در جایگاه اول بوده اما کسب 40درصد آرا در انتــــخابات امسال، اندکی دور از دسترس به‌نظر می‌رسد.
طبق قانون اساسی بولیوی که از سوی خود مورالس بازنویسی شده، تصدی پست ریاست‌جمهوری برای بیش از 2دوره امکان‌پذیر نیست اما اصرار او به ماندن در قدرت باعث شد تا اندکی پس از پیروزی‌اش برای سومین بار در سال 2015، برای اصلاح قانون اساسی با برگزاری یک همه‌پرسی به آرای مردمی مراجعه کند. نتیجه همه‌پرسی به نفع مورالس نبود اما او در نهایت با رجوع به رأی دادگاه، موفق شد برای حضور در انتخابات مبنای قانونی را دریافت کند.
مورالس همچون بسیاری از اعضای کابینه‌اش به فساد مالی متهم است. غیر از فساد مالی، بی‌توجهی او به منابع طبیعی بولیوی، اعتراض‌های بسیاری را به‌دنبال داشـــــته است. تابستان امسال در پی آتش‌سوزی گسترده در جنگل‌های آمازون، بیش از 6هزار کیلومترمربع از جنگل‌های بولیوی نیز دچار حریق شد. مورالس اما با وجود درخواست‌های گسترده، این آتش‌سوزی را حالت فوق‌العاده اعلام نکرد و مانع از ورود کمک‌های بین‌المللی به کشورش شد؛ تصمیمی که باعث اعتراض‌های خیابانی گسترده علیه او شد.


آیا سوسیالیسم در بولیوی دوام می‌آورد؟
در میان 8نامزدی که دیروز در مقابل اوو مورالس به صف شدند، شانس کارلوس مسا که بین‌سال‌های 2003 تا 2005 در بولیوی رئیس‌جمهور بود، بیشتر است. این احتمال وجود دارد که با کشیده شدن انتخابات به دور دوم، مسا و مورالس در مقابل هم قرار بگیرند. مورالس خود در سال2006 با رهبری اعتراض‌های خیابانی علیه دولت ناکارآمد مسا بود که به قدرت رسید. مسا مجبور به استعفا شد و در انتخابات پیش از موعد، مردم بولیوی به مورالس و دیدگاه‌های سوسیالیستی او رأی دادند.
بولیوی برخلاف کشورهای همسایه یعنی ونزوئلا، آرژانتین و برزیل، همچنان در مسیر رشد اقتصادی قرار دارد؛ اتفاقی که مدیون ملی شدن صنایع نفت و گاز از سوی مورالس بوده است. او آخرین بازمانده نسل چپ‌گرایانی است که بین سال‌های 1998 و 2005 در آمریکای لاتین به قدرت رسیدند و موج عظیمی به‌راه انداختند که به «موج صورتی» معروف شد. موج صورتی را که محورش مبارزه با آمریکا و تفکرات لیبرالیستی بود، هوگو چاوز با پیروزی در انتخابات سال1998 آن را به‌راه انداخت. سال2003 لولا داسیلوا در برزیل به قدرت رسید و 3سال بعد هم اوو مورالس، طومار دولت لیبرال‌ها در بولیوی را در هم پیچید. اینها را «3تفنگدار» تفکر چپ در آمریکای جــــنوبی نامیدند. چاوز را مرگ به پایان راه رساند. داسیلوا را هم مخالفانش به زندان انداختند و قدرت را در دست گرفتند. اتحاد گروه‌های مخالف دولت علیه مورالس اما می‌تواند در دور دوم انتخابات، حضور در قدرت را برای او هم به پایان برساند.


هوگو چاوز ـ اوو مورالس ـ لولا داسیلوا