زحل چطور رکوردشکن شد؟

 به تازگی مشخص شده که سیاره زحل، پرقمرترین سیاره منظومه شمسی به‌حساب می‌آید. همانطور که شنیده‌اید دانشمندان ۲۰ جرم جدید در اطراف سیاره زحل پیدا کرده‌اند که تعداد اقمار آن را به ۸۲ مورد می‌رساند، این در حالی است که مشتری ۷۹ قمر شناخته شده دارد و بنابراین در رتبه دوم قرار خواهد گرفت. اما این کشف بیش از هر چیز مدیون تلسکوپ سوبارو است که ابزار اصلی این کشف مهم بوده است.

تلسکوپ سوبارو یکی از بزرگ‌ترین و قوی‌ترین تلسکوپ‌های نوری واقع در رصدخانه مونوکی است که در هاوایی قرار دارد. این تلسکوپ متشکل از یک آینه مقعر است که قطر آن ۸ متر و 20سانتی‌متر است. تیمی از منجمان کارنگی ساینس و دانشگاه‌های UCLA و هاوایی با استفاده از این تلسکوپ موفق به کشف قمرهای جدید زحل شده‌اند. این 20‌ماه به لحاظ اندازه، تفاوت چندانی با هم ندارند و ابعادشان حدود 8/4 تا ۵ کیلومتر برآورد شده است. نکته جالب ماجرا این است که 17‌ماه از این 20‌ماه حرکتشان در مدار معکوس است؛ در واقع آنها در جهت معکوس حرکت سیاره زحل و بقیه ماه‌ها می‌چرخند. تمامی مخالف‌گردها و یکی از اقمار موافق‌گرد در مداری دور از زحل قرار گرفته‌اند و هر بار گردش کامل آنها بیش از 3 سال طول می‌کشد. اسکات شپرد- ستاره‌شناسی که در مؤسسه علمی کارنگی فعالیت می‌کند- به همراه تیمش برای رصد این ماه‌ها از تلسکوپ سوبارو که در هاوایی مستقر است استفاده کردند. شپرد و همکارانش سال گذشته 12‌ماه جدید را در اطراف سیاره مشتری شناسایی کردند که یکی از آنها در جهت عکس حرکت می‌کرد.

استفاده از یک فرصت
شپرد که به‌نظر می‌رسد از عملکرد تلسکوپ سوبارو راضی است می‌گوید: با استفاده از تلسکوپ سوبارو که یکی از بزرگ‌ترین تلسکوپ‌های دنیاست توانستیم فهرست کاملی از ماه‌های کوچکی که در اطراف سیاره‌های غول‌پیکر قرار داشتند تهیه کنیم. این ماه‌ها برای اینکه ما بفهمیم سیاره‌های منظومه شمسی چطور شکل گرفته و چطور تکامل پیدا کرده‌اند نقشی بسیار حیاتی داشته‌اند.
به گزارش اسپیس، قمرهایی که موافق‌گرد با زحل هستند، هردو سال یک‌بار به دور این سیاره می‌چرخند. آنها در مقایسه با بعضی از ماه‌های تازه کشف‌شده به این سیاره نزدیک‌تر هستند. سایر ماه‌های هم‌جهت و ماه‌های با فاصله بیشتر که در جهت عکس می‌چرخند هر سه سال یک مدار را تکمیل می‌کنند. بد نیست بدانیم که با تحقیق در مورد مدار این ماه‌ها می‌توانیم به خاستگاه آنها پی ببریم. حتی می‌توانیم در مورد شرایطی که باعث قرار‌گرفتن آنها در اطراف زحل شده به نتایجی برسیم. ماه‌های دورتر بر حسب زاویه مدارهایشان در 3 گروه طبقه‌بندی می‌شوند. دورترین گروه که شامل 2 تا از ماه‌های با جهت حرکت معکوس است مداری با زاویه 46درجه دارند و براساس اساطیر اسکیموهای شمال کانادا نامگذاری شده‌اند. تعدادی از پژوهشگران بر این باورند که این ماه‌ها بخشی از یک‌ماه بزرگ‌تر بوده‌اند که متلاشی شده است. ماه‌هایی که در جهت عکس حرکت می‌کنند هم بخشی از یک قطعه بزرگ‌تر بوده‌اند و نامشان برگرفته از اساطیر اسکاندیناوی است. دانشمندان حدس می‌زنند که در روزهای اولیه تشکیل مشتری و زحل، این سیاره‌های غول‌آسا سیارک‌ها را در دیسک‌های دور سیاره‌ای در مدار خود به دام می‌انداخته‌اند.  اجرام جمع‌شده نهایتا دچار یکی از این دو سرنوشت می‌شدند؛ یا به یکدیگر می‌چسبیدند و یک قمر تشکیل می‌دادندو یا روی سطح سیاره سقوط می‌کردند. این نوع گروه‌بندی ماه‌های دورتر در اطراف مشتری هم دیده شده که نشان‌دهنده برخوردهای شدید بین ماه‌ها در «منظومه زحلی» یا برخورد با اجسام خارجی مثل شهاب‌سنگ‌ها یا ستاره‌های دنباله‌دار است. اگر حلقه‌های زیبای زحل را نادیده بگیریم، سطح این سیاره بیش از هرچیز دیگری به سطح سیاره مشتری شباهت دارد. حتی جنس و فراوانی عناصر و گازهای یافت‌شده در این دو سیاره هم بسیار شبیه به یکدیگر است. از آن مهم‌تر اینکه تنها یک سیاره در منظومه ما از نظر ابعاد و بزرگی در حد و اندازه مقایسه با سیاره عظیم‌الجثه مشتری است و درست حدس زدید؛ آن سیاره، همین سیاره زحل است!
کشف 20قمر جدید سیاره زحل بیش از هر چیزی بار دیگر به همه دانشمندان یادآوری می‌کند که در دنیای علم، تقریبا هیچ‌چیز ثابت نیست!

تهیه فهرست کاملی از ماه‌ها با استفاده از تلسکوپ سوبارو که یکی از بزرگترین  تلسکوپ ‌های دنیاست دانشمندان  توانسته‌اند فهرست کاملی از ماه‌های کوچکی که در اطراف سیاره‌های 
غول‌پیکر قرار دارند، تهیه کنند