اسرار شعبده‌بازی در قبض‌های برق

وزیر نیرو و سخنگوی صنعت برق در 2هفته اخیر بارها افزایش قیمت برق را تکذیب کرده‌اند؛ اما محاسبات همشهری نشان می‌دهد رقم قبض‌های برق نسبت به دوره مصرف سال گذشته تغییر محسوسی داشته است. علت چیست؟ چه‌کسی راست می‌گوید؟ 
تغییر تعرفه برق براساس مصوبه‌ای که هیأت وزیران در بهار امسال تصویب کرده بود و همزمانی آن با تصمیم وزارت نیرو برای حذف قبض‌های کاغذی، این شائبه را ایجاد کرده که شرکت‌های توزیع برق، در سراسر کشور، در محاسبه قیمت برق مصرفی با تغییر فرمول و شعبده‌بازی در نحوه محاسبه قبض‌ها عملا مبالغ بالاتری را به مشترکان برق سراسری تحمیل می‌کنند.
با این حال نه فقط سخنگوی صنعت برق، که وزیر نیرو به صراحت هرگونه افزایش تعرفه برق به‌دلیل قبوض کاغذی را تکذیب کرده و تأکید می‌کند مشترکان می‌توانند هرگونه افزایش غیرمتعارف بهای برق‌شان را گزارش کنند. به تازگی رضا اردکانیان، وزیر نیرو در پاسخ به شایعاتی مبنی بر افزایش تعرفه برق تأکید کرد: تعرفه حتی یک ریال هم افزایش نیافته است. مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق هم اعلام کرده درصورت اثبات افزایش غیرمتعارف برق، به شهروندان پاداش تعلق می‌گیرد.

ریشه داستان
روزنامه همشهری، در گزارش پنجشنبه هفته گذشته جزئیاتی از حساب و کتاب قبوض برق براساس مصوبه هیأت دولت و طبق مولفه‌هایی چون مناطق جغرافیایی و الگوی مصرف و همچنین تعرفه پلکان‌های مصرف منتشر کرده بود با این حال همچنان برخی شهروندان می‌گویند: روش محاسبه قیمت برق پس از حذف قبوض کاغذی جهشی تا 70درصد داشته و این مسئله نشان از شعبده‌بازی در قبض‌ها دارد. این شائبه از آنجا ناشی می‌شود که برخی می‌گویند دولت به‌دلیل مواجه شدن با کسری بودجه اجازه داده تا شرکت‌های برق در سراسر کشور اقدام به افزایش خودسرانه قیمت برق کنند و فرمول محاسباتی را دستکاری کنند.

فرمول شعبده‌بازی
 اسفندماه پارسال هیأت وزیران بالاخره بعد از کش و قوس‌ زیاد به افزایش 7درصدی سالانه بهای آب شرب و برق رضایت داد. اواسط فروردین‌ماه فاز دوم افزایش تعرفه‌های آب و برق آغاز شد، به این ترتیب تعرفه برق همه مشترکان 7درصد افزایش یافت و 16درصد جریمه اضافه‌تر برای پرمصرف‌ها در نظر گرفته شد. به این ترتیب دولت اجازه داد شرکت‌های توزیع برق در سراسر کشور از ابتدای خرداد امسال سالانه ۱۶ درصد به خالص صورتحساب آب و برق مصارف خانگی، اضافه کنند. البته این افزایش بدون احتساب آبونمان، مالیات ارزش‌افزوده و عوارض، برای مشترکان بالای الگوی مصرف اعمال شد. به این ترتیب، میزان رشد تعرفه برق پرمصرف‌ها به 23درصد رسید. نکته جالب آنکه به گفته مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق 15درصد از کل مشترکان خانگی شبکه برق پرمصرف بوده‌اند. پس در تابستان امسال دست‌کم از هر 6مشترک شبکه برق سراسری، یکی از آنها با رقم قبضی که 23درصد گران‌تر از پارسال بوده، مواجه شده است.

راز شعبده در پلکان‌های مصرف
محاسبات همشهری نشان می‌دهد؛ حداقل تعرفه مناطق عادی و ماه‌های غیرگرم مناطق گرمسیر در پلکان اول مصرف یا مشترکانی که کمتر از الگوی مصرف، یعنی تا 100کیلووات ساعت در‌ ماه از برق استفاده می‌کنند 524ریال است. طبق این فرمول، برای کسانی که بیشتر از این الگو برق مصرف کنند، پایه تعرفه در پلکان اول به 603ریال افزایش می‌یابد. افزون بر این، قیمت هر کیلووات ساعت برق در هر‌ماه از ماه‌های گرم در مناطق موسوم به گرمسیر 4، در پلکان نخست مصرف، برای مصارف کمتر از الگوی مصرف؛ 421ریال و بیش از الگوی مصرف؛ 483ریال، در مناطق موسوم به گرمسیر 3برای کم‌مصرف‌ها 437ریال و بیش‌مصرف‌ها 502ریال، در مناطق گرمسیر 2برای کم‌مصرف‌ها 385ریال و بیش مصرف‌ها 443ریال و در مناطق گرمسیر یک هم برای مصارف کمتر از الگوی مصرف 175ریال و بالاتر از آن 202ریال تعیین شده است. به این ترتیب رشد بهای مصرف برق به میزان 7درصد سالانه شامل همه مشترکان شده و برای کسانی که در زمره پرمصرف‌ها قرار می‌گیرند رشد بهای مصرف تا 23درصد خواهد بود.