دیپلماسی
جزئیات طرح 4 ماده‌ای مکرون درباره برجام
یک هفته پس از حضور رئیس‌جمهور در نشست مجمع عمومی سازمان ملل، مقامات ایران جزئیات تازه‌تری از آنچه در پشت صحنه این اجلاس گذشته، فاش کرده‌اند. براساس این اظهارات رئیس‌جمهور فرانسه طرحی 4ماده‌ای برای مذاکره ایران و 1+5 داشته که کلیات آن را ایران پذیرفته، اما کاخ سفید از عمل به آن سر باز زده است. ایران از 18اردیبهشت امسال اعلام کرد پس از یک سال از خروج آمریکا از برجام براساس بند26 و 36 برجام تصمیم به کاهش گام به گام تعهدات برجامی گرفته و در این راستا سقف نگهداری ذخایر اورانیوم و آب‌سنگین ایران افزایش یافت و ایران از محدودیت غنی‌سازی 3.67درصد عبور کرد، ایران اعلام کرده در حال برنامه‌ریزی برای اجرای گام سوم است، اروپایی‌ها به‌خصوص رئیس‌جمهور فرانسه از 2ماه قبل و پس از ناکامی در راه‌اندازی سازوکار اینستکس، تلاشی را برای ماندن ایران در برجام آغاز کردند و در جریان سفر روحانی به نیویورک تلاش‌های مکرون در آستانه به بار نشستن بود، اما اظهارات تند ترامپ در مجمع عمومی سازمان ملل و نپذیرفتن شرط ایران برای کاهش تحریم‌ها، این تلاش‌ها را بی‌ثمر گذاشت.
رئیس‌جمهوردیروز با اشاره به سفر 70ساعته خود به نیویورک تصریح کرد: توانستیم توطئه‌ای را که طراحی کرده بودند، در هم شکسته و تأکید کنیم ایران از مذاکره فرار نمی‌کند و پای میز مذاکره است. در این راستا مسئله مهمی هم رخ داد، 1+5 که از دید ضد‌ایرانی‌ها، مرده بود و اسرائیل، ارتجاع منطقه و کاخ سفید می‌گفتند که 1+5 مرده است، همه جمع شده بودند که 1+5 درست شود. رئیس‌جمهور با اشاره به ملاقات‌های رهبران کشورهای اروپایی با خود، خاطرنشان کرد: همه اصرارها، صحبت‌ها و تماس‌ها بر این مبنا بود که یک‌بار دیگر 1+5 درست شود و ما هم گفتیم که حرفی نداریم و در یک شرایط مناسب اشکالی ندارد، به شرط اینکه آنهایی که به 1+5 ضربه زدند به آداب و رسوم 1+5 برگردند. به گزارش سایت ریاست جمهوری، روحانی گفت: 1+5 بر مبنای تعهد یک توافق بود و باید به آن سمت حرکت کنند و اگر به آن سمت حرکت کردند، اشکالی ندارد. 1+4 که در نیویورک تشکیل شد، می‌توانست 1+5 هم بشود. رئیس‌جمهور با بیان اینکه خیلی‌ها تلاش کردند که مذاکراتی در سطح سران1+5 در سازمان ملل تشکیل شود، اظهارداشت: ظاهرش این بود که بگوییم مخالفیم و شرکت نمی‌کنیم تا همه تقصیرها گردن ایران بیفتد و بگویند درست است که آمریکا مقصر بوده ولی الان که تسلیم است و می‌گوید حاضر است با شما بنشیند و به قول یکی از رهبران اروپا، همه ما الان در نیویورک جمع هستیم و این بهترین فرصت تاریخی است.
طرح 4ماده‌ای فرانسه چیست؟
رئیس‌جمهور در رابطه با جزئیات طرح امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه با تأکید بر اینکه آنچه این روزها برخی در تبلیغات جهانی مطرح می‌کنند با واقعیت فاصله دارد، گفت: البته این حرف که طرحی را فرانسه آماده کرده بود و کلیت آن طرح به یک معنا می‌توانست قابل‌قبول باشد، چون کلیت آن برمی‌گشت به اینکه ایران دنبال سلاح هسته‌ای نباشد که همیشه این را گفتیم، ایران به صلح منطقه و صلح آبراه‌های منطقه کمک کند که همیشه کمک کردیم. آمریکا کل تحریم را کنار بگذارد و فروش نفت بلافاصله آغاز و پول نفت در اختیار ما قرار بگیرد. رئیس‌جمهور اضافه کرد: این اصولی بود که فرانسه با آمریکایی‌ها مطرح کرده بود و بعد با ما مطرح کرد.رئیس‌جمهور اظهار داشت: آنچه در نیویورک انجام گرفت ولو اینکه به ظاهر ممکن است برخی فکر کنند که در نقطه حل بود، اما با حل مسئله فاصله داشت و نمی‌شود یک امر بسیار مهم را در ظرف چند ساعت و مدت کوتاه بدون درنظر گرفتن همه جوانب و نتایج آن و سوءاستفاده‌ای که آنها می‌خواستند در آن مقطع انجام دهند، به انجام رساند.
به گزارش سایت ریاست جمهوری، روحانی تصریح کرد: البته برای آمریکایی‌ها مهم بود که این موضوع به یک بمب خبری تبدیل شود و به‌واسطه آن، شرایط داخلی آمریکا مقداری برایشان تغییر کند اما برای ما مهم نیست که هدف آنها چیست؛ برای ما منافع ملی اهمیت دارد و اصل منافع ملی، جمهوری اسلامی ایران و ملت ایران است. رئیس‌جمهور با بیان اینکه راه تمام و مسیر بسته نشده و باز هم اروپایی‌ها و دیگران تلاش می‌کنند، گفت: هر زمانی که حقوق ملت ایران مورد احترام و کرامت ملت ایران مورد توجه قرار بگیرد و حاضر شوند به عزت این ملت توجه کنند، راه بسته نیست؛ باز هم راه باز است. محمد‌جواد ظریف هم دیروز با اشاره به مذاکرات انجام‌شده در سفر رئیس‌جمهور به نیویورک با طرف اروپایی اظهار کرد: همزمان با این تلاش‌ها، ترامپ در مجمع عمومی سازمان ملل اعلام کرد قصد ندارد تحریم‌ها را کم کند. این موضع ترامپ ۱۸۰درجه مخالف آن بود که اروپایی‌ها از قول ترامپ به ما می‌گفتند.
طرح فرانسه، دیدگاه ما نیست
وی ادامه داد: طرح ۴ماده‌ای که مکرون بیان کرد، طرحی است که از زبان خود وی مطرح شده است و حاوی دیدگاه‌های ما نیست. ما مشخص کرده‌ایم که دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم و مطرح‌کردن طرح امید نشان‌دهنده این است که ما از سال۶۴ همواره، دنبال امنیت در خلیج‌فارس بوده‌ایم و دیگران هستند که مانع شدند. مواضع ما کاملا مشخص است. اما مواضع ما در طرح ۴ماده‌ای مکرون درست بیان نشده بود. بنابراین لازم است این مذاکرات ادامه یابد تا مسائل دقیق مطرح شود.
اقدام جبرانی، نباید اقدام جبرانی درپی داشته باشد
وزیر خارجه در پاسخ به این پرسش که آیا تهدید اروپا برای خروج از برجام صحت دارد، اظهار کرد: آنها چنین چیزی اعلام نکردند. آنچه گفته‌اند این است که ممکن است مسیر حل اختلافات که در مواد 26 و 36 برجام آمده را پیگیری کنند. البته مشخص است اقدامی که ایران از 18اردیبهشت شروع کرده، یک اقدام جبرانی است. براساس قواعد حقوقی کسی نمی‌تواند در برابر اقدام جبرانی، اقدام جبرانی انجام دهد.
تأیید طراحی فرانسه برای تماس تلفنی سه‌جانبه
ظریف همچنین در پاسخ به پرسشی درباره تلاش مکرون برای برقراری تماس تلفنی میان ترامپ و روحانی، گفت: روحانی حتما تماسی نداشته است. ایجاد این مذاکره تلفنی از سوی دیگران طراحی شده بود ولی روحانی حضور نداشت و مکرون و ترامپ صبحت کردند.
وزیر خارجه در پاسخ به این پرسش که آیا خرید 15میلیارد دلار نفت ایران نیز در طرح اخیر مکرون وجود دارد، گفت: بحث 15میلیارد به‌عنوان آتش‌بس مطرح بود و برای فروش نفت ایران در 4ماه، اما طرح 4ماده‌ای مکرون مربوط به رفع همه تحریم‌هاست. اگر آن وضعیت (رفع تحریم‌ها) انجام شود، دیگر بحث 15میلیارد هم موضوعیت ندارد.
