مشارکت ۸۰ هزار کشاورز در احیای دریاچه ارومیه
طرح تحول ترویج برای احیای دریاچه در ۴۵ روستا و ۴۵ سایت در ۲ مرحله اجرا شد
۸۰ هزار کشاورز در شهرستانهای آذربایجان غربی ضمن آشنایی با اصول کشاورزی پایدار، در طرح احیای دریاچه ارومیه مشارکت کردند. مدیر هماهنگی ترویج سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی با اعلام این خبر به ایرنا گفت: طرح احیای دریاچه ارومیه از طریق مشارکت جوامع محلی در استقرار کشاورزی پایدار و حفاظت از تنوع زیستی با ابلاغ وزارت جهاد کشاورزی در ۸۳ روستای استان اجرا شده است.
«بیتا احمدیان» افزود: در قالب این طرح که از سال 93 با همکاری دولت ژاپن، دفتر حفاظت از تالابها، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان جهاد کشاورزی اجرا میشود، در مجموع ۵۰۰ دوره آموزشی برای کشاورزان برگزار شده است که 1۳۲۰ نفر نیز در این دورههای آموزشی شرکت کردهاند.وی بیان کرد: امسال نیز این دورهها با حضور ۱۱۶ نفر از کشاورزان در روستاهای حوضه دریاچه ارومیه برگزار شده است و مرحله ششم این طرح در حال امضای تفاهمنامه و برنامهریزی برای اجرا قرار دارد.
مدیر هماهنگی ترویج سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی با بیان اینکه این طرح یک برنامه محوری آموزش و ترویج در حوضه دریاچه ارومیه است اظهار کرد: استقرار کشاورزی پایدار و استانداردسازی فرایند تولید محصولات کشاورزی از جمله اهداف اجرای این طرح به شمار میرود. با توجه به مصرف حدود ۹۰ درصد منابع آبی حوضه آبریز دریاچه ارومیه در بخش کشاورزی، یکی از مهمترین راهکارها اقدامات لازم برای کاهش مصرف آب در این بخش است.
وی بیان کرد: بر اساس شاخصهای بینالمللی و برای مدیریت پایدار منابع آبی حوضه، طبق مصوبه کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه، کاهش ۴۰ درصدی مصرف آب کشاورزی طی یک برنامه پنجساله با سیاستگذاریها و برنامهریزیهای لازم و با مجموعهای از راهکارهای سازهای و مدیریتی برای افزایش بهرهوری و پایداری کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی تحقق خواهد یافت.
احمدیان با اشاره به طرح تحول ترویج برای احیای دریاچه ارومیه گفت: این طرح نیز در ۴۵ روستا و ۴۵ سایت و در ۲ مرحله اجرا شده است که مرحله سوم آن از مهرماه امسال در ۵۰ سایت و ۳۵ کانون یادگیری استان آغاز میشود. وی افزود: در این طرح تغییر شیوه کشاورزی از روشهای سنتی به مدرن و دانشبنیان، آشنایی کشاورزان با آخرین تکنیکهای علمی کشاورزی، روشهای بهزراعی، بهکارگیری کود حیوانی به جای کود شیمیایی، کاهش استفاده از سموم و استفاده از روشهای آبیاری مدرن به جای آبیاری سنتی به کشاورزان و باغداران آموزش داده میشود.
مزایای اجرای طرح با مشارکت جوامع محلی
طرح احیای دریاچه ارومیه ( IPCM) از طریق مشارکت جوامع محلی در استقرار کشاورزی پایدار و حفاظت از تنوع زیستی با هدف کاهش مصرف آب از سال ۱۳۹۳ در روستاهای پایلوت استانهای آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی با حمایت مالی دولت ژاپن و با همکاری سازمانهای جهاد کشاورزی، دفتر حفاظت از تالابهای ایران، اداره کل حفاظت محیط زیست استانها، شرکت آب منطقهای، بخش خصوصی و جوامع محلی حاشیه دریاچه ارومیه، به منظور توانمندسازی و مشارکت جامعه محلی در احیای دریاچه ارومیه در حال اجراست.
صرفهجویی ۳۵ درصدی آب درونمزرعهای، کاهش ۴۰ درصدی مصرف نهادههای شیمیایی، افزایش ۲۰ درصدی شاخص بهرهوری اقتصادی مزرعه در واحد سطح و جلوگیری ۳۰ درصدی تبخیر آب مزرعه از اهداف مهم قابل پیگیری در این بخش است. دریاچه ارومیه در قالب طرحهای ستاد احیا قرار است ظرف مدت ۱۰ سال (از ۱۳۹۴) به تراز اکولوژیک خود برسد.
این دریاچه از اواسط دهه ۱۳۸۰ شروع به خشک شدن کرد و بنا بر آمارهای بینالمللی تا سال ۲۰۱۵ حدود ۸۰ درصد از مساحت آن خشک شد. همه کارشناسان داخلی و خارجی بر این عقیده هستند که مشارکت جوامع محلی در کنار اجرای طرحهای مختلف، نقش مهمی در احیای این دریاچه دارد. تراز دریاچه ارومیه طبق آخرین پایش انجامشده به 1۲۷۱ متر و ۳۲ سانتیمتر رسیده است که در مقایسه با زمان مشابه سال گذشته ۱۰۴ سانتیمتر افزایش دارد.
بر اثر بارشهای خوب و مناسب سال زراعی گذشته از رودخانههای آذربایجان غربی، حدود 4 میلیارد و ۲۰۰ میلیون متر مکعب آب وارد دریاچه ارومیه شد و در حال حاضر، این دریاچه از وضعیت مطلوبی برخوردار است. پس از تصویب طرح نجات دریاچه ارومیه، تراز این دریاچه نسبت به تراز احتمالی با افزایش همراه شده است که نشاندهنده توقف روند کاهشی و تثبیت وضعیت دریاچه است.
به واسطه بارشهای مناسب سال آبی گذشته، امیدواری به احیای این گنجینه آبی شمال غرب کشور و تحقق اهداف برنامهریزی برای بازگشت به تراز واسط دریاچه (حدود ۱۲۷۲ متر) بیشتر شده است. حوضه آبریز این دریاچه با مساحت ۵۱ هزار و ۸۷۶ کیلومتر مربع یکی از ۶ حوضه آبریز اصلی کشور است.