در استان
فرصت‌های شغلی یزد به مهاجران میرسد
عضو انجمن اقتصاددانان ایران با اشاره به تبعات مهاجرپذیری در استان یزد تصریح کرد: هرچند مهاجران هم‌وطنان ما هستند اما از نظر فرهنگ، اعتقادات و... تفاوت‌هایی وجود دارد و به هر صورت در حال تغییر توازن جمعیتی در استان یزد هستند.
«عباس علوی‌راد»، کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با یزدرسا بابیان این‌که در فاصله سال‌های 90 تا 95 حدود ۸۲ هزار مهاجر به استان یزد وارد شده است، اظهار کرد: هرم سنی مهاجران ورودی نسبت به جمعیت خود استان یزد تفاوت معناداری دارد، به‌طوری‌که حدود ۶۰ درصد مهاجران مرد واردشده به استان در گروه سنی ۱۵ تا ۳۴ سال هستند.
وی با اشاره به این‌که 42 هزار نفر از مهاجران استان را مردان تشکیل می‌دهند؛ تأکید کرد: آمارها حاکی از آن است که مردان مهاجر با آگاهی از فرصت‌های شغلی به یزد آمده‌اند، به این معنی که هدف اول و آخر آنها کار بوده است و از جمله افرادی نبوده‌اند که برای سرمایه‌گذاری به استان آمده باشند.
صنایع یزد نیازی به نیروی متخصص ندارد
علوی‌راد با بیان این‌که صنایع ما به نیروی انسانی متخصص نیازی ندارند، گفت: صنعت کشور یک صنعت درون‌گرا است به این معنی که محصولاتش را بیشتر با هدف فروش در بازار داخلی تولید می‌کند و با توجه به سیاست‌های تعرفه‌ای و حمایتی که وجود دارد صنایع برای فروش در بازار داخل دچار مشکل نیستند، ازاین‌رو دیگر نیازی ندارند که با به‌کارگیری نیروی متخصص و به‌واسطه بهره‌گیری از دانش آنها کالاهای متفاوت‌تری تولید کنند و این مشکلِ صنعت کل کشور است که صنایع استان یزد نیز از آن مستثنا نیست. وی تصریح کرد: در استان یزد عمده سرمایه‌گذاری‌ها روی صنایعی انجام شده که نیاز چندانی به نیروی انسانی متخصص و به‌خصوص نیروی زن ندارند؛ نه این‌که این صنایع مشکلی داشته باشند اما سنخیت زیادی بافرهنگ و وضعیت بازار کار ندارند و نتوانسته‌اند راه‌حلی برای مشکل آمار بالای بیکاری زنان و فارغ‌التحصیلان استان داشته باشند.
کارگران بدون تحصیلات دانشگاهی
عضو انجمن اقتصاددانان ایران ادامه داد: اغلب این صنایع دارای دستگاه‌های کاملاً مجهزی هستند که برای سرویس سالیانه آنها باید از خارج از کشور فردی بیاید. در این صنایع اساساً افرادی با سطح تحصیلات خیلی بالا شاغل نیستند، چراکه نیازی به آن ندارند. از سوی دیگر به‌کارگیری کارگران دیپلم و زیردیپلم راحت‌تر است زیرا توقعات و اعتراضات کمتر و درمجموع سازگاری بالاتری دارند.
علوی‌راد با بیان این‌که فارغ‌التحصیلان دانشگاهی استان یزد به دلیل این‌که اغلب صنایع استان نیازی به نیروی متخصص ندارند، نمی‌توانند در صنایع جذب شوند، ادامه داد: در مقابل موقعیت‌های ذاتی استان یزد مانند امنیت، فرهنگ و سایر مسائل و همچنین وجود فرصت‌های شغلی باعث می‌شود که مهاجرپذیری در استان بالا برود و عمدتاً نیروی انسانی یدی و بدون تحصیلات بالا به یزد وارد شود.
وی با اشاره به این‌که استان یزد یک استان صنعتی و معدنی است، عنوان کرد: طبق آخرین آمارهای منتشر شده از سوی مرکز آمار کشور فقط 18 درصد از کل شاغلین کشور تحصیلات دانشگاهی دارند و فقط 28 درصد از شاغلین کشور در بخش صنعت مشغول کار هستند. با این حساب بدنه بخش صنعت کشور نیز در دست افرادی بدون تحصیلات دانشگاهی است و این مشکل کل کشور است که یزد هم از آن مستثنا نیست.
وجود 28 هزار فارغ‌التحصیل بیکار در استان
علوی‌راد با تأکید بر این‌که صنایع مستقر در استان یزد همگام با بازار کار پیش نرفته‌اند، خاطرنشان کرد: این‌که گفته می‌شود باید آموزش عالی را درست کرد تا این میزان فارغ‌التحصیل بیکار نداشته باشد و براساس نیاز بازار کار نیرو تربیت کند، درست است اما این صحبت‌ها برای امروز نیست؛ اکنون در استان یزد 28 هزار فارغ‌التحصیل بیکار وجود دارد که نتوانسته‌اند در صنعت استان جذب شوند، ازاین‌رو ابتدا باید برای اشتغال آنها اقدامی شود و در کنار آن نیز باید آموزش عالی را اصلاح کرد.
وی عنوان کرد: صنایع استان یزد فقط به نیروی کار یدی نیاز دارند و ازاین‌رو فرصت اشتغال‌زایی این صنایع به افرادی غیربومی میرسد و عاملی می‌شود که اکنون بافت فرهنگی شهرهای صنعتی استان مانند اردکان، اشکذر و.... تغییر کرده و چهره شهر متفاوت شده است.
علوی‌راد بابیان این‌که اشتغال غیربومی‌ها در یزد دلیل بر این نیست که اگر این فرصت‌ها را به آنها نمی‌دادیم تحصیل‌کرده‌های بومی به سرکار می‌رفتند، اظهار کرد: درواقع نوع سرمایه‌گذاری‌هایی که انجام شده برای آنها جاذبه ایجاد کرده است، ازاین‌رو باید تغییراتی را همسو با مشکلات درونی استان در نوع سرمایه‌گذاری‌ها و تسهیلات بانکی که ارائه می‌شود، داشته باشیم.
وی با اشاره به درک مسئولان استانی از وضعیت موجود و مشکل اشتغال استان گفت: اگر قرار باشد در استان یزد برای سایر استان‌ها شغل ایجاد شود، حداقل باید در بودجه‌هایی که به استان تخصیص می‌یابد و حمایت‌هایی که انجام می‌شود نگاه متفاوتی به استان یزد وجود داشته باشد.
روند خطرناک مهاجرپذیری
علوی‌راد با تأکید بر این‌که نمی‌توان از ورود افراد جویای کار به استان جلوگیری کرد افزود: می‌توان با سیاست‌گذاری این روند را معکوس کرد به این صورت که با سیاست‌گذاری‌های صحیح و تشویقی، سرمایه‌گذاری‌ها و فرصت‌های شغلی متناسب با نیروهای متخصص ایجاد کرد تا بتوان روند مهاجرتی فعلی را تا حدودی کندتر کرد.
وی خاطرنشان کرد: روند فعلی مهاجرپذیری استان یزد بسیار خطرناک است زیرا این استان از نظر خالص مهاجرپذیری رتبه سوم کشوری را دارد و فقط در یک دوره پنج‌ساله حدود 82 هزار نفر به استان یزد مهاجرت کرده‌اند. این رقم در مقایسه با جمعیت یک‌میلیون و 100 هزار نفری استان یزد رقم بسیار بالایی است که اگر برای آن تدبیری اندیشیده نشود، استان دچار مشکلات پیچیده‌ای خواهد شد.