همدان
ردپای تاریخ در تپه نقاره‌چی نهاوند
سجاد سیف _ نهاوند-خبرنگار
کاوش تپه نقاره‌چی در نهاوند اوایل شهریور امسال به سرپرستی مهدی رهبر، باستان‌شناس برجسته، آغاز شده است. این تپه با توجه به ارتباط آن با معبد لائودیسه در منطقه دوخواهران از نظر دوره زمانی که به دوران سلوکی مربوط می‌شود، بسیار حائز اهمیت است و از نظر باستان‌شناسی و گردشگری می‌تواند در توسعه شهرستان نقشی موثر داشته باشد. از دوران یونانیان در ایران آثار مهمی در دست نیست و نتایج این کاوش شهرستان نهاوند را در زمینه گردشگری در سطح بین‌المللی هم مطرح می‌کند.
گمانه‌زنی در 3 منطقه
معاون هیأت کاوش تپه نقاره‌چی در نهاوند در این باره به همشهری می‌گوید: یک ماه پیش به سرپرستی مهدی رهبر کار کاوش را در تپه آغاز کردیم. در 3 منطقه گمانه‌زنی انجام دادیم که شامل کاوش در ضلع جنوب غربی و غرب تپه است. دلیل انتخاب این محل نتایج گمانه‌زنی‌هایی است که در قبور تومولوسی به دست آمده. تحقیقات و کاوش‌ها بیانگر این بود که این ضلع از تپه بکرتر از سایر قسمت‌های آن است و در دوره‌های قبل به هیچ‌وجه چنین لایه‌ای کاوش نشده. احمد عرب بیان می‌کند: قبر تومولوس مزاری است که متعلق به پادشاه و خانواده پادشاه بوده و اتاقی است که ابتدا روی زمین بنا می‌شده و سپس با توده‌ای از خاک یا تپه‌ای از سنگ آن را می‌پوشاندند. این مزارها را معماران روز می‌ساختند و نباید با نگاه به ظاهر بیرونی آن فریب خورد، زیرا در درونشان معماری عظیمی دارند. وی با بیان این‌که وقتی پادشاه یا افرادی از خانواده پادشاه فوت می‌کردند، اشیا و هدیه‌های آنها را در اتاق سنگی ساخته‌شده به همراه جسد دفن می‌کردند، ادامه می‌دهد: بلندی تومولوس و زیبایی معماری آن با توجه به ثروت و قدر و منزلت فرد مرده متغیر است. آنهایی که ارتفاع بلندتری دارند مربوط به پادشاهان ثروتمند و افراد سرشناس هستند.
بازنگری در عرصه و حریم تپه
معاون هیأت کاوش تپه نقاره‌چی در نهاوند می‌گوید: نتایج این کاوش با توجه به تاریخ‌گذاری شهر نهاوند در دوران سلوکی می‌تواند از نظر باستان‌شناسی و گردشگری حائز اهمیت باشد. عرب یادآور با بیان این‌که گزارش ناصرالدین شاه و برادرش عضه‌الدوله، حاکم وقت نهاوند از کاوش تپه نقاره‌چی و همچنین گزارش دکتر فوریه فرانسوی، طبیب مخصوص ناصرالدین شاه، مبنا و معیار کاوش ماست، می‌افزاید: با توجه به کشف طاق آجری و سنگ‌هایی که مربوط به اتاق گورستان است، در دیواره‌ها و راهرو در حال کاوش هستیم، زیرا این آرامگاه دارای در ورودی و کتیبه بوده که احتمالا هنگام خاک‌برداری به دست کشاورزان و باغ‌داران منطقه تخریب شده و از بین رفته است.
وی توضیح می‌دهد: 70 درصد کار کاوش انجام شده و بازنگری در عرصه و حریم تپه در دست اقدام است و به احتمال زیاد تا 3 هفته آینده تعیین تکلیف می‌شود.
دستاورد سفر ناصرالدین شاه
رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نهاوند نیز اظهار می‌کند: ناصرالدین شاه در سفر به عراق عجم که از شهرری آغاز شد در مسیر به بروجرد و نقاط اطراف آن به حسین‌آباد نهاوند، سراب گاماساب، شـهر نهاونـد، بابارستم، سراب کیان، وسج، فرسفج و تویسرکان و اطراف آن سفر کرد. از میان نقاط یادشده، شهر نهاوند و نقاط اطراف آن اهمیت زیادی دارد. اطلاعات ارائه‌شده از سوی ناصرالدین شاه و محمدحسن خان اعتمادالسلطنه در خاطراتشان از سفر به نهاوند می‌توانـد از مجهولات این تپه باستانی پرده بردارد. محسن جانجان با بیان این‌که ناصرالدین شاه روز چهارشنبه یازدهم ذی‌الحجه سال 1309 قمری خاطرات خود را از سفر به سـراب گاماساب و دیدن از شهر نهاوند و قلعه یزدگرد آغاز کرده است، اظهار می‌کند: بازدید ناصرالدین شاه از شهر نهاوند نه تنها گوشه‌هایی از تاریخ و حیات اجتمـاعی نهاوند را مـنعکس می‌کند، بلکه در بازدید از باغ‌های نهاوند به تپه نقاره‌چی می‌رسد. این تپه در جنوب شهر نهاوند قرار دارد و ظاهرا در زمان صفویه یک بار حفاری شده است، اما درباره قدمت و ارزش باستانی‌اش چیزی به دست نمی‌آید و مجهول می‌ماند به همین دلیل ناصرالدین شاه دستور کاوش مجدد می‌دهد.
کشف آرامگاه تومولوسی
رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نهاوند در ادامه می‌گوید: ناصرالدین شاه در گزارشی که در خاطراتش آورده می‌نویسد این تپه یک قبر تومولوسی است و سبک و آیین تدفین مربوط به یونانیان در شهر نهاوند است. در آن یک تابوت سنگی دیده شده است که پس از کاوش و مشاهده آن را به جای خود برمی‌گردانند. این تپه و آرامگاه مربوط به دوران سلوکیان است و به احتمال فراوان به یکی از بزرگان سلسله یا مندموس، والی نهاوند در دوران سلوکیان، تعلق دارد. کاوش این تپه می‌تواند با معبد لائودیسه در منطقه دوخواهران ارتباط بسیاری داشته باشد.
در همینه زمینه :
