سرزمین وسواسی‌ها
اختلال وسواس بیشتر میان مردم کدام کشورهای کره زمین دیده می‌شود؟
سمیرا مصطفی‌نژاد_روزنامه‌نگار
اختلال وسواس فکری- عملی (به اختصار OCD و در گویش عمومی، بیماری وسواس) از نظر سازمان جهانی بهداشت جزو 20عامل بیماری‌زایی است که منجر به ناتوانی افراد می‌شود و این دسته‌بندی خبر از آن می‌دهد که ابتلا به وسواس در جهان، رایج‌تر از حد تصور است. همچنین گفته می‌شود وسواس فکری-عملی یکی از بیماری‌های پرهزینه برای خانواده‌هاست و تا سال2020 به واسطه فراگیری‌اش، به چهارمین بیماری پرهزینه جهان تبدیل خواهد شد. حقیقت این است که تقریبا همه انسان‌ها حدودی از وسواس را در خود دارند. عوامل ژنتیک، محیطی و تربیتی می‌تواند منجر به تشدید این اختلال نهفته شود و یا برای همیشه آن را مهار‌شده نگه‌دارد. وسواس نوعی اختلال روانی اضطرابی است که می‌توان آن را یک ایده، فکر، تصور، احساس یا عمل تکرار‌شونده توصیف کرد که می‌تواند مضر باشد و با نوعی حس اجبار و ناچاری ذهنی و مقاومت درونی نسبت به آن همراه است؛ درواقع بیمار می‌داند آنچه حس می‌کند یا انجام می‌دهد غیرعادی است و سنخیتی با شخصیت او ندارد اما برای کاهش اضطراب به این حس یا عمل تن می‌دهد و در نتیجه تعادل روانی و رفتاری و سازگاری فرد با محیط از دست می‌رود. نشانه‌های وسواس تقریبا در تمامی مبتلایان مشترک است و عواقبی مشترک نیز دارد. آخرین آمار جهانی‌ای که از میزان پراکندگی این بیماری وجود دارد، متعلق به پژوهشی ویژه اعضای سازمان جهانی بهداشت است که در سال2010 منتشر شده‌است و براساس آن کشورهای آمریکای لاتین، روسیه و شمال شرق اروپا، بیشترین درصد ابتلا به این بیماری را دارند.
انواع وسواس
وسواس شست‌وشو، شامل وسواس فکری وسواس آلودگی و وسواس عملی نظافت مداوم
وسواس تقارن، شامل وسواس فکری حفظ تقارن در همه‌چیز، وسواس عملی تکرارکردن، شمردن و منظم کردن
وسواس افکار ممنوعه، شامل وسواس فکری پرخاشگری یا تابوهای جنسی یا مذهبی و وسواس‌های عملی مربوط به این افکار
وسواس صدمه یا آسیب، شامل وسواس فکری در خطر بودن خود و دیگران و وسواس عملی وارسی‌کردن و کنترل‌کردن مداوم
اختلالات مرتبط با وسواس
بدریخت‌انگاری بدن (درگیری ذهنی درباره نقص‌های کوچک یا خیالی بدن)
وسواس ذخیره و احتکار (ترس از دورریختن و نیاز شدید به انبار کردن همه‌چیز)
اختلال موکنی (کندن اضطرابی و مکرر موهای سر یا بدن)
اختلال پوست‌کنی (کندن اضطرابی و مکرر پوست بخش‌های مختلف بدن)
تاریخچه وسواس
ثبت نخستین نشانه‌های شناخته شده اختلال وسواس در یک راهب جوان در قرن هفتم میلادی در رم
ثبت نخستین راهکار مقابله با وسواس (به‌عنوان اختلالی ناشناخته) در قرن 14میلادی
استفاده از تکنیک‌های جن‌گیری برای درمان وسواسی‌ها در قرن 14تا 16میلادی در اروپا با این باور که شیطان به درونشان حلول کرده است.
استفاده از عبارت وسواس برای توصیف این اختلال توسط کارل وستفال، روانشناس آلمانی در قرن 18
توجه زیگموند فروید به نشانه‌های اختلال وسواس و آغاز تلاش برای درمان در سال 1910
استفاده از دارو به جای روانکاوی برای درمان وسواس در اواسط دهه 1980
عوامل ابتلا به وسواس
عوامل وراثتی، عوامل اجتماعی، عوامل خانوادگی، تجربه‌های سخت، وضعیت هوشی، شیوه تربیت در کودکی، سابقه خانوادگی
میزان ابتلا
بیش از 3درصد از جمعیت جهان
شیوه‌های رایج و عمومی درمان
روان‌درمانی، رفتاردرمانی، درمان با کمک دارو
60تا 70درصد موارد درمان وسواس در کودکان موفقیت‌آمیز است.
روان‌درمانی به تنهایی یا به همراه دارو مؤثر‌ترین شیوه درمان وسواس در کودکان است.
کمترین سن ابتلا
6تا 10سالگی
رواج مبتنی بر جنسیت
ابتلا پیش از سن بلوغ در میان پسربچه‌ها بیشتر از دختربچههاست.
ابتلا در بـزرگسالان در میان زنـان جوان بیشتر از مردان جوان است.
بروز تیک‌های عصبی ناشی از وسواس در پسربچه‌ها رایج‌تر از دختربچههاست.
سن معمول ابتلا در پسربچه‌ها 6تا 15سال و در دختربچه‌ها بالای 13سال است.
میزان ابتلا در هر کشور (در ازای هر 100هزار نفر از جمعیت)
روسیه، مغولستان، قزاقستان، مکزیک، گواتمالا، نیکاراگوئه، ونزوئلا، برزیل، کلمبیا، پرو، بولیوی، پاراگوئه، آرژانتین، شیلی، اروگوئه و آلبانی بیش از 120مبتلا
کشورهای ایران، ازبکستان، ترکمنستان، ترکیه، سوریه، عراق، عربستان، رومانی، مجارستان و تقریبا تمامی کشورهای قاره آفریقا، بیش از 112نفر مبتلا
کشورهای افغانستان، پاکستان، هندوستان، اسپانیا، پرتغال، فرانسه، سوئد، نروژ، فنلاند، ایسلند، کانادا، آمریکای شمالی، جمهوری چک، اتریش و آلمان، بیش از 67نفر مبتلا
کشورهای چین، استرالیا، میانمار، لائوس، ویتنام، ژاپن، کره، فیلیپین، اندونزی، مالزی، سنگاپور و نیوزیلند، 45تا 52نفر مبتلا
پراکندگی وسواس در جهان
(آمار سال 2010 سازمان جهانی بهداشت)
کشورهای چین، کره‌جنوبی، استرالیا، کشورهای جنوب آسیا، نیوزیلند، ژاپن، هندوستان، پاکستان، افغانستان، بنگلادش، اندونزی، کشورهای اروپای غربی و آمریکای شمالی کمترین میزان ابتلا به وسواس را دارند.
کشورهای روسیه، اروپای شرقی، خاورمیانه، آفریقا، آمریکای مرکزی و جنوبی بیشترین آمار ابتلا به وسواس را دارند.
شدید‌ترین نمونه‌های ابتلا در کشورهای آرژانتین و اروگوئه گزارش شده‌اند.
5/2درصد از سال‌های ناتوانی در اثر بیماری در جهان ناشی از ابتلا به وسواس بوده‌است.
حقایقی دیگر
حدود یک‌سوم تا نیمی از مبتلایان به وسواس در کودکی به آن مبتلا شده‌اند.
بسیاری از مبتلایان به وسواس بیماری خود را از دیگران مخفی می‌کنند.
کمتر از 10درصد از وسواسی‌ها برای درمان به متخصص مراجعه می‌کنند.
احتمال ابتلای افرادی که اعضای درجه یک خانواده آنها مبتلا هستند، 5 برابر دیگران است.
آمار ابتلا به وسواس در ایران
5/1درصد جمعیت 15تا 64ساله ایرانی مبتلا به وسواس هستند (آمار سال 1391).
10تا 20درصد از جمعیت مبتلا به وسواس، به نوع شدید آن مبتلا هستند (آمار سال 1396).
میزان بهبودی 40تا 50درصد از مبتلایان ایرانی در حد متوسط است.
20تا 40درصد از مبتلایان ایرانی درمان نمی‌شوند.
ابتلا در مجرد‌ها بیشتر از متاهلان است.
دو‌سوم بیماران قبل از 25سالگی و 15درصد پس از 35سالگی به وسواس مبتلا می‌شوند.
حقایقی دیگر
حدود یک‌سوم تا نیمی از مبتلایان به وسواس در کودکی به آن مبتلا شده‌اند.
بسیاری از مبتلایان به وسواس بیماری خود را از دیگران مخفی می‌کنند.
کمتر از 10درصد از وسواسی‌ها برای درمان به متخصص مراجعه می‌کنند.
احتمال ابتلای افرادی که اعضای درجه یک خانواده آنها مبتلا هستند، 5 برابر دیگران است.
آمار ابتلا به وسواس در ایران
5/1درصد جمعیت 15تا 64ساله ایرانی مبتلا به وسواس هستند (آمار سال 1391).
10تا 20درصد از جمعیت مبتلا به وسواس، به نوع شدید آن مبتلا هستند (آمار سال 1396).
میزان بهبودی 40تا 50درصد از مبتلایان ایرانی در حد متوسط است.
20تا 40درصد از مبتلایان ایرانی درمان نمی‌شوند.
ابتلا در مجرد‌ها بیشتر از متاهلان است.
دو‌سوم بیماران قبل از 25سالگی و 15درصد پس از 35سالگی به وسواس مبتلا می‌شوند.
در همینه زمینه :
