بازار و حراجی‌ها زیر ذره‌بین بازرسان

آوا صادق|اراک-خبرنگار :

   شرایط اقتصادی ایجاد شده در سال‌های اخیر میل و رغبت مردم به خریدکالاهای با قیمت ارزان‌تر در کنار خیابان‌ها وحراجی‌ها را بیشتر کرده و سبب افزایش خرید اکثر افراد جامعه از این مراکز شده است.

البته توجه به این ضرب‌المثل قدیمی که هیچ ارزانی بی‌علت و هیچ گرانی بی‌حکمت نیست در این زمینه بسیار صادق است. زیرا بسیاری از اجناسی که در این حراجی‌ها عرضه می‌شوند کیفیت و مرغوبیت کافی و لازم را ندارند و در برخی موارد سلامت شهروندان را نیز ممکن است دچار تهدید و مخاطره کنند.

فعالیت این حراجی‌ها در شرایط اقتصادی کنونی برای افرادی از جامعه که شرایط مالی مناسبی ندارند می‌تواند بسیار خوب و قابل قبول باشد، اما فعالیت این مراکز باید به ‌گونه‌ای باشد که حقوق مصرف‌کننده در این مراکز رعایت و نظارت کافی نیز بر آنها 
اعمال شود.

 در بیشتر حراجی‌هایی که فعال هستند اجناس بی‌کیفیت به فروش می‌رسد و می‌توان گفت تنها چیزی که در این مراکز رعایت نمی‌شود حقوق مصرف‌کننده است. زیرا فروشندگان فقط به فکر دریافت سود و فروش اجناس بی‌کیفیت خود هستند.


خرید از حراجی‌ها به دلیل مشکلات اقتصادی

یکی از شهروندان اراکی می‌گوید: مشکلات اقتصادی و وضعیت مالی نامناسب ایجاد شده برای بیشتر خانواده‌ها سبب شده که بیشتر این افراد به دنبال خرید از مراکزی باشند که کالاهای خود را با قیمت پایین‌تری عرضه می‌کنند.

«پگاه مهدوی» بیان می‌کند: من از یک حراجی آرایشی تعدادی لوازم آرایش را خریداری کردم که قیمت آن بسیار مناسب بود. بعد از این‌که مدتی از آن استفاده کردم دچار مشکلات بسیار جدی شدم و به دلیل همین مشکلات، اکنون چند برابر هزینه درمان را پرداخت می‌کنم.

وی ادامه می‌دهد: هیچ نظارتی بر فعالیت این بخش وجود ندارد. در بیشتر این حراجی‌ها اجناس ارائه شده بدون کیفیت و دارای مشکل هستند و فروشنده نیز فقط به دنبال کسب سود و درآمد است و چون نظارتی هم وجود ندارد، امکان سوء استفاده و خطا نیز هست.


بی‌توجهی به حقوق شهروندان 

یکی دیگر از شهروندان اراکی با اشاره به این‌که توان خرید اجناس با قیمت بالا را ندارد می‌گوید: اجناسی که در حراجی‌ها عرضه می‌شود هیچ کیفیتی ندارند. علاوه بر این، بعد از خریداری در صورت وجود هر نوع مشکلی در کالای خریداری شده دیگر نمی‌توانیم به فروشنده دسترسی داشته باشیم که همین مسأله نقض حقوق مصرف‌کننده است.
«راضیه جعفری» بیان می‌کند: همین نبود دسترسی به فروشنده سبب شده تا در این حراجی‌ها هر نوع جنس و کالا با هر نوع کیفیتی عرضه شود. زیرا فروشنده این اطمینان را دارد که مشتری دیگر هرگز به او دست پیدا نخواهد کرد.

وی ادامه می‌دهد: اگر ساز و کاری برای عرضه محصولات در حراجی‌ها وجود داشته باشد و شناسنامه و مکانی برای حضور این افراد در نظر گرفته شود، علاوه بر این‌که اجناس باکیفیت و قیمت مناسب عرضه می‌شود افراد متوسط جامعه نیز می‌توانند به راحتی خریدهای خود را انجام دهند.


حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان 

معاون نظارت و بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی نیز با اشاره به اهمیت رعایت حقوق خریداران به عنوان یکی از اصلی‌ترین وظایف این سازمان می‌گوید: با توجه به اینکه احتمال تقلب در فروش اجناس با تخفیفات بسیار زیاد در حراجی‌ها وجود دارد این سازمان با جدیت نظارت‌های لازم را انجام می‌دهد.

«محمد جواد قربانیان» بیان می‌کند: با توجه به این‌که واحدهای تولیدی به دنبال رقابت و کسب سود بیشتر هستند احتمال بروز تخلف وجود دارد. بنابراین این امکان که قیمت‌ها توسط یک واحد تولیدی دستکاری و دچار تغییر شود وجود دارد که در این زمینه درنهایت حقوق مصرف‌کننده ضایع خواهد شد.

وی با اشاره به این‌که باید طرحی کشوری به منظور رعایت حقوق مصرف‌کننده و جلوگیری از فریب خریداران تدوین و اجرا شود ادامه می‌دهد: این مسأله در کل کشور وجود دارد و فقط مختص استان مرکزی نیست و باید ساز و کارهای لازم برای جلوگیری از ارائه کالای بی‌کیفیت با قیمت پایین به خریداران در سطح کلان تدوین شود.

معاون نظارت و بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی می‌افزاید: انجمن حمایت از مصرف کنندگان برای بسترسازی مناسب به منظور اجرای برنامه‌ها و ضرورت توجه به رعایت حقوق مصرف‌کننده به‌ویژه در میان عرضه‌کنندگان در این استان شکل گرفته تا از انجام چنین اقداماتی جلوگیری کند.

قربانیان اظهار می‌کند: نظارت‌های بسیار خوبی برای حمایت از حقوق مصرف کنندگان در این سازمان در حال انجام است و در این زمینه عزم بسیار جدی وجود دارد. در این مورد مصرف‌کنندگان می‌توانند از طریق این انجمن حقوق از دست رفته خود را پیگیری کنند.

وی با اشاره به وجود سامانه شکایات 124 به منظور اطلاع‌رسانی توسط شهروندان در صورت بروز هرگونه مشکل در هنگام خرید می‌گوید: این سامانه به منظور رعایت حقوق مصرف کنندگان توسط عرضه‌کنندگان کالا و خدمات طراحی شده که رسیدگی به شکایات شهروندان توسط بازرسان با جدیت از طریق این سامانه دنبال می‌شود.


ضربه به تولید باکیفیت با فعالیت حراجی‌ها

یک دکترای اقتصاد و استاد دانشگاه با اشاره به این‌که فعالیت حراجی‌ها با قیمت‌شکنی همراه است می‌گوید: در بیشتر این مراکز اجناس و تولیدات با قیمت بسیار پایین‌تر از عرف جامعه وارد بازار می‌شود تا شهروندانی که قدرت خرید کمتری دارند بتوانند از طریق این مراکز خریدهای خود را انجام دهند.

«علیرضا مهدی‌خانی» بیان می‌کند: خرید از حراجی‌ها برای قشر ضعیف و آسیب‌پذیر جامعه به عنوان یک فرصت و امتیاز محسوب می‌شود و در بیشتر مواقع همین مسأله سوءاستفاده حراجی‌ها را به همراه دارد، زیرا سبب می‌شود فروشندگان این بخش اجناس بنجل خود را برای فروش وارد بازار کنند که این اقدام اقتصاد کشور را دچار آسیب جدی می‌کند.

وی ادامه می‌دهد: این مراکز شاید بتوانند به صورت موقت نیازهای قشر ضعیف جامعه را تأمین کنند، اما اگر بخواهند به صورت طولانی مدت فعالیت داشته باشند، قطعاً کسب و کار تولیدکنندگانی که محصولات باکیفیت تولید می‌کنند تحت تأثیر قرار خواهند داد و همین مسأله بر تولید و درآمد ناشی از آن و اقتصاد ناشی از فروش این تولیدات تأثیر خواهد گذاشت.

این دکترای اقتصاد و استاد دانشگاه با اشاره به این‌که همه کالاهای ارزان‌قیمت بنجل و بی‌کیفیت نیست می‌افزاید: ممکن است کالایی از تولید به مصرف و بدون واسطه وارد بازار شود که در این صورت قطعاً دارای قیمت مناسب و کیفیت بالایی است.
«مهدی‌خانی» اظهار می‌کند: برای نظارت بر فعالیت حراجی‌ها و عرضه محصولات و کالاهای باکیفیت به شهروندان و از همه مهم‌تر رعایت حقوق مصرف‌کننده باید نظارت لازم و کافی در این بخش برای مهار همه مشکلات وجود داشته باشد.