رونمایی از راز سر به مهر

رازهای سر به مهر در عالم سیاست بسیارند؛ رازهایی که اگرچه گذر زمان بخش مهمی از آنها را قربانی فراموشی کرده است اما با این حال هرگز نمی‌توان از نابودی کامل آنها سخن گفت؛ چراکه بازی سیاست غیرقابل پیش‌بینی است و احتمال بر ملا شدن این رازها، هرچند با فاصله زمانی بسیار زیاد، همواره وجود دارد. ازجمله رازهایی که باری دیگر بر سر زبان‌ها افتاده و بسیار خبرساز شده، هویت مقام عالی‌رتبه دولت عربستان سعودی است که فرمان همکاری برای اجرای عملیات 11سپتامبر را صادر کرده بود. حساسیت و اهمیت ویژه روابط میان ریاض و واشنگتن در آن زمان مانع از افشای نام این مقام سعودی شد اما حالا به‌نظر می‌رسد شرایط تغییر کرده؛ تغییری که محمد بن‌سلمان، ولیعهد جوان سعودی و سیاست‌های بی‌سابقه وی بدون شک در آن سهم بالایی داشته است.
بر این اساس، روز پنجشنبه وزارت دادگستری آمریکا در فرمانی اف‌بی‌آی را موظف کرد هویت این مقام سعودی را در اختیار وکلای خانواده‌های قربانیان حادثه 11سپتامبر قرار دهد؛ حادثه‌ای که منجر به مرگ بیش از 3هزار شهروند آمریکایی شد. پیش از این در جریان تحقیقات سال‌های گذشته، هویت 2نفر از عاملان حمله که با دولت عربستان سعودی در ارتباط بودند، اعلام شده بود؛ فهد الثمیری و عمر احمد البیومی که اگرچه رسما با دولت عربستان مرتبط بودند اما جایگاه عالی‌رتبه یا حتی چشمگیری در ساختار رسمی این کشور نداشتند. براساس اطلاعاتی که تا به امروز منتشر شده، این 2شهروند سعودی به فرمان یک مقام عالی‌رتبه (فردی که قرار است هویتش افشا شود) نقش مهمی در کمک به هواپیماربایان و اجرای عملیات حمله به برج‌های تجارت جهانی داشته‌اند.
اگرچه رویترز مدعی است فرمان وزارت دادگستری در پی کمپین‌های متعدد خانواده‌های قربانیان 11سپتامبر و حامیان آنها صادر شده اما نمی‌توان این حادثه مهم را با تنش‌های اخیر میان آمریکا و عربستان بی‌ارتباط دانست؛ تنش‌هایی که به نوشته روزنامه العربی‌الجدید، بخشی از آنها برای اعمال فشارهای غیرمستقیم علیه ترامپ از طریق تخریب رابطه‌اش با محمد بن‌سلمان است.
با این حال شبکه سی‌ان‌ان خبر داده هویت این مقام سعودی به شکل عمومی منتشر نمی‌شود و صرفا در اختیار وکلای خانواده‌های قربانیان قرار خواهد گرفت. اگرچه در گزارش همین شبکه آمده است: براساس قانون آزادی اطلاعات در آمریکا، انتظار می‌رود رسانه‌ها در بازه زمانی نه چندان طولانی به اطلاعات مربوط به این دولتمرد سعودی دست پیدا کنند.
در شکایتی که توسط وکلای خانواده‌های قربانیان از سال2001 تنظیم شده و تا به امروز پیگیری می‌شود، نام دولت عربستان سعودی به‌عنوان یکی از متهمان حادثه 11سپتامبر ذکر شده؛ اگرچه ریاض طی این سال‌ها همواره ادعای یادشده را به شکل قاطعانه تکذیب کرده است. تمام اینها در حالی است که فرمان وزارت دادگستری آمریکا، همزمان با هجدهمین سالگرد حادثه 11سپتامبر صادر شده است؛ به‌عبارت دیگر دقیقا در زمانی که افکار عمومی مجددا این حادثه تکان‌دهنده را به ‌یاد آورده و نسبت به آن واکنش عاطفی ویژه‌ای دارد.

نقش متهمان در عملیات
اما نقش 2 مأمور سعودی که براساس تحقیقات پلیس فدرال آمریکا به اجرای عملیات 11سپتامبر کمک کرده‌اند تا چه اندازه بوده است؟ شبکه الجزیره به نقل از یکی از وکلای این پرونده می‌نویسد: 2مأمور سعودی پیش از 11سپتامبر علاوه بر تامین مسکن و حمایت مالی مورد نیاز برای استقرار عاملان حمله در جنوب کالیفرنیا، آموزش‌های لازم به همراه گواهینامه خلبانی را نیز در اختیار آنها قرار داده‌اند؛ حمایت‌هایی که مشخصا با فرمان و نظارت مقام عالی‌رتبه و البته مجهول‌الهویه سعودی صورت گرفته است.
انتشار مکرر اطلاعات مرتبط با نقش عربستان در حملات 11سپتامبر در حالی است که مطالبات مردمی در آمریکا برای محکومیت رسمی این کشور نیز به شکل قابل‌توجهی افزایش یافته است؛ برای مثال تیری استرادا، نماینده رسانه‌ای خانواده‌های قربانیان 11سپتامبر در مصاحبه با روزنامه واشنگتن‌پست می‌گوید: ما مصمم هستیم که نقش عربستان سعودی در این حادثه تروریستی یک‌بار برای همیشه روشن شود؛ تا چه زمانی می‌خواهند حقیقت را از چشمان ما پنهان نگاه دارند؟
به‌گفته روزنامه نیویورک‌تایمز، محاکمه 5نفر از متهمان به مشارکت در حادثه 11سپتامبر، ازجمله خالد شیخ محمد (عقل مدبر عملیات) در ژانویه سال2021 و در پایگاه نظامی گوانتانامو آغاز خواهد شد. قاضی این پرونده، کولونل شاین کوهن تاریخ 11ژانویه2021 را برای انتخاب هیأت محکمه نظامی این دادگاه تعیین کرده است؛ دادگاهی که انتظار می‌رود برای هر 5 متهم حکم اعدام صادر کند. حالا اما در سایه تحولات اخیر به‌نظر می‌رسد 5متهم یادشده تنها قربانیان این پرونده نباشند؛ چراکه بعید به‌نظر می‌رسد دولت عربستان سعودی این بار بدون هیچ جراحتی قادر به عبور از این بحران باشد؛ دولتی که به‌تازگی بحران قتل وحشیانه جمال خاشقجی در ترکیه را پشت‌سر گذاشته است.