کرمانشاه صاحب «بانک شیر» شد

فرحناز چراغی|  کرمانشاه- خبرنگار:


 بسیاری از مادران با الگوبرداری‌های اشتباه این روزها ترجیح می‌دهند به جای شیر مادر، از شیر خشک برای تغذیه نوزاد خود استفاده کنند. مشغله‌های کاری، کم‌حوصلگی‌، چشم و هم‌چشمی و بسیاری دلایل درست یا غلط دیگر باعث شده درصد بالایی از زنان به جای شیر مادر به فرزندشان شیر خشک بدهند. فارغ از این‌که تغذیه با شیر مادر مزایایی دارد که تمام نیاز بدنی کودک را تامین می‌کند و هیچ شیر خشکی نمی‌تواند در مقابل آن از لحاظ تغذیه‌ای برابری کند.  نگرانی‌ درباره تغذیه‌ نوزادان و پیداکردن جایگزین مناسب به‌ جای شیر خشک از دیرباز دغدغه سازمان بهداشت جهانی بوده است. در کشور ما نیز طی چند سال اخیر به این موضوع توجه ویژه‌ای شده است. 
چندی پیش پنجمین «بانک شیر» کشور در کرمانشاه و در بیمارستان امام رضا(ع) افتتاح شد. بانک شیر یکی از راهکارهای موثر برای جایگزینی شیر خشک است. بعد از تبریز، شیراز، اهواز، یزد، کرمانشاه پنجمین استانی است که صاحب بانک
 شیر شد. بانک شیر می‌تواند در روند بهبود نوزادان نارس موثر باشد.

چگونگی بهره‌مندی از بانک شیر 
رئیس بانک شیر مجتمع بیمارستانی امام رضا(ع) با اشاره به افتتاح بانک شیر در این بیمارستان می‌گوید: دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه پنجمین دانشگاهی در کشور است که صاحب بانک شیر شد. دکتر «هما بابایی» می‌افزاید: با توجه به این‌که مجتمع بیمارستانی امام رضا(ع) ارائه‌دهنده خدمات فوق تخصصی مادر و نوزاد است، بانک شیر در این بیمارستان راه‌اندازی شد. 

این فوق تخصص نوزادان درباره چگونگی بهره‌مندی از بانک شیر مجتمع بیمارستانی امام رضا(ع) می‌افزاید: هدف از راه‌اندازی این مرکز، حمایت تغذیه‌ای از نوزادان نارس به‌ویژه نوزادان نارس بستری و نوزادانی است که به صورت موقت از تغذیه با شیر مادر خود محرومند و مادران آنها توانایی تغذیه نوزاد با شیر خود را ندارند.بابایی اضافه می‌کند:‌ تغذیه با شیر خشک عوارض زیادی برای نوزاد دارد و در مقابل آن، فواید بسیار زیاد شیر مادر نیز از نظر علمی ثابت شده است. بنابراین ذخیره شیر مادر در بانک شیر و تغذیه نوزاد با این شیر نقش مهمی در حفظ سلامت و حیات نوزاد دارد. 

رئیس بانک شیر بیمارستان امام رضا(ع) اضافه می‌کند: در بانک شیر مادر مانند بانک خون، مادرانی که شیر زیادی دارند تا زمانی که به نوزاد خود شیر می‌دهند، می‌توانند مازاد شیر خود را اهدا کنند.  دکتر بابایی می‌افزاید: بعد از حصول اطمینان از سلامتی عمومی مادر دهنده شیر و برخورداری او از شیر مازاد، آزمایش خون هم از مادر گرفته می‌شود تا سلامتش در زمینه بیماری‌های پنجگانه هپاتیت B و C و ایدز، سیفلیس و HTLV بررسی شود. مادرانی که نتیجه این آزمایش‌ها بر سلامت آنها گواهی دهد، می‌توانند اهداکننده شیر به بانک شیر مادر باشند. 

شیر اهدا شده ابتدا از لحاظ عفونت، میزان چربی، قند و احتمال وجود آب بررسی و در نهایت پاستوریزه می‌شود. بعد از انجام مرحله پاستوریزاسیون، یک نمونه از این شیر به آزمایشگاه ارسال می‌شود تا تاییدیه نهایی آن صادر شود. شیرهای تاییدشده وارد فریزر با دمای منفی ۲۰ ‌درجه می‌شود. همچنین تاریخ روز روی آن درج و سپس به بخش NICU یا بخش نوزادان و سایر نوزادان محروم از شیر مادر اهدا می‌شود. 


ضرورت اجرای بانک شیر در کرمانشاه 

رئیس بیمارستان امام رضا(ع) نیز درباره ضرورت اجرای بانک شیر در استان به همشهری می‌گوید: در بانک شیر، مادرانی که فرزندانی 9 ماهه و رسیده به دنیا می‌آورند و شیر مازاد دارند، شیر خود را داوطلبانه در اختیار این بانک می‌گذارند.
شیر پس از آزمایش‌، استریل و در فریزر نگهداری می‌شود. نوزادانی که نارس متولد می‌شوند و گرسنه هستند تا وقتی مادرشان آمادگی شیردهی پیدا می‌کند می‌توانند از این شیر استفاده کنند. این امر باعث می‌شود که مادران دیگر بهانه‌ای برای دادن شیرخشک به فرزند خود نداشته باشند.

دکتر «علی سروش» از شیر مادر به عنوان بهترین تغذیه یاد می‌کند و ادامه می‌دهد: این شیر به دلیل پاستوریزه و فریز شدن به مدت ۵ تا ۶ ماه نگهداری می‌شود. بهترین غذا برای نوزاد در نخستین روزهای تولد شیر طبیعی مادر است، چراکه مواد لازم و متناسب با نیاز بدن نوزاد دارد. شیر مادر از نظر پروتئین، چربی‌ها، املاح نیاز شیرخوار را تامین می‌کند. شیرخوار کمتر دچار عفونت‌ می‌شود و از لحاظ رشد، وزن، قد قوی‌تر از کودکانی نوزادانی هستند که از شیر محروم بود‌ه‌اند. شیر مادر به عنوان بهترین فراورده غذایی می‌تواند در خدمت رشد و سلامت نوزاد قرار گیرد.

وی اضافه می‌کند: از طرفی تغذیه نوزادان با شیر مادر، هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم بر خانواده و جامعه تحمیل می‌کند. رئیس بیمارستان امام رضا(ع) با تاکید بر این‌که شیر مادر برای هر نوزادی لازم و برای نوزادان نارس واجب‌تر است، می‌افزاید: ایجاد «بانک شیر» در جامعه مثل واکسیناسیون جامعه در مقابل بیماری‌هاست و از این رو مادرانی که شیر اضافی دارند، می‌توانند شیرشان را به این بانک اهدا کنند. همه مادران توانایی ترشح شیر را دارند، چراک


فرهنگ‌سازی تغذیه با شیر مادر    

رئیس بیمارستان امام رضا(ع) به لزوم فرهنگ‌سازی برای تغذیه با شیر مادر تاکید می‌کند و می‌گوید: باید برای ترویج استفاده از شیر مادر با اطلاع‌رسانی فرهنگ‌سازی کنیم. در شیر مادر منافعی وجود دارد و در مقابل در شیر خشک این منافع نیست و مضرات‌ بسیار است‌. تحقیقات نشان داده است کودکانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند در مقابل عوامل عمومی بیماری‌زا، سد دفاعی شده و باعث تقویت سیستم دفاعی نوزاد می‌شود.

کودکانی که از شیر مادر بهره‌مندند، از لحاظ قد، وزن و مقابله با بیماری‌های عفونی توانمند‌ترند. استفاده از شیر مادر خطر ابتلا به عفونت و بیماری‌های التهاب روده در نوزادان را کاهش می‌دهد و جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های مزمن حاد و عفونی، بیماری‌های آلرژیک، قلب و عروق و عفونت‌های دستگاه گوارش، تنفس و ادراری از دیگر فواید تغذیه با شیر مادر است. تغذیه با شیر مادر باعث بهبود بینایی و تکامل شناختی در این دسته نوزادان هم می‌شود. حتی اگر شیر مادر از طریق دیگر، غیر از سینه مادر، به صورت استفاده از شیر ذخیره شده در بانک شیر باشد، همین تاثیر را دارد. ه ترشح شیر مکانیسمی دارد.