چندوچون
یدکی‌های تقلبی در بازار چراغ برق
این روزها پیدا کردن قطعات اصلی در بازار خودرو که قیمت مناسبی هم داشته باشد، به آرزوی کسانی تبدیل شده که گذرشان به تعمیرگاه می‌‌افتد. علی‌رضا نیک‌آئین، رئیس اتحادیه مکانیسین‌های خودروی تهران در گفت‌وگو با همشهری به پرسش‌هایی در مورد وضعیت قطعات موجود در بازار پاسخ داده است.
سهم قطعات تقلبی از بازار لوازم‌یدکی چقدر است؟
در بازار نه‌تنها قطعات غیراصلی زیادشده، بلکه امکان تشخیص تقلبی و اصل هم سخت شده است. تا چند سال پیش یک مکانیک با یک نگاه می‌توانست بگوید کدام قطعه اصل است و کدام تقلبی اما حالا به شکلی قطعات و متعلقات آنها کپی می‌شود که تشخیص اصل و تقلبی، تقریباً غیرممکن است مگر به اتکای حرف فروشنده‌ای که او هم باید قطعه را از محل مورد‌اطمینانی تهیه کرده باشد. قطعه چینی بی‌کیفیت در جعبه لوازم‌یدکی خودروساز‌ها توزیع می‌شود و علاوه بر این خودروسازان نیز با عرضه قطره‌چکانی قطعات مربوط به خدمات پس از فروش در بازار، عملاً تقاضا را به سمت قطعات غیراصلی سوق می‌دهند.
احتمال تقلبی بودن قطعات مربوط به برندهای معتبر و شناخته شده نیز وجود دارد؟
اگر گذرتان به خیابان چراغ‌برق افتاد، انبوهی از جعبه‌های نو متعلق به قطعات چینی را می‌بینید که دور ریخته شده است. در این جعبه‌ها قطعاتی بوده که برچسب و مارک معتبر رویشان می‌زنند و در جعبه‌هایی مشابه جعبه‌های اصلی گذاشته می‌شوند. حتی با دستگاه لیزر دقیق‌ترین جزئیات را هم روی این قطعات درج می‌کنند که عملاً به‌جز کیفیت، هیچ تفاوتی با نمونه اصلی ندارد. علت این است که ما در ایران محل مورداعتماد و شناخته‌شده‌ای برای عرضه قطعه خودرو نداریم و توزیع در بازار به‌صورت خرد و با واسطه‌های فراوان انجام می‌شود.
قطعات ساخت داخل هم مشابه تقلبی دارد؟
بحث در مورد قطعات داخلی چند‌وجه دارد. برخی قطعات داخلی واقعاً با کیفیت و برند هستند اما مواردی هم به تقلید از این قطعات به‌صورت جعلی وارد بازار می‌شوند که متأسفانه تشخیص آنها هم کار سختی است مگر به اتکای اعتماد به فروشنده. در بخش دیگر برخی قطعات داخلی هم با طرح و لیبل برندهای خارجی وارد بازار می‌شوند که البته کیفیت مشابه را ندارند. نکته دردناک در مورد قطعات داخلی این است که در بسیاری موارد به‌خصوص قطعات رنگ‌کاری شده، برخی سودجویان قطعات داخلی و تعویض شده را که به اسم بازیافتی از تعمیرگاه‌ها خریداری می‌شود، ترمیم و رنگ‌آمیزی می‌کنند و به اسم قطعه نو به بازار می‌فرستند. در این مورد به‌دلیل اینکه مشابه تولید داخل این قطعات نما و ظاهر شیک و اتوکشیده‌ای ندارد، قطعه بازسازی شده نیز در ظاهر شبیه قطعه نو به‌نظر می‌رسد.
راهکار پیشنهادی شما برای خرید قطعه اصلی در این بازار چیست؟
با وجود هرج‌ومرج فعلی بازار قطعه، توصیه می‌شود اولاً خودرو در تعمیرگاه مجاز و شناسنامه‌دار تعمیر شود و برای تهیه قطعه نیز حتی‌الامکان از فروشندگان شناخته شده و نمایندگی‌ها اقدام شود. البته این اقدامات احتمال تقلبی بودن قطعه را به صفر نمی‌رساند اما تا حدودی مؤثر است. در شرایط فعلی به‌دلیل رشد قابل‌توجه قیمت قطعه، برخی صاحبان خودرو نیز به خرید قطعه غیراصلی با قیمت پایین‌تر تمایل دارند که گاه قطعاتی بدون کیفیت و کارایی نصیبشان می‌شود و عاقبت هزینه‌ای بیشتر از هزینه قطعه اصلی روی دستشان می‌گذارد.