محرم در مازندران
خیمههای عزا برپا شده و ندای کیست مرا یاری دهد، دوباره در گوش زمان طنینانداز شده است. اکثر افراد برای همنوایی با این ماه، رخت سیاه بر تن کردهاند. این روزها حس و حال شهرها با روزهای دیگر فرق دارد. در فاصلههای نزدیک به هم در محلهها و خیابانها چادرهای عزا برپا شده است. گویا همه شهر یکپارچه سیاهپوش امام حسین(ع) شدهاند.به گزارش مهر، کوچهها را که قدم میزنی از شهر و روستا تا دورترین آبادی این دیار حرف و کلام یکی است، محرم حسابش با همه آیینها جداست، ایران سیاهپوش در محرم حال و هوایش جور دیگری است، غرب و شرق و شمال و جنوب ندارد، ترک و لر و کرد و بلوچ و ترکمن و عرب هم ندارد. اینجا همه لهجهها و زبانها و اقوام، امام حسین(ع) را صدا میزنند. آیینهای سنتی عاشورایی روایتگر عاشقانهای حزنانگیز هستند؛ عاشقانهای که گاه سرتاپای اهالی این دیار را در خاک و گِل فرو میبرد تا هر عزاداری زمزمه کند: آب حیات من است خاک سر کوی تو.
آیینهای عاشورایی مازندران
قلکشکنی از آیینهای ویژه ماه محرم در مازندران است که هرساله همزمان با آغاز این ماه در برخی شهرهای استان برگزار میشود. مراسم با پهن کردن پارچههای سبز در وسط حسینیه، چیدن قلکها و نشستن افراد بزرگ و کوچک دور این پارچه شروع میشود. ابتدا 2 قلک سفالی توسط پیرغلامان شکسته و بقیه که قلکهای پلاستیکی هستند، توسط مردم پاره میشوند و نذورات جمعآوریشده شمارش خواهند شد.طبق این آیین سنتی از شب اول محرم تا اربعین حسینی به مدت ۴ روز قلکهایی برای نذورات و کمکهای مردمی بین اهالی توزیع میشود. کمکهای مردمی صرف نذورات برای شب هفتم ماه محرم و هزینههای جاری خواهد شد.
تعزیه تلاونگ
قلکشکنی از رسوم عاشورایی اهالی بربری محله شهرستان قائمشهر است که از 8 سال پیش تاکنون رواج داشته و هرسال باشکوهتر از سال قبل برپا میشود. این آیین امسال نیز در شب اول ماه محرم با حضور مداحان، پیرغلامان و عزاداران حسینی برگزار شد.کربزنی، علمگردانی، منبرکشی، فرمازنان، گرهبندی، قوم بنی اسد، حسین حسین سرهادیم صداره (با صدای بلند حسین حسین بگوییم) و تعزیه تلاونگ (تعزیه خروسخوان) از جمله آیینهای عاشورایی مازندران هستند که در فهرست آثار ملی ناملموس کشور ثبت شدهاند.مراسم تعزیه «شبیهخوانی» که یکی از نمایشهای معتبر ایرانی با مضامین واقعه کربلا و شهادت امام حسین(ع) است هم در بیشتر روستاها و شهرها اجرا میشود. از دیگر مراسم مردم عزادار، تشکیل دستههای عزاداری و سینهزنی و زنجیرزنی است. پردهخوانی هم شامل پارچههای پردهای از نقاشی صحنههای درگیری ظهر عاشورا و تصاویر سربازان و اشخاص شرکتکننده در نبرد حق علیه باطل و «اشقیا» و «اتقیا» است.