امیرعلی رمدانی/ تحلیلگر کسبوکار
در چند سال اخیر نقش نیروی انسانی در رسیدن به اهداف مدنظر سازمانها آنچنان پررنگ بوده که نیروی کار را جزء منابع سازمان و تحت عنوان منابع انسانی محسوب میکنند. هریک از منابع در سازمان، احتیاج به مدیریتی کارا و اثربخش دارد و در این بین منابع انسانی دارای اهمیت ویژهای است. در گذشته واحدی به نام «امور پرسنلی» یا واحد «روابط کارکنان» وجود داشت که امروز بهدلیل حجم فعالیتها و تخصصی شدن برخی امور به واحد مدیریت منابع انسانی تغییر نام داده و وظایف بیشتری را داراست. در واقع واحد مدیریت منابع انسانی با پشتیبانی پرسنل، برای افزایش بهرهوری سازمانی گام بر میدارد و بهعنوان یک ابزار کارآمد سازمانها را در رسیدن به اهداف از پیش تعیینشده کمک میکند.
این مدیریت به فعالیتها، عملکردها و سیستمهای تأثیرگذار بر رفتار و نگرش کارکنان میپردازد. فعالیتهای مدیریت منابع انسانی بسیار گسترده است و در هر سازمان بنابه اندازه سازمان، نوع تولید یا خدمت، ویژگیهای پرسنل، نظام ارزشهای حاکم بر مدیریت و سیاستهای سازمان تغییراتی میکند، اما آنچه مسلم است موارد ذیل از فعالیتهای اصلی مدیریت منابع انسانی محسوب میشود: تحلیل و طراحی کار، برنامهریزی منابع انسانی برای تعیین نیازها، جذب پرسنل و کارمندیابی، گزینش کارکنان، اجرای آموزشهای بدو ورود و ضمن خدمت، اجرای نظام پاداش، ارزیابی عملکرد و در نهایت ایجاد یک محیط پویا برای هرچه بهتر شدن روابط کارکنان در یک محیط سالم.
امروزه در سازمانهای پیشرو بهدلیل استفاده از فناوری در حوزههای مختلف پرسنلی، نقش واحدهای مدیریت منابع انسانی در بخش اجرا رو به کاهش است و انتظار میرود در بخش مدیریت استعداد و مدیریت عملکرد پیش از بیش افزایش یابد. در دنیای رقابتی امروز سازمانهایی موفق هستند که بتوانند با بهرهگیری از افراد توانمند به یک مزیت رقابتی مناسب نسبت به رقبا برسند که یکی از راههای آن جذب، توسعه و آموزش استعدادها بهمنظور تأمین نیروی کار است.
مدیران واحد منابع انسانی باید بتوانند با استفاده از دادهها و اطلاعات، ایدههایی نو و جدیدی را برای پیشرو بودن سازمان یا راهکارهایی را برای حل مشکلات ارائه کنند. سازمانهایی که درصدد جهانی شدن هستند اعتقاد دارند که اگر واحدهای منابع انسانی سنتی همین روال را ادامه دهند، واحدی غیرضروری هستند؛ زیرا این واحدها با تعیین سیاستها و فرایندهای کاری غیرضروری و ناکارا مانع از نوآوری میشوند.