بازار غیررسمی زباله در ارومیه

نسا خلخالی/ارومیه - خبرنگار 


زباله‌گردی یکی از معضلاتی است که در سال‌های اخیر افزایش یافته به طوری که در هر ساعت از شبانه‌روز می‌توان افرادی را در رده‌های سِنی مختلف بر سر مخازن جمع‌آوری زباله دید. در گذشته زباله‌گردی جلوه بدتری داشت و افراد محتاج از سر ناچاری به این کار روی می‌آوردند، اما اکنون با توجه به درآمدزا بودن آن به عنوان یک شغل مطرح شده و فعالیت زباله‌گردها را افزایش داده است. اتفاقی که با افزایش قابل توجه جمعیت زباله‌گردان روبه‌رو است و توجه مسئولان را به ساماندهی این افراد جلب کرده است. هر چند، با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی، این ساماندهی منجر به حذف زباله‌گردان نخواهد شد، اما تاکید مسئولان شهرداری و فرمانداری ارومیه تشکیل مکانی از سوی اتاق اصناف ارومیه برای خرید پسماند قابل بازیافت است. 

شغل کاذب 
یکی از زباله‌گردهای میانسال ارومیه‌ای می‌گوید: ابتدا فقط برای پیداکردن لقمه‌ای نان زباله‌گردی می‌کردم، اما با گذشت زمان با افرادی آشنا شدم که ضایعات موجود در سطل‌های زباله را به قیمت خوبی می‌خریدند و به همین دلیل کار را ادامه دادم. در سطل‌های پسماند اکثر محله‌های ارومیه، زباله‌هایی وجود دارد که می‌توان آن‌ها را خیلی خوبی فروخت. زمانی که جوان‌تر بودم به دنبال شغل مناسبی می‌گشتم، اما اکنون که سنی از من گذشته دیگر شغلی برای من نیست و از این طریق امرار معاش می‌کنم.

افزایش قیمت زباله 
فرماندار ارومیه با بیان این‌که با توجه به افزایش تولید زباله در سال‌های اخیر زباله‌گردی هم افزایش یافته است به همشهری می‌گوید: بیشتر زباله‌گردان با فروش ضایعات و زباله‌های قابل بازیافت کسب درآمد می‌کنند و فقط تعداد کمی از این افراد برای پیدا کردن غذا یا استفاده دوباره از وسایل دورریخته مردم به این کار روی می‌آورند.
علیرضا ملامحمدزاده ادامه می‌دهد: درست است که در طول شبانه‌روز زباله‌گردان مشغول کارند، اما بیشتر این افراد در نیمه‌های شب کار خود را آغاز می‌کنند و اگر پیمانکاری تعیین شود می‌توان کار زباله‌گردان را تا حدودی ساماندهی کرد. البته بدین معنا نیست که زباله‌گردی فقط در نتیجه ضعف مدیریت پسماند شهری پدید آمده است، بلکه دلیل آن شرایط اقتصادی و بالا بودن قیمت ضایعات هم می‌تواند باشد.

نبود قانون برای جمع‌آوری زباله‌گردان
رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری ارومیه هم بیان می‌کند: در حوزه زباله‌گردی چند سازمان دخیل هستند که در راس آن‌ها سازمان مدیریت پسماند، اتاق اصناف، بهداشت شهری و نیروی انتظامی قرار دارند و هماهنگی این نهادها برای ساماندهی این قشر الزامی است.
 احد یوسفی با بیان این‌که مالک زباله‌های موجود در خیابان‌ها و مخازن جمع‌آوری زباله‌ها شهرداری است و حفظ بهداشت خیابان‌ها نیز بر عهده بهداشت شهری است، ادامه می‌دهد: برای جمع‌آوری زباله‌های شهری برنامه مشخصی وجود دارد که فقط از سوی ماموران شهرداری قابل اجراست و اگر شخصی این زباله‌ها را جمع‌آوری کند خلاف قانون عمل کرده و از اموال شهرداری دزدی کرده است. با مشاهده چنین مواردی شهرداری می‌تواند شکایت کند، اما قانون صریحی برای برخورد با زباله‌گردها وجود ندارد.  
وی اظهار می‌کند: بیش از 280 مرکز غیررسمی خرید و فروش و تفکیک زباله در ارومیه وجود دارد و این بازار فروش حتی از مساله زباله‌گردی نیز مهم‌تر است و اگر بازار فروش ضایعات ساماندهی شود می‌توان پدیده زباله‌گردی را نیز ساماندهی کرد. رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری ارومیه با بیان این‌که برخی افراد به دلیل فقر به زباله‌گردی روی می‌آورند، اما بیشتر آن‌ها به صورت نظام‌مند و برای افراد دیگر کار می‌کنند، تاکید می‌کند: روزانه حدود 500 تن زباله در ارومیه تولید و 50 تن از آن از سوی زباله‌گردان جا‌به‌جا می‌شود. این مسئول با اشاره به این‌که قیمت هر یک کیلوگرم کالای بازیافتی بین 1500 تا 3500 تومان است، عنوان می‌کند: اگر قیمت هر کیلوگرم کالای بازیافتی خریداری شده از سوی سیستم‌های مافیایی از زباله‌گردان را با کمترین قیمت، هزار تومان در نظر بگیریم، روزانه 50 میلیون تومان و ماهانه یک میلیارد و 500 میلیون تومان از دارایی‌های شهرداری کم می‌شود.
 با توجه به گفته رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری ارومیه می‌توان گفت دست شهرداری از درآمد سالانه 18 میلیارد تومانی در این بخش کوتاه مانده است.

   فعالیت 100  ضایعات‌فروشی بدون پروانه 

اصغر طاهرپور، رئیس اتاق اصناف ارومیه، شرایط اقتصادی‌، ‌بیشتر شدن مواد بازیافتی در داخل زباله‌ها و ‌افزایش تعداد ضایعات‌فروشان را عامل افزایش تعداد زباله‌گردان ارومیه می‌داند و می‌گوید: 300 صنف ضایعات‌فروشی دارای پروانه و 100 ضایعات‌فروش بدون پروانه در ارومیه فعال هستند.