گزارش
اشتغال ارزان و پایدار در صنایع دستی کامیاران
یک کارآفرین: با راه‌اندازی یک کارگاه و به‌کارگیری بانوان متقاضی کار می‌توان درآمدزایی پایداری در کامیاران ایجاد کرد
شهلا اخلاقی| سنندج- خبرنگار:
کامیاران علاوه بر جاذبههای گردشگری، تاریخی و... از صنایع‌دستی منحصر به فردی مانند سبدبافی، فرش، گلیم و دهها نمونه دیگر برخوردار است که از همجواری با شهرهای استان کرمانشاه تنوع پیدا کرده است، به نحوی که بسیاری از زنان این منطقه از استان، کارگاههای خانگی برای تولید این محصولات راه‌اندازی کرده‌اند. همچنین از سوی دیگر فعالیت تعاونی‌ها در این زمینه موجب رونق هر بیشتر صنایع‌دستی این شهر شده است، چنان‌که بیش از ۵۰۰ نفر در آنها فعالیت‌دارند.
زمینه درآمدزایی
یک بانوی کامیارانی که در زمینه صنایع‌دستی فعالیت دارد، میگوید: پس از مهاجرت به شهر زمان زیادی در طول روز بیکار بودم و از طریق کلاس‌های آموزشی با جوراب‌بافی آشنا شدم. «صغری محراب‌پور» ادامه می‌دهد: بیش از ۷ سال است که در زمینه جوراب‌بافی فعالیت دارم و وارد بازار کار شده‌ام. همچنین برای جذب بیشتر مشتری از طرح و الگوهای قدیمی در بافت جوراب استفاده می کنم.
وی می‌افزاید: جوراب به 2 روش سنتی و صنعتی بافته می‌شود. روش سنتی آن یک ماه آموزش لازم دارد و کمتر از ۳۰ هزار تومان تجهیزات بافتنی می‌خواهد. در روش صنعتی نیز 2 هفته زمان برای یادگیری و ۲ میلیون تومان تجهیزات و ماشین ریسندگی نیاز است.
این بانوی کامیارانی ادامه می‌دهد: برای دستیابی به سود مناسب و کارآفرینی ضرورت دارد که این صنایع‌دستی به صورت صنعتی و ماشینی تولید شود. به طور میانگین در طول روز بیش از ۳۰۰ جفت جوراب می‌توان بافت. همچنین با دستمزد نیروی کار و خرید مواد اولیه به احتساب هر جفت ۳ هزار تومان روزانه می‌توان ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار تومان به دست آورد.
محراب‌پور می‌افزاید: با راه‌اندازی یک کارگاه و به‌کارگیری چند بانوی متقاضی کار می‌توان درآمدزایی پایداری برای زنان در کامیاران ایجاد کرد. وی ادامه می‌دهد: در این مدت ۷ سال بیش از ۳۵ بانوی کامیارانی را در زمینه جوراب‌بافی که جزو صنایع‌دستی این منطقه است آموزش دادم و روانه بازار کار شدند. این بانوی کامیارانی می‌افزاید: ضرورت دارد که برای حمایت از زنان کارآفرین تسهیلات بانکی کم‌بهره و شرایط آموزش از طریق دستگاههای اجرایی مانند بهزیستی، میراث فرهنگی، کمیته امداد و... فراهم شود.
محراب‌پور میگوید: نقش‌های خاصی در بافت این نوع جوراب‌ها استفاده می‌شود که از انواع آن می‌توان به اشکال فرامیرزایی، شمامه، حیوانات، منطقه و اشکال هندسی اشاره کرد. همچنین علاوه بر الیاف مصنوعی از پشم گوسفند و موی بز در بافت این نوع جوراب استفاده می‌شود. علاوه بر تنوع رنگ از ماندگاری و استحکام بالایی برخوردار است.
تغییر سلیقه مردم
یکی از کارآفرینان کامیارانی که بیش از ۲۵ سال است در زمینه صنایع‌دستی فعالیت دارد، میگوید: چندین سال است که در زمینه گیوه‌بافی فعالیت دارم و تاکنون دهها نفر را در این زمینه آموزش داده‌ام. «رحیم صابری» ادامه می‌دهد: به دلیل رشد شهرنشینی و ورود کالاهای مختلف، سلیقه مردم این شهر نیز تغییر کرده است. کمتر شهروندی در کامیاران لباس کُردی و گیوه میپوشد و این رویه موجب کسادی بازار تولیدکنندگان آن شده است.
وی می‌افزاید: در کامیاران استادکاران اندکی در زمینه منبت و نازککاری بر روی چوب فعالیت دارند. محصولاتی مانند جعبه جواهرات، ساعت، قاب عکس و دهها محصول دیگر تولید می‌کنند که در بازار سایر شهرهای استان به فروش میرسد.
صابری تصریح می‌کند: بیش از ۵ سال است که با حمایت میراث فرهنگی استان کارگاههای کوچک خانگی در زمینه سوزن‌دوزی در روستاهای کامیاران راه‌اندازی شده است.
وی ادامه می‌دهد: یکی از فرزندان دخترم در روستای پالنگان کامیاران زندگی می‌کند و در زمینه سوزن‌دوزی روی ملحفه، رومیزی و... فعالیت دارد و به صورت میانگین با ۵ ساعت کار روزانه درآمدی بیش از ۴۵ هزار تومان دارد.
این استاد صنایع‌دستی میگوید: به دلیل وجود رودخانهها در برخی روستاهای کامیاران انواع درخت بید و نی رشد میکرد که از آن در تولید سبد استفاده میشد. همچنین به دلیل تنوعطلبی و ورود انواع اجناس پلاستیکی، جایی برای صنایع‌دستی مانند سبدهای چوبی و حصیری در بازار کامیاران وجود ندارد.
اشتغال پایدار با حمایت از فعالان حوزه صنایع دستی
کارشناس میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کردستان میگوید: بیش از ۱۰۲ هزار نفر در کامیاران زندگی می‌کنند که به دلیل دستیابی به درآمد بیشتر و رفاه به شهرنشینی روی آورده‌اند. بر همین اساس بیش از ۶۰ درصد جمعیت کامیاران در شهر ساکن هستند. «سعید نظری» ادامه می‌دهد: به دلیل محدودیتهای اشتغال‌زایی در زمینه معادن و کارخانه‌ها، ضرورت دارد برای کاهش مهاجرت و درآمدزایی از ظرفیتهای موجود منطقه استفاده شود.
وی می‌افزاید: در بیشتر روستاهای کامیاران شاهد انواع صنایع‌دستی مانند جوراب‌بافی، شال‌بافی، گلیم‌بافی، فرش‌بافی، سوزن‌دوزی، منبت‌کاری و دهها نمونه دیگر هستیم. شایان ذکر است که با اعطای تسهیلات به کارآفرینان و ایجاد بازار فروش، علاوه بر رونق اقتصادی منطقه، معرفی صنایع‌دستی و ایجاد اشتغال‌زایی پایدار خانگی شکل خواهد گرفت. نظری تصریح می‌کند: در سالهای اخیر چند تعاونی با حمایت اداره کار، رفاه و تعاون اجتماعی در کامیاران احداث شده است که بیش از ۵۰۰ نفر در آن فعالیت دارند.
وی ادامه می‌دهد: چند نمونه صنایع‌دستی مانند قالی با طرح ماسیدرهم، قلاب‌دوزی، سجاده‌بافی، موج‌بافی و گلدوزی به دلیل کمبود مواد اولیه و هزینه فراوان کارگاههای آن در حال فراموشی است. همچنین ضرورت دارد که در بازار کامیاران مانند سایر شهرهای کشور فعالان صنفی از این محصولات و صنایع‌دستی خاص منطقه برای فروش استفاده کنند.
نظری میگوید: کامیاران با شهرهای جوانرود و روانسر در استان کرمانشاه هم‌مرز است. این ظرفیت موجب تلفیق فرهنگ این مناطق با هم شده است که نمونه آن در ترکیب‌بندی و تنوع صنایع‌دستی منطقه به‌وفور قابل مشاهده است.