ذبح دام در محل سکونت؛ تهدیدی برای سلامت

خدیجه ستارزاده | البرز- خبرنگار


یکی از اقداماتی که از گذشته به رسم اعتقاد و سنت مسلمانان به‌ویژه در روز عید قربان انجام می‌شود، قربانی کردن دام است. ذبح گوسفند، گاو، بز و حتی خروس که به مناسبت‌های مختلف از خرید خانه و خودرو گرفته تا رفع بلا و با نیت سلامتی و همچنین ادای فرضیه حج، توسط برخی از شهروندان انجام می‌شود، در صورت عدم رعایت اصول بهداشتی می‌تواند خطراتی برای سلامت مردم و همچنین محیط‌زیست داشته باشد.
در گذشته در حیاط خانه‌ها ذبح دام انجام می‌شد و اکنون که با افزایش جمعیت و ساخت‌و‌ساز کمتر حیاطی مانده و بیشتر خانه‌ها به آپارتمان تبدیل شده، در پارکینگ برخی آپارتمان‌ها شاهد قربانی و رها کردن خون و آلودگی‌های کشتار دام در چاه فاضلاب و یا جوی خیابان هستیم.
در سال‌های دور به تبعات این کار توجهی نمی‌شد و قربانی کردن در خانه و کوچه و خیابان یک امر عادی به شمار می‌رفت، اما در سال‌های اخیر و با پیشرفت مطالعات و علوم، هم به سلامت دامی که قربانی می‌شود و هم به تبعات کشتار در معابر و محل سکونت برای سلامت انسان و محیط‌زیست توجه بیشتری می‌شود و مسئولان با بیان این تبعات و آگاه کردن مردم، سعی بر جلوگیری از این آسیب‌ها دارند.


آلودگی و بوی بد خون 

یکی از شهروندان کرج می‌گوید: هرازگاهی در کوچه و خیابان و به‌ویژه در جوی‌های آب خون حاصل از ذبح گوسفند جمع می‌شود.
«زهره اصغرپور» می‌افزاید: این کار نه‌تنها چهره کوچه و خیابان را زشت می‌کند، بلکه گاهی خون و بازمانده‌های امعا و احشای دام، به‌ویژه در فصل گرما بوی بدی هم ایجاد می‌کند و تا چند روز این بو ماندگار است.
وی می‌گوید: همان‌طور که حشرات در این محیط جمع می‌شوند، مطمئنا آلودگی را به دیگر نقاط هم منتقل می‌کنند و این کار برای سلامت افراد تهدید است. کاش ذبح دام در کوچه و خیابان ممنوع و با این کار برخورد شود تا دیگر کسی در محل سکونت این کار را انجام  ندهد.


سرایت بیماری 

یک کارشناس بهداشت محیط با تاکید بر این‌که کشتار دام و خون ریخته‌شده حیوانات می‌تواند باعث سرایت آلودگی و بیماری شود، می‌گوید: محلی را که خون ریخته شده علاوه بر شستن با آب باید با مواد ضدعفونی‌‌‌کننده شست‌وشو داد.
«احد کیانسب» می‌افزاید: نکته مهم دیگر جمع‌آوری پس‌مانده‌های حاصل از کشتار است. محتویات روده بیشتر دام‌ها حاوی عوامل عفونت‌زا مانند ای‌کولای و سالمونلا است و به علت فساد پذیری بالای این اعضا، لازم است هرچه سریع‌تر با روش‌های ویژه به جمع‌آوری و دفع آنها اقدام شود.
وی می‌گوید: در کشتارگاه‌های صنعتی پس‌مانده‌های ناشی از کشتار سوزانده می‌شوند، ولی در ذبح‌های غیرکشتارگاهی حتی اگر این پس‌مانده‌ها به‌درستی بسته‌بندی و در کیسه‌های نایلونی به عنوان زباله دور انداخته شوند، باز احتمال بیماری‌زایی آنها به قوت خود باقی است و محیط‌زیست را آلوده‌ می‌کند.


جایگاه فروش و ذبح دام 

معاون سلامت اداره کل دامپزشکی البرز می‌گوید: امسال هم مانند سال‌های قبل در روز عید قربان به منظور نظارت بر ذبح بهداشتی دام و عرضه گوشت بهداشتی به شهروندان جایگاه‌هایی در استان در نظر گرفته شده و از شهروندان درخواست می‌کنیم برای جلوگیری از بروز هرگونه آسیب بهداشتی، سلامتی و خطرات ناشی از ذبح دام، از کشتار دام در خانه و مناطق مسکونی خودداری و به مراکزی که به این منظور در نظر گرفته شده مراجعه کنند.
«علیرضا جمالی» با بیان این‌که 28 جایگاه ثابت و 11 مرکز سیار در روز عید قربان آماده خدمات‌دهی به شهروندان است، می‌گوید: حدود 28 ناظر بهداشتی که همه دارای کاردان مرتبط هستند، 28 ناظر شرعی و 39 دامپزشک در این مراکز بر سلامت دام، نحوه ذبح و تایید سلامت لاشه نظارت خواهند کرد.
وی با اشاه به 2 کشتارگاه در استان که یکی در ساوجبلاغ و دیگری در کرج نزدیکی فردیس است می‌افزاید: 3 ناظر و 2 دامپزشک نیز در این کشتارگاه‌ها نظارت دارند. سال گذشته در روز عید قربان حدود هزار گوسفند و 300 گوساله در این 2 مرکز کشتار شد.


بیماری‌های مشترک بین انسان و دام

معاون سلامت اداره کل دامپزشکی البرز اظهار می‌کند: حدود 400 نوع بیماری مشترک بین انسان و دام وجود دارد که ممکن است از طریق ذبح غیربهداشتی منتقل شود. تب خونریزی‌دهنده کریمه‌کنگو، تب مالت، سالک و سیاه‌زخم از این بیماری‌های انگلی و واگیردار  است که با توجه به مشاهده شدن بیماری کریمه‌کنگو در 2 استان کشور، نظارت و رعایت بیشتر در این زمینه در همه استان‌ها ضرورت دارد.
جمالی با بیان این‌که از جایگاه‌هایی که معرفی‌شده 11 جایگاه در کرج و مابقی در دیگر شهرستان‌های استان هستند، می‌افزاید: توصیه می‌کنم شهروندان با توجه به این‌که در این جایگاه‌ها دام‌ها توسط دامپزشک معاینه و سلامت آنها تایید می‌شود، از این مراکز دام‌ها را خریداری کنند تا از احتمال بروز و سرایت بیماری جلوگیری شود.
وی اظهار می‌کند: در این مراکز علاوه بر تایید سلامت دام، بر لاشه آنها نیز نظارت کامل انجام می‌شود و در صورت وجود بیماری در کبد لاشه، از به مصرف رسیدن آن جلوگیری می‌کنند. جمالی می‌گوید: در جایگاه‌هایی که برای روز عید قربان برپا می‌شود، چاه‌های جذبی در نظر گرفته شده که دانشگاه علوم پزشکی و محیط‌زیست استان نیز بر آن نظارت دارند تا از هرگونه تبعات و آسیب‌های بهداشتی و سلامتی برای شهروندان و محیط جلوگیری شود.


توصیه به شهروندان

معاون سلامت اداره دامپزشکی البرز اظهار می‌کند: ضرورت دارد شهروندان پس از ذبح، گوشت دام را از 24 تا 48 ساعت در یخچال نگهداری کنند تا اگر ویروس یا بیماری‌ای داخل لاشه باشد، از بین برود و همچنین در مراحل تکه کردن گوشت و جابه‌جایی حتما از دستکش استفاده شود.
«علیرضا جمالی» با اشاره به این‌که برخی شهروندان بدون توجه به این موارد باز هم داخل مناطق مسکونی اقدام به ذبح گوسفند می‌کنند می‌گوید: با شهرداری و نیروی انتظامی هماهنگ شده تا در صورت مشاهده این اقدام در مناطق مسکونی، ضمن راهنمایی و توصیه‌های مرتبط، آنها را به مراکز معرفی‌شده برای ذبح دام هدایت کنند.
 

نظارت بر قیمت، بهداشت و کشتار دام

مدیرکل تعزیرات حکومتی البرز اظهار می‌کند: امسال نیز مانند هر سال طرح نظارتی ویژه‌ای برای نظارت بر ضوابط بهداشت محیط، کشتار و قیمت دام سبک و سنگین در روز عید قربان اجرا می‌شود.
به گزارش همشهری «علی‌اکبر مختاری» با بیان این‌که تیم‌های مشترک دامپزشکی، صنعت، معدن و تجارت، تعزیرات حکومتی و نیروی انتظامی بر مراکز تعیین‌شده توسط شهرداری برای خرید و ذبح دام نظارت لازم را دارند می‌افزاید: 3 اکیپ در مرکز استان و در هر شهرستان نیز یک اکیپ مشترک نظارت‌های لازم را خواهند داشت. 
وی با اشاره به این‌که اتهام‌های در اولویت برای مجموعه تعزیرات کشتار غیرمجاز، عدم رعایت ضوابط بهداشت محیط، گران‌فروشی و کم‌فروشی است می‌گوید: افرادی که به طور غیرمجاز و بدون داشتن پروانه، کار کشتار انجام می‌دهند به دادسرا معرف می‌شوند تا مقامات قضایی رسیدگی کنند. 

مدیرکل تعزیرات حکومتی البرز می‌افزاید: در صورت مشاهده موارد بهداشتی، گران‌فروشی و یا کم‌فروشی اگر نیاز به دستگیری افراد یا ضبط دام باشد، اقدام به تشکیل پرونده و انتقال دام در صورت احتمال آسیب رساندن به سلامتی خواهد شد. 
مختاری با بیان این‌که این اتهام و تخلفات در مراکز ویژه تعیین‌شده برای روز عید به طور محدود و در مراکز متفرقه گسترده‌تر دیده می‌شود، می‌گوید: از مردم انتظار داریم از مراکز مجاز و تعیین‌شده که تیم‌های بازرسی نظارت دارند دام خریداری کنند، چراکه بر مراکز متفرقه نظارت و مسئولیت چندانی وجود ندارد. 
وی با تاکید بر دقت شهروندان بر ترازو و قیمت‌های مصوب اعلام‌شده بیان می‌کند: در صورت مشاهده هرگونه تخلف می‌توانند موارد را به سامانه i 135 I. ir  گزارش کنند.
 

مراکز مجاز  عرضه و کشتار دام

مدیر اطلاع‌رسانی و روابط عمومی اداره دامپزشکی استان البرز با تاکید بر این‌که مردم از خریدن دام از دست‌فروشان و افراد کنار خیابان پرهیز کنند می‌گوید: دامپزشکی استان مراکزی را در شهرستان‌های استان در نظر گرفته و با ایجاد شرایط مناسب بهداشتی آماده خدمات‌دهی به شهروندانی است که نذر و یا قصد قربانی کردن در این روز دارند.
به گزارش همشهری «امین شکیبی» با معرفی آدرس جایگاه‌های ثابت و سیار در روز عید قربان می‌افزاید: شهروندان می‌توانند با مراجعه به این مراکز با خیال راحت از بهداشت و سلامت خود و جامعه برای ادای نذر و قربانی کردن اقدام کنند.
شکیبی می‌گوید: شهروندان می‌توانند با شماره 1512 تماس گرفته و برای نظارت اکیپ‌های سیار درخواست خود را اعلام کنند.

منطقه یک کرج: خیابان پاسداران غربی- مقابل استخر پامچال/ منطقه 2 کرج: جاده ملارد- بعد از میدان شهید سلطانی- نرسیده به پمپ بنزین- زیر پل روگذر مترو/ منطقه 3 کرج: بلوار امیرکبیر- روبه‌روی پارک بهاران/ منطقه 4 کرج: بلوار ارم– روبه‌روی آتش‌نشانی/ منطقه 5 کرج: بلوار سرداران– بازار سابق خرید و فروش خودرو/ منطقه 6 کرج: خیابان شهید بهشتی/ منطقه 7 کرج: بلوار بیهقی– 55 متری ابتدای بلوار اشتراکی/ منطقه 8 کرج: میدان جمهوری– ضلع شمال شرقی میدان/ منطقه 9 کرج: ضلع جنوبی میدان امام خمینی(ره)/ منطقه 10 کرج: بلوار شورا– نرسیده به پل جانبازان/ منطقه 11 کرج: حصار– خط چهارم– جنب مرکز جمع‌آوری نخاله‌های ساختمانی سابق/ منطقه 12 کرج: محمدشهر– آسایشگاه خیریه کهریزک/ ساوجبلاغ: هشتگرد- سه‌راه قاسم‌آباد/ ساوجبلاغ: گلسار- اول سیف‌آباد/ ساوجبلاغ: کوهسار- خدمات شهری شهرداری کوهسار/ ساوجبلاغ: چهارباغ– میدان چهارباغ- نبش خیابان مریم/ ساوجبلاغ: کشتارگاه دام سلیمانی- اتوبان کرج- قزوین، بعد از پل کردان/ اشتهارد: بلوار آیت‌الله خامنه‌ای- انتهای خیابان چمران- ضلع جنوبی پارک/ اشتهارد: خیابان طالقانی– ضلع جنوبی امامزاده/ فردیس: منطقه یک– انتهای کانال غربی- پیچ مشکین‌دشت/ فردیس: منطقه 2– فردیس– جاده ملارد- بالاتر از خیابان پیک– جنب پارکینگ شهرداری/ فردیس: منطقه 2– جاده انبار نفت به شهریار- روبه‌روی شهرک وحدت/ فردیس: مشکین‌دشت- انتهای خیابان هدایت کار- جنب آتش‌نشانی/ فردیس: کشتارگاه کرج راک– هفت جوب/ نظرآباد: منطقه یک– میدان صنعت- بلوار یادگار امام(ره) روبه‌روی پارک/ نظرآباد: منطقه 2- بلوار پاسداران- ضلع غربی چهارراه/ نظرآباد: منطقه 3 – تنکمان- بلوار آیت‌الله خامنه‌ای- میدان کمربندی.