سهم اندک تبریز از بودجه استانی

سید‌مرتضی احمدپور| تبریز – خبرنگار:


 شاید یکی از گلایه‌های همیشگی برخی شهروندان ساکن شهرهای کوچک آذربایجان شرقی توجه بیش از حد به تبریز نسبت به دیگر شهرهای استان باشد. آنها از این‌که توجه ویژه مسئولان در همه حوزه‌ها فقط معطوف به تبریز باشد گله‌هایی دارند و خواستار توجه بیشتر به شهرهای کوچک‌تر هستند.

اما با نگاهی به آمار بودجه‌های توزیعی و خدمات ارائه شده مشخص می‌شود که نه تنها سهم تبریز بیشتر نیست، بلکه تبریزنشــــینان زندگی به مراتب کم‌برخوردارتری نسبت به دیگر مراکز استان‌های کشور دارند. آن هم در حالی که این شهر پذیرای نیمی از جمعیت استان است و از بودجه عمرانی استان حدود 350 میلیارد تومان در سال جاری تنها 84 میلیارد تومان سهم تبریز است. مسأله‌ای که فرماندار تبریز چندی پیش در گفت‌وگو با خبرنگاران به آن اشاره کرد. به همین بهانه با «بهروز مهدوی» فرماندار تبریز گفت‌وگو کردیم که صحبت‌هایش را در ادامه می‌خوانید. 

در صحبت‌های خود از جایگاه پایین تبریز در تقسیم منابع مالی و امکانات استان گفتید. در این زمینه بیشتر توضیح دهید.

تبریز در خوشبینانه‌ترین حالت 45 درصد جمعیت استان را در خود جای داده است. در حالی که سهم خود شهرستان تبریز از نظر جغرافیایی در استان بسیار کمتر است. این یعنی تراکم جمعیت بیشتر در تبریز و مشکلاتی که از این تراکم نصیب شهروندان می‌شود. این در حالی است که در تقسیم‌بندی بودجه‌های عمرانی سهم تبریز اصلا به اندازه جمعیتی که پذیرا شده نیست و در برخی موارد در مقایسه سرانه‌ای از یک شهر کوچک هم کمتر است و این بی‌عدالتی موجب مشکلات بسیاری می‌شود.

به این مسأله توجه داریم که رسیدگی بیشتر به روستاها و شهرهای کوچک موضوع مهاجرت معکوس را تسریع می‌کند، اما درباره انتقاداتی که نسبت به تخصیص منابع به شهر تبریز مطرح می‌شود، چنین چیزی وجود ندارد. آن هم در حالی که با موج گسترده مهاجرت به مرکز استان روبه‌رو هستیم و مشکل حاشیه‌نشینی در تبریز و سکونت 450 هزار نفر در سکونتگاه‌های غیررسمی باید با تخصیص منابع مالی بیشتر کم‌رنگ‌تر شود.

مشکلی که در ارائه خدمات در تبریز وجود دارد، این است که بیشتر ادارات فاقد حوزه تبریز هستند و به صورت همان اداره کل استان در این شهر فعالیت می‌کنند. در حالی که در دیگر شهرها اداره مخصوص به خود آن منطقه فعال است. در این زمینه و برای خدمات‌رسانی به مردم مشکلی وجود ندارد؟

یکی از ایراداتی که فرمانداری تبریز هم بارها به آن اشاره کرده است، همین نبود اداره تبریز در برخی ادارات کل است که فرمانداری را با چالش حل مشکلات اداری روبه‌رو می‌کند. برخی ادارات مانند اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی اداره مستقل در تبریز ندارند و مشخص است که کارشناسان این اداره کل باید توان خود را به تمام شهرستان‌ها تقسیم کنند و نمی‌توانند تمرکز کاملی بر دفتر تبریز و مراجعان این شهر داشته باشد.

این موضوع موجب کم شدن تمرکز حل مشکلات می‌شود، به نحوی که ادارات کل باید همزمان به همه شهرهای استان و تبریز پاسخگو باشند. در این بین مشکلات خود تبریز هم تحت الشعاع قرار می‌گیرد. در موارد دیگری هم این بی‌عدالتی‌ها وجود دارد مثلا رسانه ملی که با عنوان شبکه سهند در استان فعال است چند درصد برنامه‌های خود از جمله برنامه خبری را به تبریز اختصاص می‌دهد؟ آن هم در حالی که در برخی دیگر شهرهای کشور توجه به مرکز استان بیشتر است.

شما عنوان کردید که سهم تبریز از بودجه‌های استانی کم است و در ارائه خدمات به این شهر و روستاهای آن مشکلات متعددی وجود دارد. در حال حاضر وضعیت روستاهای اطراف تبریز چگونه است؟ به‌ویژه این‌که در روستاهایی مانند باغ معروف‌، کجوار و آناخاتون مشکلات اولیه مانند کمبود برق و آب وجود دارد. 

روستاهای تبریز که همواره شاهد ورود جمعیت مهاجران به آنها هستیم نسبت به جمعیت خود مورد بی‌مهری قرار گرفته‌اند. میزان ارائه خدمات و تکمیل زیرساخت‌ها در روستاهای محروم و حاشیه‌ای تبریز با توجه به کمبود اعتبارات در نظر گرفته شده برای مرکز استان بسیار کمتر است.  به طوری که راه‌های این روستاها کشش جمعیت را ندارد و مشکلات و تصادفات زیادی را شاهد هستیم.

در برخی روستاها مشکل آب‌رسانی همچنان وجود دارد، البته تلاش فرمانداری و بخشداری تبریز توجه به حل این کمبودهاست، به نحوی که تنها در 3 روستای باغ‌معروف، کجوار و آناخاتون 200 تن قیر رایگان توزیع کرده‌ایم تا مشکل راهسازی و بهسازی مسیرهای روستایی انجام شود، اما به هر حال همان محرومیت‌های تبریز بلکه بیشتر در روستاهای حاشیه‌ای این شهر وجود دارد.

اعمال محدودیت‌های ترافیکی در تبریز که قرار است از چند روز آینده شروع ‌شود موجب ناراحتی مردم ساکن تبریز شده است. آنها معتقدند تمرکز ادارات و مراکز درمانی در مرکز شهر و ترددهای زیاد منجر به این اعمال محدودیت‌ها شده است و مشکلاتی را برای آنها به وجود می‌آورد. در این زمینه چه تدابیری دارید؟

میزان مراجعه به شهر تبریز هم از خود شهرهای استان و هم استان‌های همجوار همواره قابل توجه بوده است. مسأله‌ای که موجب تشدید ترافیک تبریز به‌ویژه در مرکز شهر شده است. مرکز شهر تبریز محل فعالیت مراکز درمانی متعدد است که اغلب مراجعان از شهرهای اطراف برای درمان به این منطقه مراجعه می‌کنند. آنها خودروهای خود را ساعت‌های متمادی در خیابان پارک می‌کنند یا دائم در حال تردد هستند که یک ترافیک سنگین همیشگی را به وجود آورده است. برای کاهش بار ترافیک در این مناطق طرح زوج و فرد و محدودیت‌های ترافیکی در تبریز از مهر اجرا می‌شود.

اجرای طرح زوج و فرد در مرکز شهر به صورت عملیاتی و جدی اجرا خواهد شد. البته با توجه به مشکلاتی که برای سکنه این محدوده‌ها به وجود می‌آید کار‌های لازم صورت خواهد گرفت تا خودروهای شهروندان تبریزی ساکن محدوده مرکزی شهر طبق ضوابط خاص جریمه نشوند.

در این زمینه اقداماتی برای تمرکززدایی مراکز درمانی در شهر تبریز در حال انجام است که از جمله آنها می‌توان به احداث مراکز درمانی بزرگ در خارج از شهر مانند شهرک خاوران اشاره کرد. با تکمیل این بیمارستان‌ها مراجعان غیربومی نیازی به ورود به تبریز ندارند و می‌توانند در مراکز درمانی اطراف شهر از خدمات سلامت بهره‌مند شوند. 

با توجه به مشکلاتی که در مورد کمبود منابع مالی و اعتبارات عمرانی در تبریز گفتید، چه راهکاری از سوی فرمانداری تبریز در این زمینه ارائه شده و چه برنامه‌هایی را دنبال می‌کنید؟

این موضوع در مدت اخیر با جدیت در شورای برنامه‌ریزی استان پیگیری می‌شود. کارشناسان فرمانداری تبریز مستندات خود را به مدیران برنامه و بودجه ارائه می‌دهند و درصدد ارتقای سهم تبریز در تقسیم منابع هستیم. استاندار آذربایجان شرقی و معاونت‌هایش از جمله معاونت عمرانی توجه و همراهی خوبی در این زمینه دارند.

البته این ارتقای جایگاه باز هم به نفع کل استان خواهد بود، چراکه علاوه بر سکونت 45 درصدی شهروندان استان در این شهر امکانات تبریز مانند مراکز درمانی، خیابان‌ها و مراکز دیگر در خدمت همه مردم استان قرار دارد و ارائه بهتر امکانات در مرکز استان موجب بهره‌مندی سایر هم‌استانی‌ها خواهد شد. البته طی سال‌ها شاهد اقدامات خوبی از سوی مسئولان در شهرهای مختلف بوده‌ایم و تأکید همه مسئولان توسعه همه جانبه و متوازن همه شهرها برای بهره‌مندی از امکانات و خدمات است.

اما تبریز به عنوان مرکز استان و محل مراجعه روزانه بسیاری از هم‌استانی‌های عزیز تاکنون از توسعه مورد انتظار دور مانده و در این زمینه در کنار تلاش مسئولان باید خیران هم توجه بیشتری به تبریز داشته باشند. شاید محرومیت‌های تبریز در میان زرق و برق‌ها گم شده باشد، اما عمق برخی از این محرومیت‌ها برای کلان‌شهری مثل تبریز بسیار بیشتر از برخی روستاهاست.