رؤیای عسلی

شهرام فرهنگی| دبیر گروه شهر:

کمتر از یک‌ماه پیش بود که اعلام شد دولت تسهیلاتی برای راه‌اندازی استارت‌آپ‌های روستایی درنظر می‌گیرد. این ایده‌ها باید براساس محیط‌های روستایی شکل گرفته باشند ولی محدودیتی در حوزه فعالیت وجود ندارد. البته پیش از آن تلاش‌هایی برای رونق گردشگری در ایران انجام شد و از آن وقت تا امروز، همچنان ایده‌های مجازی و آپ‌هایی که موضوع‌شان گردشگری باشد از طرف سازمان میراث فرهنگی و دیگر بخش‌های دولت مورد حمایت قرار می‌گیرند. نکته مهم اما این است که راه‌اندازی کسب و کار در فضای مجازی چندان هم پرهزینه نیست. بنابراین این امکان برای بسیاری از اهالی تهران وجود دارد که با سرمایه‌گذاری شخصی فعالیتی اقتصادی در فضای مجازی را شروع کنند. گرچه با فراگیر شدن ایده‌هایی مجازی مثل تاکسی اینترنتی، فروشگاه‌های اینترنتی، آژ‌های تخفیف و...، رقابت در این بازار هم چندان آسان نیست ولی باز از دنیای واقعی آسان‌تر و احتمال موفقیت در آن بالاتر است. روستاهای ایران گزینه‌هایی مناسب برای ایده‌پردازی در این زمینه هستند، فرصت‌هایی برای ادامه زندگی در پایتخت ایران و کسب درآمد از روستاها.

1-

دلایل بی‌شماری برای ترک تهران وجود دارد. حتی تصورش هم دشوار است که تعدادی از این دلایل را ناچار باشی پشت هم یادآوری کنی؛ مثلا آلودگی از صوت و تصویر و هوا گرفته تا ترافیک بوق و دادوبیداد و تا تن‌به‌تن شدن‌ها در پیاده‌روها حتی. بس مثل لیوان پرشده... آدم بیرون می‌ریزد از این لیوان پر شده. «سیاه نمایی» عبارتی متعلق به حدود یک دهه پیش بود که درباره اغراق در افتضاح بودن وضعیت به‌کار می‌رفت؛ اصطلاحی شبیه به «تماشاگرنما» در ورزشگاه‌های فوتبال که حد را از آن شیرسماور معروف بسیار فراتر بردند و دیگر وقتی عین 100هزار مرد حاضر در ورزشگاه فریاد می‌کشیدند: «داورِ سه نقطه سه نقطه، سه نقطه، سه نقطه سه نقطه» و گزارشگر بازی هم از شرم رویش نشد بگوید: «عده‌ای تماشاگرنما جو ورزشگاه را آلوده به الفاظ رکیک کرده‌اند». آنها تمام تماشاگرهای یک مسابقه فوتبال بودند، عین تهران که دیگر در آن «سیاه نمایی»، عبارتی ازکارافتاده برای استفاده علیه منتقدانش به‌شمار می‌رود. دلایل بی‌شماری برای ترک این شهر وجود دارد.

2-

«بیا از اینجا برویم» که بیش از حد شاعرانه است و حتی شاعرهای تهران هم دیگر تا این حد دیوانه نیستند. آنها خودشان را آماده کرده‌اند که حتی وقتی زلزله می‌آید، منطقی رفتار کنند و دست از تایپ کردن برندارند، چون بالاخره زندگی پس از زلزله هم ادامه دارد و... . می‌دانی؟ کار کجا بود بیرون از این شهر که ولش کنیم به دود خودش و برویم شاعر شویم؟ هیچ‌کس در این شهر به رفتن، حتی فکر هم نمی‌کند؛ در واقعیت، پاهایمان اینجا در بند است. باقی داستان بستگی به این دارد که خودت را در کدام دام گرفتار تصور کنی؛ تا گردن گیر افتاده در فریبندگی چسبناک عسل یا با بال‌ها و پاهای بسته در نقطه مرکزی تار عنکبوت؟ اولی حداقل شیرین می‌گذرد. عین عسل ناب که در تهران به دیده شک از قفسه‌های فروشگاه‌های زنجیره‌ای برداشته می‌شود و درون سبدچرخدار می‌افتد.

3-

ارائه تسهیلات از سوی دولت برای «ایده‌های مجازی مرتبط با روستا» تنها یک سوی ماجراست و سمت شیرین‌ترش اینکه بسیاری از ایده‌های مجازی با سرمایه‌های شخصی هم قابل راه‌اندازی هستند. این موقعیتی به طعم عسل است که آدم در تهران بنشیند و از روستاها خرج زندگی در پایتخت را تأمین کند. مثال دم‌دستی‌اش فروشگاه‌هایی هستند که در اغلب خیابان‌های تهران وجود دارند و مزیت‌شان این است که موادغذایی سنتی را به اهالی شهر می‌فروشند. قبل‌ترها، مثلا در سال‌های دهه‌های 60و70 ، چنین فروشگاه‌هایی در تهران انگشت‌شمار بودند. آن سال‌ها -بدون اغراق- یک تکه پنیری روی سفره‌های صبحانه که تردیدی در لیقوانی بودنش نبود، چشم‌ها را به درخشش می‌انداخت. اینطور که به‌نظر می‌رسد با گذشت زمان و تکثیر کپک‌گونه فروشگاه‌های عرضه محصولات غذایی سنتی ایران در تهران، طعم پنیر لیقوان هم از بین رفته یا پنیرهایی که این روزها در تهران در دسترس هستند، آن پنیر لیقوان واقعی نیستند. با گوگول کردن عبارت «پنیر لیقوان»، توجیه قابل‌قبولی برای درک دلایل از بین‌رفتن طعم چنین پنیری در تهران برابر نگاه قرار می‌گیرد؛ «پنیر لیقوان پنیری حاصل شده از شیر خالص گوسفندی تولیدشده در چراگاه‌های خودرو و گیاهان وحشی روستای لیقوان در دامنه شمالی کوهستان سهند است. آب مورد استفاده جهت تولید این پنیر از چشمه‌های معدنی لیقوان و بدون کمترین آهک و نمک‌ها و رسوب‌ها تهیه می‌شود. شیر تازه دوشیده‌شده از دام در کمتر از یک ساعت به واحدهای تولیدی می‌رسد و روند تبدیل و تولید پنیر لیقوان شروع می‌شود. وجود نوعی گیاه معطر و کمیاب در دامنه سهند و دره لیقوان، باعث تولید پنیر لیقوان با طعمی منحصر به‌فرد و مرغوب شده است. این پنیر...» ادامه توضیح برای اطلاعات شخصی مفید است ولی برای نوشتن «طرح اپلیکیشن عرضه محصولات سنتی ایران در تهران» لازم نیست. البته که دستیابی به محصولات ناب غذایی در روستاهای پراکنده روی نقشه ایران آسان نیست ولی تصورکن آدم به انگیزه کشف مرغوب‌ترین پنیر لیقوان ایران راه بیفتد برود دامنه‌های شمالی کوهستان سهند. یا مثلا برود سبلان در جست‌وجوی فروشنده‌های عسل کوهستان. این گردشی جذاب در روستاهای شگفت‌انگیز ایران است که علاوه بر تأمین محصولات قابل‌عرضه در اپلیکیشن فروش محصولات طبیعی ایران، ایده راه‌اندازی اپلیکیشنی دیگر را هم پیش می‌برد؛ تور گردش در هیجان‌انگیزترین روستاهای ایران.

4-

ایران‌روستاهای جذابی دارد. ماسوله، ابیانه، کندوان، میمند، اورامان، خرانق و چندتایی دیگر، روستاهایی هستند که شهرت جهانی پیدا کرده‌اند. نام این روستاها هریک به‌دلیلی- معماری، تاریخ، طبیعت و...- وارد کتاب‌های معروف جهانگردی شده است. تردیدی نیست که هر گردشگری از قدم‌زدن در فضای چنین روستاهایی استقبال می‌کند. راه سفرش را یک اپلیکیشن جهانگردی پیش پای مسافران می‌گذارد. اپلیکیشنی چندزبانه- حداقل فارسی، انگلیسی، اسپانیایی و فرانسوی- که به شرحی کوتاه از روستاهای مشهور ایران می‌پردازد و حتی اگر مایل باشید، شما را به روستای مورد نظرتان می‌برد. این اپلیکیشن در واقع یک تور است که مسافرانش را از درون گوشی‌های موبایل به تور می‌اندازد. امکان اقامت چندروزه در خانه‌های روستایی همراه با پذیرایی بومی و بازدید از مکان‌های مشهور روستا، خرید از تولیدکننده‌های اجناس بومی و چند امکان دیگر، از اتفاق‌هایی است که برای مسافران تور روستاگردی در ایران رخ می‌دهد. البته این ایده بیش از مردم ایران، برای ایران‌ندیده‌ها جذابیت دارد. واقعیت این است که برای راضی کردن مسافر ایرانی به دانلود یک اپلیکیشن گردشگری روی گوشی‌اش باید بیش از اینها فسفر خرج کنید؛ تور ترس در عجیب‌ترین روستاهای ایران.

5-

ایران روستاهای عجیبی دارد. بعضی تنها برای افراد بومی شناخته‌شده هستند و همین بکر بودنشان وسوسه‌ای است که پای خیلی‌ها را به سفر می‌کشاند. گذشته از بکرها، ایران روستاهایی اسرارآمیز هم دارد. باورهای بومی، طبیعت وهم‌آلود، خرابه‌های تاریخی و... مجموعه‌ای از دلایل اسرارآمیز بودن این روستاها هستند. این سفر، جذاب‌تر هم می‌شود وقتی برای مسافران تور از لحظه شروع سفر یک بازی هم طراحی شود. استفاده از بازی در سفر، یکی از حربه‌های استفاده‌شده در تورهای بین‌المللی است. چنین بازی‌هایی بیشتر تم روانی دارند و طراح بازی بدون اینکه مسافران از جایگاه و نقش خود در بازی خبر داشته باشند، آنها را وارد بازی می‌کند و این بازی تا زمان بازگشت از سفر ادامه دارد؛ یک سناریو برای بازی در روستایی اسرارآمیز. احتمال موفقیت این اپلیکیشن نزدیک به طعم عسل است.