پشت پرده تحریم دارو

مقامات آمریکایی مدعی هستند که صادرات دارو، محصولات پزشکی و غذا به ایران و استفاده شهروندان ایرانی از خدمات بشردوستانه مشمول تحریم‌ها نمی‌شود؛ درحالی‌که نه‌تنها مقامات که شهروندان ایرانی در رسانه‌های اجتماعی و حتی برخی رسانه‌های آمریکایی از مانع‌تراشی مقامات کاخ سفید پرده برداشته‌اند.

به تازگی برایان هوک، نماینده ویژه ایالات متحده درامور ایران، در یک پیام ویدئویی مدعی شده؛ دارو مشمول تحریم‌های آمریکا علیه ایران نمی‌شود اما محمدرضا مودودی، سرپرست سازمان توسعه تجارت و معاون وزیر صنعت، درپاسخ به این ادعا تأکید کرده است: آمریکایی‌ها هیچ وقت راست نگفته‌اند و به هیچ کدام از تعهدات خود عمل نکرده‌اند؛ زیرا اساسا قرار نبود اقلام بشردوستانه تحت تحریم قرار بگیرد اما هدف آمریکا ایجاد نارضایتی در مردم و شکستن تمام کاسه و کوزه‌ها بر سر حاکمیت و دولت ایران است.

محمد رضا مودودی درباره انگیزه‌های آمریکا از ایجاد چنین فضایی توضیح می‌دهد: طبیعی است که آمریکایی‌ها در زمینه تامین کالای حساسی نظیر دارو اخلال ایجاد کنند. آنها می‌خواهند به مردم ایران بگویند مسئولان‌تان نمی‌توانند از عهده حل مشکلات شما بربیایند، واقعیت این است که چنین پرسشی برای ما هم وجود دارد که چرا اقلام بشردوستانه همچون مواد غذایی و دارو باید تحریم شود و تحت‌تأثیر تحریم قرار گیرد؟

به‌گفته سرپرست سازمان توسعه تجارت، وزارت امور خارجه، شکایت ایران از آمریکا بابت مانع تراشی بر سر راه تامین دارو را به مراجع بین‌المللی ارائه کرده‌ است.

ایجاد مانع ارزی در مسیر ترکیه
مشکل اصلی برای واردات دارو چه بوده و پشت پرده آن چیست؟ بازرگانان و واردکنندگان دارو، غذا و محصولات پزشکی و کشاورزی می‌گویند: مشکل تحریم دارو در زمان نقل و انتقال ارز خرید دارو بروز می‌کند؛ چنان که ناصر ریاحی، رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو در گفت‌وگو با همشهری توضیح می‌دهد؛ مشکل اساسی به نقل و انتقال ارز باز می‌گردد که بسیار سخت شده است.

او می‌افزاید: پیش از این هالک بانک ترکیه از کانال کارگزاری با برخی بانک‌های این کشور، پول ناشی از صادرات گاز ایران به ترکیه را برای نقل و انتقال ارز استفاده می‌کرد ولی 5‌ماه است که دیگر یا امکان حواله ارز ناشی از تجارت دارو به کشورها و شرکت‌های اروپایی وجود ندارد، یا بسیار سخت شده است.

او با بیان اینکه قبلا هالک بانک ترکیه، یورو را به لیر تبدیل و آن را به بانک‌های دیگر ترکیه منتقل می‌کرد، می‌گوید: بانک‌های دارای روابط کارگزاری با هالک بانک، پس از دریافت لیر، آن را به یورو تبدیل و به‌حساب فروشندگان دارو در کشورهای دیگر منتقل می‌کردند اما مشکل اینجاست که چند ماهی است هالک بانک این کار را نمی‌کند و بانک‌های دیگر ترکیه حاضر نیستند ارزهایی را که منشا آن ایران است به مقاصد مدنظر منتقل کنند.

اثر اینستکس
ریاحی در عین حال اعلام می‌کند: هم‌اکنون مقداری ارز از طریق سازمان غذا و دارو با همکاری بانک مرکزی به برخی بانک‌های کوچک اروپایی برای ثبت سفارش‌های دارو منتقل می‌شود اما حجم ارز قابل انتقال بسیار محدود است. رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو با بیان اینکه سازوکار مالی معرفی شده اتحادیه اروپا، موسوم به اینستکس، تاکنون جنبه سمبلیک داشته و واردات دارو و محصولات پزشکی از این طریق صورت نگرفته تأکید می‌کند: به‌دلیل محدودیت‌های شدید نقل و انتقال ارز، هزینه تمام‌ شده واردات دارو به کشور افزایش یافته و همین مسئله باعث بروز چالش در قیمت‌گذاری داروهای وارداتی بین شرکت‌های واردکننده با سازمان غذا و دارو شده که باید براساس مستندات ارائه شده درباره آن تصمیم‌گرفته شود. ریاحی با بیان اینکه سفارش‌های قبلی برای واردات دارو همچنان پیگیری و تامین می‌شود، هرگونه کمبود شدید داروی خارجی را رد کرده اما در عین حال می‌گوید: یکی از چالش‌های اصلی این است که سیاست وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو، حمایت از داروهای مشابه تولید داخل است، این سیاست به‌دلیل محدودیت‌های ارزی و ضرورت حمایت از صنایع دارویی داخلی قابل دفاع است. رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو، ضمن آنکه بروز برخی مشکلات در مسیر تامین و واردات داروهای خاص را تأیید می‌کند اما در عین حال می‌افزاید: این مشکلات چندان به واردکنندگان ارتباطی ندارد.

چرا داروی ساخت داخل گران شد؟
ریاحی در پاسخ به این پرسش که چرا داروی ساخت داخل در ماه‌های اخیر گران شده است؟ می‌گوید: تولیدکنندگان تنها در قبال تامین مواداولیه از ارز دولتی استفاده می‌کنند و دلیل اصلی افزایش قیمت داروی داخلی، به افزایش هزینه‌های جانبی نظیر بسته بندی بازمی‌گردد، به‌گونه‌ای که فقط30تا 40درصد ماده مؤثر در هر دارو مشمول ارز دولتی است و سایر مواد مصرفی با ارز آزاد یا قیمت بازار تهیه می‌شود.


ناصر ریاحی، رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو در گفت‌وگو با همشهری: دولت برای حل مشکل و رفع موانع، اجازه واردات دارو با ارز نیمایی را بدهد پیش از این هالک بانک، پول ناشی از صادرات گاز ایران به ترکیه را، به نقل‌و‌انتقال ارز خرید دارو اختصاص می‌داد، ولی 5‌ماه است که دیگر امکان حواله ارز ناشی از تجارت دارو، به کشورها و شرکت‌های اروپایی وجود ندارد

یارانه دارو را به بیمه‌ها بدهید
رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو با تأیید واردات دارو با ارز دولتی می‌گوید: همه واردکنندگان دارو مخالف تخصیص ارز دولتی هستند و پیشنهاد شده تا اجازه واردات دارو با ارز نیمایی یا آزاد داده شود و یارانه‌ای که دولت از کانال ارز 4200تومانی می‌دهد به‌صورت مابه‌التفاوت یارانه‌ای به شرکت‌ها و سازمان‌های بیمه‌گر داده شود. ریاحی تأکید می‌کند: درصورتی که اجازه واردات دارو با ارز نیمایی یا آزاد داده شود، مشکلات نقل و انتقال ارز تا اندازه زیادی برطرف خواهد شد و شرکت‌های واردکننده می‌توانند از ارز ناشی از صادرات به کشورهای مختلف استفاده کنند و دیگر نیازی به رایزنی و تلاش برای حل مشکلات نقل و انتقال ارز از کانال‌های بانکی نیست.