فقر علمی، پاشنه آشیل صنعت قم

روح‌الله یارمحمدی| قم - خبرنگار:


 مقام معظم رهبری با نام‌گذاری شعار امسال به نام «رونق تولید» تبیین فرمودند که نسخه شفابخش حال بد و بیمارگونه اقتصاد کشور، احیا و تداوم اقتصاد مقاومتی با فرایند ایجاد رونق تولید است. در وضعیت کنونی، رونق تولید با موانع و فراز و نشیب‌های داخلی و خارجی بسیاری مواجه است که رفع و رجوع آنها باید دغدغه اصلی مسئولان و متولیان حوزه صنعت و تولید باشد. با این حال، نکته ظریفی که می‌تواند چهره رنگ باخته و بنیه کم توان اقتصاد کشور را دگرگون کند، تمرکز اقتصاد روی توان بومی و از آن مهم‌تر توجه به توسعه و رونق اقتصادی با رویکرد ظرفیت‌ها و توانمندی‌های شاخص هر استان است.  

فرای این رویکردها لازم است که بنیه اقتصاد و صنعت استان با زیرساخت و رویکرد دانش‌بنیانی تقویت شود؛ مسأله‌ای که نقطه عطف رونق تولید خواهد شد. بر همین اساس مسئولان و متولیان صنعت و تجارت ضمن بر شمردن مسائل پیش روی تولید، از توانمندی‌ها و ظرفیت‌های ارتقا و توسعه تولید گفته‌اند. پیش از آن تعدادی از تولیدکنندگان و مسئولان تشکل‌های اقتصادی به بیان موانع رونق تولید پرداختند.


طولانی بودن فرایند اخذ مجوز

مدیر یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان عضو پارک علم و فناوری که در حوزه تولید انواع تجهیزات پزشکی و ملزومات دارویی چشم پزشکی فعالیت می‌کند گفت: رونق تولید فقط با شعارگریزی و حمایت عملی مسئولان و متولیان امر و حضور صنعتگران فعال در عرصه اقتصادی به وقوع می‌پیوندد.

«رضا نوشیروانی» که تولیدکننده 11 نوع از محصول و تجهیزات پزشکی و ملزومات دارویی چشم پزشکی است اظهارکرد: این مجموعه توانایی تولید حداقل 5 نوع محصول دیگر را که تاکنون در کشور تولید نشده است دارد و برخی از آنها به صورت آزمایشی نیز تولید شده و در فرایند اخذ مجوز تولید انبوه است. در حال حاضر به سفارش برخی از شرکت‌ها به طور انحصاری 2 نوع محصول ژل ارتوپدی و محلول چشمی لنزهای تماسی نیز تولید و با برند درخواستی تأمین می‌کنیم.

وی با تأکید بر این‌که باید زمینه توسعه فعالیت شرکت‌های توانمند بومی فراهم باشد گفت: با وجود این‌که از ظرفیت‌های موجود تولید استفاده می‌کنیم و حتی می‌توانیم حضور فعال در تولید دانش‌بنیان دیگر محصولات داشته باشیم، اما بی‌دلیل درگیر فرایند اخذ مجوز طرح توسعه خط تولید هستیم.

این تولید‌کننده محصولات دانش‌بنیان ملزومات چشم پزشکی با اشاره به این‌که برای بیش از 30 نفر اشتغال ایجاد کرده است بیان کرد: افزایش و ایجاد فضای جدید برای شرکت‌هایی که خط تولید حساس و ایزوله دارند کار راحتی نیست و نیاز به زمان کافی دارد که با بخشنامه و آیین‌نامه‌های دستوری انجام نمی‌شود.
نوشیروانی گفت: تنها بستر و مسیر توسعه و رونق صنعت تولید ملی در ثبات رویه در سیاست‌گذاری‌های کلان است. یک تولید‌کننده زمانی می‌تواند به پیشرفت و افزایش کمی و کیفی تولید فکر کند که اوضاع کشور ثبات داشته باشد تا قابل برنامه‌‌ریزی باشد.


  مهم‌ترین موانع رونق تولید

در این میان رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان قم دستیابی به رونق تولید را دور از دسترس ندانست و افزود: بالابودن هزینه تمام‌شده تولید، وجود افراد سایه و دلال مسلک در حاشیه تولید و عرضه کالا و تحمیل پرداخت مالیات ارزش افزوده کالا به تولیدکننده از جمله موانع مهم رونق  تولید کالاست.
«حسن آقاجانی» با انتقاد از وجود بوروکراسی فراوان سازمان‌های دولتی برای تولیدکنندگان افزود: دستیابی به رونق تولید راه هموار و خادمان همراه می‌خواهد، چراکه باید با وجود مشکلات فراوانی که در عرصه تولید و صنعت داریم هر روز شاهد تدوین و اجرای بخشنامه‌ها و قوانین بعضا دست‌وپاگیر دولتی هستیم.

وی با تأکید بر این‌که رونق تولید بدون نقش آفرینی بخش خصوصی به وقوع نمی‌پیوندد ادامه داد: توجه به توسعه صادرات از ارکان مهم حیات اقتصادی و رونق تولید است. اگر دولت به نظرها و توصیه‌های بخش خصوصی گوش دهد می‌تواند بیش از 70 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشته باشد.

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان نیز با تأکید بر این‌که ورود تسهیلات منطقی به بخش تولید در رونق تولید نقش اساسی دارد گفت: بدون شک بانک‌های عامل نقش بسیار مهم و موثری در تحول و توسعه اقتصادی استان دارند.
«ابوالفضل خاکی» با ابراز تأسف از این‌که در سال جاری روند صادرات دچار کاهش شده است اظهار کرد: تأمین مواد اولیه، افزایش فرایند زمانی بازشدن ال‌سی، بوروکراسی اداری و زمان‌بر در ثبت سفارش کالا که گاهی تا 6 ماه طول می‌کشد، ضمن این‌که هزینه تولید را بالا می‌برد شانس رقابت و عرضه کالا به کشورهای همجوار را به شدت کاهش می‌دهد.


رونق تولید نیاز به همدلی دارد

رئیس سازمان صنعت،‌ معدن و تجارت قم با بیان این‌که باید با رفع نیازها و دغدغه‌های فعالان حوزه صنعت و تجارت بسترهای امید و سازندگی در استان را احیا کرد گفت: رونق تولید در استان قم با وجود چالش‌های فراوان، بسترهای امیدبخش و آینده‌داری دارد.
«محمود سیجانی» با تأکید بر این‌که افزایش کیفیت محصول باید به همراه کاهش بار هزینه‌ای باشد اظهارکرد: در حال حاضر تولیدکنندگانی می‌توانند در عرصه بازار خودنمایی کنند که کالای کیفی ارزان قیمت تولید و عرضه کنند.

وی با ابراز نگرانی از بالابودن قیمت تمام شده تولید کالا در استان قم ادامه داد: تجهیز و نوسازی دستگاه‌های تولید کالا، آشنایی و استفاده از روش‌های روزآمد تولید و توانمندسازی و مهارت‌افزایی نیروی کار از جمله راهبردهای درون‌بنگاهی و نیز عواملی مانند کاهش سود تسهیلات بانکی،‌ رفع قوانین و دستورالعمل‌های نادرست و کاهش هزینه‌های تحمیلی از سوی نهادهای مختلف در جریان فعالیت واحدهای صنعتی از راهبردهای برون‌بنگاهی برای توسعه و رونق تولید و بازار است.
رئیس سازمان صمت استان با بیان این‌که سازمان‌ها و دستگاه‌های دولتی باید با هموارسازی و تسهیل چرخه اقتصادی کارگاه‌های تولید و تجارت نقش خود را در رونق تولید ایفا کنند ادامه داد: در شرایط سخت اقتصادی و تحریم‌های ظالمانه‌ای که وجود دارد باید هم‌افزایی و همراهی ابزارها و عوامل داخلی بیش از گذشته شود تا چرخ فعالیت کارگاه‌ها و بدنه اشتغال استان آسیب نبیند.

سیجانی افزود: سازمان‌هایی مانند تأمین اجتماعی، امور مالیاتی و به‌ویژه بانک‌های عامل نقش مهم و حیاتی در توسعه اقتصادی و تداوم حیات کارگاه‌های تولید دارند.
وی اظهار کرد: یکی از برنامه‌های مهم سازمان صمت استان تقویت و تحکیم جایگاه صنایع شاخص داخلی مانند توسعه تولید قطعات خودرو و لوازم خانگی بوده است.

وی با تأکید بر این‌که شرایط تحریم اقتصادی می‌تواند به یک فرصت بزرگ برای توانمندسازی تولید داخلی بدل شود گفت: صنعت قطعه‌سازی قم در شرایط تحریم فرصت بی‌نظیری برای ورود به بازارهای ملی پیدا کرده است.


تثبیت اشتغال در اولویت اصلی

سیجانی با اشاره به برش استانی سیاست کلان رونق تولید بیان کرد: با شناختی که از وضعیت واحدهای صنعتی استان احصا شده بود راهبرد رونق تولید قم در 7 محور و 28 راهبرد اصلی تدوین شده و در دست اجراست.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت قم اولویت‌های اقتصادی استان را مورد اشاره قرار داد و گفت: حفظ واحدهای تولیدی و تثبیت اشتغال موجود اولویت اصلی در مسأله رونق تولید است.
وی با اشاره به این‌که با وجود چالش‌های جدی در عرصه تولید و صنعت استان اقدامات قابل توجهی نیز در سال گذشته به وقوع پیوسته است گفت: توسعه واحدهای صنعتی و جذب سرمایه‌گذاری جدید، توسعه و تکمیل ظرفیت 105 واحد صنعتی، ایجاد حدود 2 هزار اشتغال جدید از جمله کارهایی بوده است که در سال گذشته به ثمر رسید.


چالش‌های رونق تولید شرکت‌های دانش‌بنیان

یکی از تولیدکنندگان لوازم آرایشی و بهداشتی با بیان این‌که صنعت و تولید درگیر مسائل و مشکلات بسیاری هستند گفت: یکی از دلایل افزایش مشکلات و موانع تولید، فقر علمی و برخوردار نشدن از نگاه دانش‌محور به این مسائل است.  «رضا زمانی» با تأکید بر این‌که با روش‌های منسوخ و غیرعلمی نمی‌توان به رفع موانع تولید کمک کرد، افزود: صنعتگران و تولیدکنندگان باید موانع و مشکلات خود را با شرکت‌های دانش‌بنیان در میان بگذارند و از آنها برای توسعه صنعتی و اقتصادی کمک بخواهند.

 این مدیر شرکت دانش‌بنیان با اشاره به این‌که زیرساخت فعالیت و توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان فراهم نیست اظهار کرد: به دلیل درک نکردن فعالیت و ارزش این نوع شرکت‌ها کمترین امکانات و تسهیلات در اختیار آنهاست. یکی از تولیدکنندگان رنگ‌های مخصوص سطوح صاف پلاستیکی مانند دمپایی و کفش صندل نیز با اشاره به این‌که از مرحله تحقیق و توسعه ایده گذشته و قابلیت تولید محصول را دارند گفت: رونق تولید در عرصه‌های دانش‌بنیان رشد و توسعه اقتصادی را چند برابر خواهد کرد. 

«مهدی نجفی» افزود: اقتصاد نفتی کشور را به ساحل آرامش نمی‌رساند. اقتصاد دانش‌بنیان می‌تواند ما را در مقابل بحران‌آفرینی استکبار جهانی بیمه کند و رونق تولید را بر سر سفره‌های مردم بیاورد.