«کلک زرین» در مدح خورشید

نمایشگاه آثار نقاشی‌خط استادان «محمدعلی فراستی»، «محسن توسلی» و «علیرضا بهدانی» با عنوان کلک زرین به مناسبت میلاد حضرت رضا(ع) و به پیشنهاد مدیر مکتب هنر رضوان برگزار شد. 


آثاری که هنوز خلق نشده‌اند

به گزارش خبرگزاری رضوی «علیرضا بهدانی» از اساتیدی است که در نمایشگاه کلک زرین - - شرکت کرده است و 10 اثر نقاشی خط از وی را در معرض دید عموم قرار دارد. وی متولد سال 1350 در بیرجند است. او فارغ‌التحصیل مقطع کارشناسی ادبیات است و در رشته‌های مختلف هنری فعالیت می‌کند. بهدانی خوشنویسی، نگارگری، نقاشی و تذهیب را به ترتیب نزد آقایان یدالله کابلی، محمد حیدری، عباسعلی صحافی مقدم و علی‌اکبر رضوانی، محمود فرشچیان، عباس کاتوزیان، رحیم نوه‌سی، کریم نصر و علیرضا آقامیری آموخته است. این هنرمند که به عنوان خادم قرآن برگزیده شده است، نگارش 48 مرتبه قرآن، بزرگ‌ترین قرآن طلا، بزرگ‌ترین نهج‌البلاغه مطلا و کوچک‌ترین قرآن طلا را در کارنامه افتخارات خود دارد. 

بهدانی در خصوص آثارش در نمایشگاه کلک زرین توضیح داد و گفت: سبک نقاشی‌ها اکثرا اکرولیک و روی بوم است و آثارم تلفیقی از خوشنویسی با خط شکسته و فضاهای مینیاتوری است. وی افزود: معمولا در آثار نقاشی‌خط القاب ائمه معصومین(ع) و یا سلام بر امامان و مدایح ایشان به نمایش گذاشته می‌شود. من سعی کردم کار جدیدی ارائه دهم و قسمتی از اشعار حافظ را که مرتبط با فرهنگ رضوی است نقاشی کرده‌ام که غزل گونه‌تر باشد. این هنرمند مطرح کشور در خصوص آثار رضوی‌اش گفت: آثار زیادی با موضوع امام رضا(ع) دارم که قابل شمارش نیست و من معمولا کارهای جدیدی که خلق می‌کنم برایم ارزشمند است، اما شیفته‌ آثاری هستم که هنوز خلق نشده است. 

بهدانی افزود: با توجه به زمان کوتاه برگزاری نمایشگاه تمام تابلوهایی که از بنده در این نمایشگاه وجود دارد، آثاری است که تازه خلق شده و کار تکراری نیست و 10 اثرم طی 2 روز تکمیل شده است. نقاشی‌خط نسبت به نقاشی و خوشنویسی مخاطب بیشتری دارد و جزو پرفروش‌ترین آثار است، چراکه تلفیق 3 هنر خوشنویسی، نقاشی و گرافیک است که مخاطب را شیفته خود می‌کند. این هنرمند با اشاره به این‌که هنرمندان حرفه‌ای نقاشی‌خط در مشهد انگشت‌شمار هستند اما کارهای ارزشمندی خلق می‌کنند، گفت: یک هنرمند نسبت به وقتی که برای اثرش می‌گذارد باید قیمت معقولانه‌ای برای فروش اثرش در نظر بگیرد و باید خودش بازار فروش تابلوهایش را پیدا کند و نباید از مسئولان یا کسی توقع داشت. 


پرنده‌ها؛ نمادی از زائران بارگاه رضوی 

«محسن توسلی» متولد سال 1347 در مشهد است. او زیر نظر آقایان مرتضی روحانی، حسین ترمه‌چی، عبدالصمد صمدی و سیدمحمد حسینی موحد هنر آموخته است. توسلی تاکنون بیش از 25 نمایشگاه انفرادی داخلی و خارجی (ترکمنستان) برگزار کرده و در بیش از 30 نمایشگاه گروهی داخلی و خارجی از جمله ترکیه، بنگلادش، پاکستان و... شرکت کرده است. همچنین کسب رتبه اول در 3 دوره جشنواره کریمه اهل بیت، رتبه اول هنرهای تجسمی فجر (1387)، رتبه برتر در چندین دوره جشنواره هنرهای تجسمی شیراز (جشنواره هنری امام رضا(علیه‌السلام)، برگزاری چند دوره وُرک‌شاپ هنری و... در کارنامه هنری وی دیده می‌شود.

این خوشنویس مشهدی با اشاره به این‌که این نمایشگاه در فرصت کوتاهی برگزار شد، گفت: تکنیک آثارم بیشتر رنگ روغن، ترکیب مواد و ورق طلا و انواع و اقسام رنگ‌های اکرولیک، صنعتی و... است. بیش از 90 درصد تابلوهایم بداهه کشیده شده و بدون پیش‌زمینه یا طرح قبلی است. توسلی در تعریف نقاشی‌خط گفت: نقاشی‌خط شاید مثل نقاشی رنگ و فرم را نیز داشته باشد یا مثل خوشنویسی عنصر خط را به کار گمارد اما‌ شأن و جایگاه خودش را دارد و محصولی از اشتراکات یا تفریق چندین گونه هنری نبوده و یا محصولی بینارشته‌ای نیست. در نقاشی‌خط به سبب محتوا و اندیشه‌ای که در بطن یک اثر وجود دارد. بعضی آثار بداهه و بعضی با پیش‌زمینه قبلی تولید می‌شود.

وی با اشاره به این‌که یک قطعه خوشنویسی فارسی هنر ارزشمندی است اما فقط مخاطب فارسی‌زبان آن را درک می‌کند در صورتی که یک اثر نقاشی‌خط به سبب رنگ و فرمش مخاطب عام دارد، بیان کرد: در خوشنویسی ابزار محدود استفاده می‌شود اما در نقاشی‌خط گسترده‌تر است. در حوزه نقاشی‌خط باید مراتب حاصله از خوشنویسی و نقاشی داشته باشی و آنگه که همه داشته‌هایت از نقاشی و خط را وانهی و حتی به دور ریزی. حالا که خالی از ذهن شدی درونت می‌تواند جایگاهی مناسب برای حضور نقاشی خط از نوع متعالی‌اش باشد. توسلی در خصوص آثارش توضیح داد: این نمایشگاه با موضوع رضوی برگزار شده و یکی از نمادهای حرم مطهر(ع) زائران آن است. اما در نقاشی‌خط امکان کشیدن نماد انسان محدود است، لذا باید از دیگر نمادها مانند گنبد، پرنده و... استفاده کرد.

من در تابلوهایم پرنده را به نقش کشیدم، چراکه از قدیم گنبد و بارگاه امام رضا(ع) را با کبوتران آن حضرت می‌شناسند که از دیدگاه من کبوتران حرم هم زائر امام هشتم(ع) هستند که به حرم پناه آورده‌اند. وی افزود: در یک تابلو 2 پرنده را تصویر کشیدم که در حال سلام دادن به ضریح حضرت هستند و داخل ضریح هم نمادهای نجوا گونه و ادعیه دیده می‌شود؛ این همان اندیشه‌ من است که در بطن یک اثر نقاشی خط پنهان شده است. یا در تابلو دیگر یک خورشید به نماد شمس‌الشموس طراحی کرده‌ام که 8 کبوتر گرد خورشید می‌چرخند و آن را طواف می‌کنند و از پرتو آن گرما می‌گیرند. 

توسلی در خصوص جایگاه هنر نقاشی‌خط در مشهد گفت: نقاشی‌خط هم مانند دیگر هنرها جایگاه اصلی‌اش پایتخت ایران است و پس از تهران، مشهد به واسطه افرادی که فعالیت می‌کنند از جایگاه مطلوبی برخوردار است. این هنرمند نقاش با اشاره به این‌که در نقاشی‌خط از خوشنویسی با ملاحظاتی می‌توان «صفا و‌شان» را نگه داشت، اظهار کرد: در نقاشی خط لازم است در ابتدا ورود این صفت حسنه هنری در وجودت بالقوگی کند تا به مرور به مرحله نهادینگی برسد. در خوشنویسی اندک‌اندک رشد می‌کنی تا به بلوغ هنری برسی اما در نقاشی‌خط باید بالغ شده باشی تا ورود پیدا کنی. 


فروش آثار هنری رونق ندارد

«محمدعلی فراستی» 11 اثر نقاشی‌خط در مدح حضرت رضا(ع) در نمایشگاه کلک زرین به نمایش گذاشت. فراستی متولد سال 1340 در فردوس است که خوشنویسی را زیر نظر آقایان مصطفی مهدیزاده، غلامحسین امیرخانی، عباس اخوین، عبدالصمد صمدی و قاسم توکّلی راد آموخته است. وی در جشنواره‌های مختلف، عناوینی از قبیل رتبه اول ششمین جشنواره خوشنویسی غدیر، رتبه اول در نمایشگاه تخصصی آثار مکتوب امام رضا(علیه‌السلام)، رتبه اول جشنواره سراسری شهر بهشت، رتبه دوم جشنواره بین‌المللی غدیر و... دریافت کرده و خوشنویس بازنشسته آستان قدس رضوی است که در حال حاضر به برگزاری کلاس‌های هنری در موسسه آفرینش‌های هنری و مکتب هنر رضوان مشغول است.

فراستی در خصوص تکنیک آثار موجود در نمایشگاه گفت: آثاری که کار شده در قالب گرایش‌های نوین و با رنگ‌های اکرولیک، روغن و جوهر و... خلق شده است. این هنرمند برجسته در خصوص تاریخچه نقاشی‌خط افزود: نقاشی‌خط در گذشته مرسوم نبود با وجود این‌که قدما روی سفال نقاشی‌خط اجرا می‌کردند اما معاصرین خیلی بهره‌‌مند از آن نبودند. امروزه گرایش به سمت نقاشی‌خط را می‌توان مثبت ارزیابی کرد. هر کس که تصمیم دارد وارد این حوزه شود باید با اصول و قواعد خوشنویسی آشنا باشد و مقطع ممتاز و فوق ممتاز را سپری کند، چراکه نقاشی‌خط دوره‌ای تکمیلی است و فراتر از دیگر رشته‌ها به پیش‌زمینه نیاز است، یک هنرمند نقاشی‌خط باید با رنگ‌شناسی و فضاسازی آشنا باشد و خط زیبا هم مکمل این مجموعه است، ممکن است هنرمند تلاش بسیاری برای خلق یک اثر بکند اما مخاطب را جذب نکند.

فراستی با بیان این‌که امروزه نقاشی‌خط جایگاه خود را پیدا کرده است، گفت: فروش آثار هنری در کشور رونقی ندارد و متریال استفاده شده در یک تابلو نقاشی‌خط برای هنرمند بسیار گران تمام می‌شود، اما آثار نقاشی‌خط به جهت جذابیت بازار خودش را دارد. وی در خصوص حمایت مسئولان برای رشد و رغبت هنرمندان بیان کرد: پیشنهاد دارم مسئولان با در نظر گرفتن مکانی برای هنرمند و اطمینان خاطر به آن همچنین با خرید اثر هنری و در نظر گرفتن وام برای هنرمندان سبب پیشرفت هنرمند می‌شوند و رغبتی برای هنرمندی که تازه به این عرصه ورود پیدا کرده می‌شوند و جان تازه‌ای به آثار هنرمندان می‌بخشند.