بازار سرمایه
آغاز بازاریابی بین‌المللی برای شرکت‌های تأمین اجتماعی
به گفته مدیرعامل شستا، یک شرکت هندی متقاضی خرید سهام ذوب‌آهن اصفهان و شرکت آرچلیک ترکیه مشتری جدی سهام شرکت لوازم خانگی پارس است
مرتضی لطفی، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی - شستا، از آغاز بازاریابی برای فروش 157شرکت زیرمجموعه تأمین اجتماعی خبر داد و گفت: بعد از سال1401، مدیریت هیچ بنگاهی را در اختیار نخواهیم داشت. به گزارش همشهری، برنامه واگذاری نهاد‌ها و سازمان‌های عمومی متعلق به دولت از یک‌ماه پیش آغاز شده است. پیش‌بینی می‌شود این نهاد‌ها دست‌کم 1000شرکت قابل واگذاری داشته باشند که بخشی از این شرکت‌ها در اختیار تأمین اجتماعی است. در این برنامه که به دستور حسن روحانی رئیس‌جمهور به اجرا در می‌آید، صندوق بازنشستگی کشوری، صندوق نفت و فولاد هم حضور دارند. همچنین براساس تکالیف دولت، بانک‌ها باید اموال مازاد خود را واگذار کنند که بخشی از این اموال مازاد سهام بنگاه‌ها و شرکت‌هایی است که در سال‌های قبل یا خریده‌اند یا خودشان تاسیس کرده‌اند. اما به غیر از این نهادهای عمومی، سایر سازمان‌ها و نهاد‌هایی که وابسته به دولت نیستند باید سهام شرکت‌های زیرمجموعه‌شان را واگذار کنند؛ اگرچه پیش‌بینی می‌شود تعداد شرکت‌های متعلق به این نهاد‌ها بسیار بیشتر از بخش دولتی باشد اما به غیر از بنیاد مستضعفان هنوز هیچ‌کدام از این نهاد‌ها برنامه‌ای برای واگذاری دارایی‌هایشان اعلام نکرده‌اند. از جمله این شرکت‌ها می‌توان به آستان قدس رضوی، ستاد اجرایی فرمان امام، نهادهای نظامی، انتظامی و همینطور خیریه‌ها و بقاع متبرکه اشاره کرد که برآورد می‌شود ارزش شرکت‌های آنها بیش از 100میلیارد دلار باشد. آمارهای سازمان بورس و اوراق بهادار حکایت از آن دارد که 19هزار شرکت شبه‌دولتی در اقتصاد ایران فعال است. در این میان 10هزار امامزاده و بقاع متبرکه در کشور وجود دارد که 40درصد از آنها مالک حداقل یک شرکت هستند. به این ترتیب تعداد شرکت‌های این گروه دست‌کم به چند هزار شرکت خواهد رسید. برخی خبر‌های تأییدنشده نیز حکایت از آن دارد که چندهزار شرکت هم زیر بخش نهادهای نظامی و انتظامی فعال هستند. مطابق اصلاحیه ماده6 قانون اصل44 این شرکت‌ها دست‌کم باید اطلاعاتی در مورد ساختار مالی‌شان به سازمان بورس ارائه کنند اما تاکنون اطلاعات اندکی ارائه شده است. با وجود این عملکرد غیرشفاف، به‌نظر می‌رسد که دولت تصمیم گرفته کار اصلاح ساختار را از خود شروع کند. تحت‌تأثیر همین رویداد روز گذشته مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی که سهام شرکت‌های وابسته به تأمین اجتماعی را کنترل و مدیریت می‌کند، شفاف‌سازی کرد.
واگذاری 16هزار میلیارد تومان سهام
مرتضی لطفی، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی- شستا، روز گذشته با برگزاری یک نشست خبری آخرین برنامه‌های این شرکت را برای واگذاری سهام شرکت‌های تأمین اجتماعی اعلام کرد و گفت: براساس برنامه‌ریزی انجام شده سهام 157شرکت از مجموعه تأمین اجتماعی برای فروش به سرمایه‌گذاران ارائه خواهد شد که از این تعداد آگهی فروش برخی از این شرکت‌ها منتشر شده است و تا پایان سال برنامه واگذاری 105شرکت ارائه خواهد شد. او با بیان اینکه ارزش کل سهام متعلق به شستا در بازار سهام از 60هزار میلیارد تومان فراتر رفته است، گفت: با راهبرد درنظر گرفته‌شده تعداد هلدینگ‌های شستا از 9 به 5 هلدینگ شامل نفت و گاز، بانک و بیمه، دارو، معادن و فلزات کاهش خواهد یافت.
او در پاسخ به این پرسش که آیا برنامه واگذاری سهام شرکت‌های زیرمجموعه تأمین اجتماعی جدی است یا آگهی فروش شرکت‌های متعلق به شستا صرفا برای رفع تکلیف منتشر می‌شود، گفت: براساس برنامه راهبری که در شستا تنظیم شده و همچنین براساس سیاست‌های دولت، تأمین اجتماعی از این پس از برنامه بنگاه‌داری خارج خواهد شد و تا سال1401 تأمین اجتماعی مدیریت هیچ بنگاهی را در اختیار نخواهد داشت. لطفی با اشاره به الزامات قانونی شستا برای خروج از بنگاه‌داری گفت: این یک الزام است، چنان که دولت از 2سال پیش روند واگذاری دارایی‌هایش را به نهاد‌ها تحت عنوان رد دیون تعطیل کرده است بنابراین قرار نیست دولت در آینده بدهی‌هایش را با واگذاری شرکت‌ها تهاتر کند. لطفی تأکید کرد: ما در سال‌جاری تقریبا در 19بند طرح‌هایی را برای اختصاص نفت حوزه کیش و قشم (مکران) به دولت طرح کردیم که متأسفانه در جلسات مشترک با دولت رد شد و این نشان می‌دهد که روند گذشته انجام نمی‌شود.
تأسیس واحد آینده‌پژوهی
لطفی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا می‌توان وعده داد که تأمین اجتماعی بعد از 1401 دیگر وارد عرصه بنگاه‌داری نخواهد شد؟ گفت: این موضوع بستگی به این دارد که بعد از 1401 چه‌کسی رئیس‌جمهور باشد و نگاه رئیس‌جمهور جدید چگونه باشد. با این حال ما واحدی را تحت عنوان واحد آینده‌پژوهی دایر کردیم تا راهبرد سرمایه‌گذاری‌ها را بعد از 1401 مشخص کند. او با بیان اینکه امیدواریم در دوره بعد هم مسئولان اجرایی کشور دیدگاه مشابه داشته باشند، گفت: ما در مورد راهبردمان بعد از 1401 مجموعه‌ای را به نام آینده‌پژوهی دایر کردیم و تلاش خواهیم کرد از طریق مطالعات محیطی داخلی و خارجی بررسی کنیم که بعد از 1401 باید در کدام صنایع باقی بمانیم و در کدام صنایع باقی نمانیم. مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی تأکید کرد: شرکت‌ها و سرمایه‌گذاری‌هایی که در آینده انجام می‌شود، باید گرایش بین‌المللی داشته باشند و تولیداتشان موارد مصرف داخلی و خارجی داشته باشد. او افزود: ما یک برنامه 5ساله داریم و قرار است در 1401 ما مدیریت هیچ بنگاهی را نداشته باشیم و این رویه بنگاه‌داری ادامه پیدا نخواهد کرد.
برنامه فروش سهام جدی است
لطفی در پاسخ به این پرسش دوباره خبرنگاران مبنی بر اینکه آیا برای فروش 157شرکت موجود اراده جدی وجود دارد؟ گفت: همین حالا بازاریابی برای فروش این شرکت‌ها هم در داخل و هم در خارج در جریان است. به‌طور مثال، همین حالا مستندات ما در ارتباط با نشست‌های خارجی وجود دارد و می‌توانیم آنها را منتشر کنیم. او ادامه داد: سفر چند روز پیش ما به اصفهان که با حضور 300نفر از اعضای اتاق بازرگانی برگزار شد، به همین منظور بود و شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی در آنجا فرصت‌های سرمایه‌گذاری را معرفی کرد. به‌گفته او، قرار است در روز‌های آینده همین برنامه بازاریابی فروش سهام در تبریز نیز اجرا شود. مدیرعامل سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی تأکید کرد: همه اطلاعات شرکت‌های قابل فروش شستا در سایت صبا تأمین هم موجود است و سرمایه‌گذاران می‌توانند با مراجعه به این سایت ریز اطلاعات شرکت‌های قابل فروش را مشاهده کنند. او ادامه داد: روش کار به این صورت است که متقاضی بعد از دریافت ریز اطلاعات در صورت تقاضا نشست مشترکی با صباتأمین برگزار می‌کند و بعد از انجام مذاکرات نهایی قیمت‌گذاری نهایی و برنامه فروش اجرایی می‌شود.
آرچلیک لوازم خانگی پارس را می‌خرد
او افزود: به‌طور مثال، همین حالا مشتری‌های خارجی برای خرید سهام شرکت‌های زیرمجموعه تأمین اجتماعی اعلام آمادگی کرده‌اند. به‌طور مثال، یک شرکت هندی متقاضی خرید سهام ذوب‌آهن اصفهان است و شرکت آرچلیک ترکیه هم قصد دارد سهام لوازم خانگی پارس را خریداری کند. او اضافه کرد: شرکت آرچلیک ترکیه که یکی از بزرگ‌ترین و معتبرترین تولیدکننده‌های لوازم خانگی در کشور ترکیه است، در حال مذاکره با ماست و توافق‌های نهایی در این زمینه انجام شده است. لطفی تأکید کرد: با توافق انجام‌شده قرار است برند پارس باقی بماند و بعد از حضور آرچلیک محصول مشترک توسط این کارخانه تولید شود. مدیرعامل سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی ادامه داد: در عین حال مذاکراتی با کشور‌های آذربایجان و گرجستان برای همکاری مشترک با این کشور‌ها در جریان است، ضمن اینکه قرار است یک شرکت تولید دارو با سرمایه‌گذاری 18میلیون دلاری در این کشور احداث شود. او اضافه کرد: سرمایه‌گذاری دیگر به ارزش 25میلیون دلار برای تبدیل کلینکر به سیمان در عراق در حال اجراست و مراحل نهایی خود را طی می‌کند. به‌گفته او، سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی همین حالا در همکاری با یک کنسرسیومی متشکل از آذربایجان و ایتالیا پروژه‌هایی را در بخش حمل‌ونقل جاده‌ای آغاز کرده است.
بورس و تأمین اجتماعی تفاهمنامه دارند
همزمان با اعلام برنامه‌های تأمین‌اجتماعی برای عرضه سهام شرکت‌ها، حسن قالیباف‌اصل، مدیرعامل بورس تهران گفت: بورس با زیرساخت‌های فنی مناسب و گستردگی جغرافیایی کشوری، طی 16سال گذشته در انجام برنامه‌های گسترده خصوصی‌سازی و واگذاری‌های اصل44 بسیار مؤثر بوده و از آمادگی لازم برای میزبانی سهام صدها شرکت زیرمجموعه بانک‌ها، بنیادها و صندوق‌های بازنشستگی برخوردار است. مدیرعامل بورس تهران به آمار واگذاری‌های انجام‌شده در 16سال گذشته اشاره کرد و افزود: از سال1380 مجموع واگذاری‌های خصوصی‌سازی 144هزار میلیارد تومان بوده که 97هزار میلیارد تومان یعنی معادل 67درصد آن از طریق بازار سرمایه انجام شده است. قالیباف‌اصل افزود: جایگاه منحصربه‌فرد بورس تهران در فرایند خصوصی‌سازی معیار مناسبی برای سنجش جایگاه و توانمندی بورس اوراق بهادار تهران برای عرضه و تأمین مالی شرکت‌های دولتی و غیردولتی و زیرمجموعه‌های بانک‌ها، بنیادها و صندوق‌های بازنشستگی است. قالیباف‌اصل به امضای تفاهمنامه همکاری مشترک بین بورس و تأمین اجتماعی در سال94 اشاره کرد و گفت: مهم‌ترین مسئله در این تفاهمنامه ایجاد هماهنگی و ارتباط بیشتر در پذیرش شرکت‌های گروه تأمین اجتماعی در بورس است.
