«جوستان» دیگر رونق ندارد

فتانه احدی | البرز- خبرنگار


برای روستاگردی این بار راهی طالقان می‌شویم. پس از گذشتن از مسیری سرسبز و آباد، به بخش بالاطالقان و روستای زیبای جوستان می‌رسیم. برخی از خانه‌های روستایی بازسازی شده است و ظاهری مدرن و شهری دارند ولی در مقابل، خانه‌های کاه‌گلی نیز همچنان خودنمایی می‌کنند. در کنار برخی از خانه‌ها گاوداری و مرغداری کوچکی نیز تعبیه شده است و گه‌گاه صدای گاو و گوسفندی که از کوچه‌ها برای رسیدن به چراگاه گذر می‌کنند به گوش می‌رسد.

مسجدی قدیمی ولی بازسازی‌شده در نقطه‌ای باصفا از روستا و کمی دورتر از بقعه امامزاده هارون، برادر امام رضا(ع) کنار رودخانه‌ای خروشان قرار دارد.
این روستا بین شاهرود و رود فرعی واقع شده است، ولی کشاورزان از نعمت آب کافی برای زراعت برخوردار نیستند و این موضوع از دغدغه‌های اصلی آنها محسوب می‌شود، چراکه وجود این 2 رود بارها هنگام بارندگی‌ها و سیلاب منجر به خسارات شدید به باغ‌ها و خانه‌ها شده است.

روستای جوستان در بخش بالاطالقان قرار دارد. روستایی کهن و تاریخی که تابستان‌ها بیش از هزار نفر جمعیت در خود جای می‌دهد ولی در پاییز و زمستان این تعداد به کمتر از 250 نفر می‌رسد، چراکه سرمای هوا و نداشتن امکانات بهداشتی و درمانی، راه مناسب و مهم‌تر از همه نبود گاز مانع استقرار دائم ساکنان این روستا در روزهای سرد سال می‌شود.


نبود آب کافی برای کشاورزی 

یکی از اهالی روستای جوستان با اشاره به مشکلات عدیده این روستا می‌گوید: سال‌های گذشته در این روستا تعداد زیادی دام و مقدار قابل توجهی باغ وجود داشت که درآمد و معاش اهالی روستا از این طریق تامین می‌شد، ولی اکنون دام‌ها کم شده و باغ‌ها از بین رفته است.
«محمد بیگی» می‌افزاید: در شرایط فعلی مردم طالقان نقش حافظان آب برای تهران و سایر شهرستان‌های البرز را بر عهده دارند، ولی اهالی این منطقه کمترین بهره را از چنین موهبت بزرگی ندارند.

 وی ادامه می‌دهد: جوانان روستا با بیکاری دست و پنجه نرم کرده و برای یافتن شغلی مناسب به شهرها مهاجرت می‌کنند، چراکه شرایط برای حضور آنها در روستا مهیا نیست.
بیگی می‌گوید: در گذشته روستاهای بالاطالقان بیش از 140 هزار راس دام داشتند، ولی اکنون حدود 100 هزار راس را به دلیل اعمال سیاست‌های غلط از دست داده‌اند. همچنین آب کافی برای کشاورزی نیست و باغ‌ها به مرور خشک شدند.

وی می‌افزاید: در ازای از دست دادن چنین امکاناتی مسئولان باید درصدد جبران برآمده و نسبت به ایجاد اشتغال برای جوانان اقدام کنند، چراکه اگر روند به همین شکل باشد، به‌زودی روستاها به طور کامل تخلیه می‌شوند.


خطر تخلیه روستا به دلیل نبود اشتغال

یکی از اهالی روستای جوستان با اشاره به این‌که در این روستا متولد شده و آرزوی آبادانی آن را دارد، می‌گوید: در گذشته جوستان رونق بیشتری داشت و جمعیت بیشتری ساکن آن بودند که در روزهای خاص سال مانند اعیاد و یا محرم مراسم پرشور و خاصی برگزار می‌شد.
«علی ملکان» می‌افزاید: اکنون مشکلات بسیاری به‌خصوص در فصول سرد سال وجود دارد، به این دلیل که منطقه سردسیر است و با توجه به قرار گرفتن روستا در مسیر رودخانه همواره شاهد وقوع سیل هستیم که خسارات بسیاری به اهالی وارد می‌کند.

وی ادامه می‌دهد: اشتغال برای جوانان وجود ندارد و به همین دلیل بیشتر اهالی سالمند هستند و جوانان برای یافتن شغلی مناسب به شهر مهاجرت کرده‌اند. همچنین به دلیل کمبود امکانات جمعیت در تابستان و زمستان متغیر است.
ملکان می‌گوید: مقاوم‌سازی خانه‌ها بیشتر توسط مهاجران صورت می‌گیرد و بومی‌ها نمی‌توانند نسبت به این امر اقدام کنند، چون مبلغ تسهیلات برای این امر بسیار کم است.


کاهش حریم و بستر رودخانه 

نایب‌رئیس شورای روستای جوستان با اشاره به این‌که یکی از بزرگ‌ترین موانع روستا اجرای طرح هادی است، می‌گوید: برای تدوین طرح هادی جوستان با توجه به شرایط خاص روستا تدابیر لازم اندیشیده نشده، از این رو نیاز است که با بهره‌گیری از مشاوران بومی نسبت به اصلاح طرح اقدام شود.
«شریف کاظمی» می‌افزاید: حریم کیفی روستا در معرض 2 رودخانه قرار گرفته است که بر اساس آن بخش بسیاری از روستا تخریب می‌شود و این موضوع موجبات نارضایتی مردم و مقاومت در برابر اجرای طرح را فراهم می‌کند.

وی ادامه می‌دهد: با پیگیری‌های صورت‌گرفته، مسئولان مربوطه وعده‌هایی داده‌اند که بر اساس آن حریم کیفی رودخانه اصلاح شده و بخشی از مشکلات حل می‌شود؛ از این رو مقرر شد حریم مصوب برای شاهرود که در طرح 150 متر بوده به 75 متر کاهش پیدا کند. همچنین برای رود فرعی که 50 متر بود، 25 متر محاسبه می‌شود.

 کاظمی می‌گوید: نبود سوخت به‌خصوص در فصول سرد سال یکی دیگر از مشکلات عمده این روستا محسوب می‌شود که برای این موضوع نیز تا 2 سال آینده اقدامات لازم صورت می‌گیرد.
وی می‌افزاید: اکنون اهالی روستا از سوخت نفت و گازوئیل استفاده می‌کنند که در گذشته به صورت کوپنی بود و اکنون باطل و قرار شد که کارت صادر شود، ولی تاکنون محقق نشده است؛ از این رو مردم با مشکلات فراوانی به‌خصوص در فصول سرد سال مواجه هستند.
نایب‌رئیس شورای روستای جوستان اضافه می‌کند: در مورد راه جوستان به شهرک طالقان نیز روکش آسفالت تاحدودی انجام شده است، بنابراین در این رابطه بخش بزرگی از معضلات حل می‌شود، ولی مسیر‌های دیگر برای دسترسی به سایر روستاهای بخش به‌جد دچار مشکل است.
 

کمبود امکانات در بالاطالقان

بخشدار بالاطالقان با اشاره به این‌که این بخش در محرومیت امکانات به سر می‌برد، می‌گوید: بالاطالقان با 40 روستا از کمترین امکانات نیز برخوردار نیست، چراکه دستگاه‌های خدمات‌رسان به بهانه صعب‌العبور بودن مسیر نسبت به ایجاد امکانات لازم اقدام نمی‌کنند، از این رو در مواقع وقوع حوادث با مشکلات جدی مواجهیم.
به گزارش همشهری «حجت‌الله افتخاری» می‌افزاید: بسیاری از ادارات در این منطقه مستقر نیستند که یکی از مهم‌ترین آنها بهداشت و درمان است، در حالی که این منطقه به‌جد نیازمند پزشک و متخصص است به‌ویژه در روزهای سرد سال که تردد بسیار سخت است، بنابراین باید در این رابطه چاره‌اندیشی شود.

وی با اشاره به موضوع گاز‌رسانی به روستاهای بالاطالقان ادامه می‌دهد: اکنون طالقان از موهبت گاز بهره‌‌مند است، ولی باید در نظر داشت که در شهر امکان تهیه سوخت بسیار آسان‌تر فراهم می‌شود، ولی در روستاهای این منطقه شرایط به‌هیچ‌وجه فراهم نیست.
افتخاری با اشاره به حریم و بستر رودخانه می‌گوید: در این رابطه به‌خصوص روستای جوستان با مشکلات بسیاری مواجه است، چراکه بین شاهرود و رود فرعی واقع شده و با محاسبه حریم 150 متر از بستر رودخانه بخش بزرگی از روستا در معرض تخریب قرار می‌گیرد.

وی می‌افزاید: اکنون تخریب خانه‌های روستایی که در حریم و بستر رودخانه قرار دارند ابلاغ شده و در این رابطه بخش‌های بزرگی از 36 روستای بخش بالاطالقان تخریب می‌شوند؛ از این رو باید در این طرح بازنگری صورت گیرد.
بخشدار بالاطالقان با اشاره به طرح هادی روستایی اضافه می‌کند: برای تدوین این طرح با شورای روستاها و بخشداری رایزنی نشده است، بنابراین به واسطه آن آسیب جدی به روستا و ساکنان آن می‌رسد، چراکه در این مسیر خانه‌هایی با قدمت 100 سال و دارای مجوز وجود دارند که تخریب آنها منطقی نیست. وی می‌گوید: برای اجرای طرح هادی ضروری است که آسایش و رفاه بومیان روستاها مدنظر قرار گیرد، چراکه اکنون مهاجرت از روستاها با سرعت رو به افزایش است و این موضوع موجب تسریع در روند تخلیه روستا و افزایش حاشیه‌نشینی در شهرها می‌شود.

افتخاری با اشاره به وجود سد طالقان عنوان می‌کند: این مخزن اکنون آب شرب تهران و البرز را تامین می‌کند، ولی اهالی منطقه به‌خصوص روستاها با کمبود آب برای شرب و کشاورزی مواجه هستند؛ از این رو نیاز است که مسئولان با استقرار کارکنان شرکت آب و فاضلاب در بالاطالقان نسبت به احقاق حق اهالی این منطقه اقدام کنند. وی می‌گوید: سال گذشته وقوع سیل منجر به تخریب پل‌ها و جاده بالاطالقان شد که با گذشت بیش از یک سال هنوز اقدامی برای بازسازی و بهره‌برداری از مسیر نشده است؛ بنابراین از مسئولان این انتظار وجود دارد که پیش از آغاز بارندگی‌ها نسبت به ترمیم این مسیر اقدام کنند.

این مسئول می‌افزاید: جاده‌های مهم این شهرستان از راه‌های عشایری نیز به‌مراتب بدتر است و نیاز به زیر‌سازی و آسفالت دارد که این مطالبه کمترین حق مردم این منطقه است.
وی اظهار می‌کند: پل وشته که سال گذشته با طغیان رودخانه به‌شدت آسیب دید، نیمه‌کاره رها شده که روند ترمیم و ساخت آن با آغاز پاییز به دلیل برودت هوا به تعویق افتاده است که در این رابطه باید با سرعت بیشتری اقدام شود، چراکه هنوز سرمای هوا به اندازه‌ای نیست که در کار اختلال ایجاد کند.
بخشدار بالاطالقان می‌گوید: در روستای جوستان خانه‌هایی با قدمت بیش از 50 سال وجود دارد که اکنون به دلیل اجرای طرح هادی در معرض تخریب قرار می‌گیرند و این امر سبب نارضایتی مردم شده است، چراکه سال‌ها پیش با دریافت مجوزهای لازم نسبت به ساخت‌و‌ساز اقدام کرده‌اند، ولی این موضوع از نظر مسئولان مربوطه پنهان مانده و به آن بی‌توجه هستند.