این روزها که بحث انتخابات شورایاریها داغ شده، لازم است تا شهروندان برای اداره بهتر محله خود، آستین‌ها را بالا زده و یار شهر شوند. اینگونه، همگان در افزایش کیفیت زندگی شهری، سهیم خواهند بود. یادمان نرود که امروز آخرین فرصت برای ثبت‌نام برای نامزدی در پنجمین دوره انتخابات شورایاری‌های شهر تهران است. پس تا دیر نشده، فرصت را برای مشارکت هرچه بیشتر در اداره شهر نباید از دست داد. به همین‌خاطر، نشست تخصصی «چهارشنبه‌های همشهری» را در هفته گذشته به موضوع مشارکت در انتخابات شورایاریها اختصاص دادیم. در این نشست که با حضور نایب‌رئیس ستاد شورایاریها برگزار شد، کارشناسان به بیان دیدگاه‌های خود در مورد انتخاباتی که 4مرداد برگزار می‌شود و تقویت شورایاریها به‌عنوان بزرگ‌ترین تشکل اجتماعی مردم‌نهاد کشور و ارائه بسته‌های انگیزشی به شورایاران پرداختند. جالب اینجا بود که تعدادی از نامزدهای این انتخابات هم در این نشست حاضر شدند و دغدغه‌های خود را بیان کردند. خلاصه‌ای از آنچه در آخرین نشست تخصصی «چهارشنبه‌های همشهری» بیان شده را در ادامه می‌خوانید.
نتیجه کار شورایاران بهبود کیفیت زندگی است
سیدآرش حسینی‌میلانی، نایب‌رئیس ستاد شورایاری‌های تهران
یکی از آسیب‌های جدی مشاهده شده در نظام شورایاری‌های فعلی با شروع کار شورای پنجم شهر تهران، مسئولیت‌ها در هیأت‌رئیسه‌ها در سطح مناطق بود. ساختاری به‌نام دبیر دبیران اگرچه مدافعانی داشت، اما ما به این نتیجه رسیدیم که امکان ارتباط شورایاران با شورای شهر تهران و شهرداری تنها نباید برای منتخب دبیران شورایاری‌های مناطق فراهم باشد بلکه بقیه شورایاران هم باید از چنین امکانی برخوردار باشند. از طرف دیگر طی 2سال اخیر سعی شد تا نظام‌نامه‌ها و آیین‌نامه‌های شورایاریها بازنگری و اصلاح شود. تشکیل کارگروه‌های تفکرهای انتقادی از دل همین مسئله بیرون آمد. آموزش شورایاریها هم اگرچه پیش‌تر ساختاری شبیه دوره‌های علمی- کاربردی داشت اما حقیقتا در این دوره تاکنون برای آموزش‌های انبوه، اقدامی نشده و باورمان این است که بهتر است، آموزش‌ها در قالب کارگاهی جلو برود. یکی، دو پروژه هم به‌صورت پروژه‌های مشارکت محله‌ای حمایت شد و هم‌اکنون سبک و سیاق بر این است که ریشه پروژه‌های محله‌ای باید از درون خود محلات بجوشد و شکل بگیرند. با این اوصاف می‌توان گفت اگرچه تغییرات زیادی در ساختار شورایاریها در 2سال گذشته اعمال نشده، اما هدف از یکسو حمایت از این نهاد بوده و از سوی دیگر رفع آسیب‌های موجود. اینگونه، زمینه مناسبت‌تری برای آنکه اداره محلات تهران بیش از پیش به‌دست مردم سپرده شود، ایجاد خواهد شد. البته که سطح شورایاری برای رسیدن به این چشم‌انداز باید بالاتر برود که نیاز است این نگاه که شورایاران، مزاحم کار شهرداری‌های مناطق هستند، حذف شود. با وجود این، شورایاریها بازوان و چشم شورای شهر هستند. آنها بهترین تشکل به‌حساب می‌آیند که نتیجه کارشان بهبود کیفیت زندگی در محلات خواهد بود.
تصمیم‌سازان بی‌تأثیر
محمد کریم آسایش، رئیس‌هیأت‌مدیره باهمستان
در مسئله نمایندگی 2وجه وجود دارد؛ یکی آنکه افراد می‌توانند نقش‌شان را به‌صورت تمام وقت ایفا کنند. این برای عضو شورای شهر و نماینده مجلس که حقوق دریافت می‌کنند می‌تواند رضایت‌بخش باشد. اما یک عضو شورایاری چنین دریافتی ندارد. وجه دوم این است که نمایندگی اثربخشی نظارتی و سیاستگذاری خود را به‌طور مشخص داشته باشد. اما یک شورایار در چنین بخشی نیز اختیاری ندارد. همه آنچه به‌عنوان اساسنامه شورایاریها آمده، نشان می‌دهد این نهاد، حق نمایندگی و وتوی هیچ طرح و ایده‌ای را ندارد. در بخش تصمیم‌سازی در طرح‌های شهری و بودجه نیز اثری از رأی شورایاریها نیست. حال اگر نظر شورایاران درباره بودجه محلات مشخص می‌شود آنها سطح اثرگذاری مفیدی دارند. موضوع دیگر این است که باید مسئله تخصص در همه حیطه‌های نمایندگی مطرح شود. یک نماینده شورایاری، نماینده هیچ نهاد حقوقی نیست. همانطور که یک زن در شورای شهر نماینده جنبش زنان نیست. بنابراین بحث اثرگذاری نیز به چالش کشیده می‌شود. شورایاران در تصمیم‌سازی‌های شهری بی تاثیرند که این نقیصه باید رفع شود.
چراغ راه مدیران شهری
ابراهیم علیپور، کارشناس حوزه شورایاری
این استراتژی برای شورای شهر تهران وجود دارد که هر چقدر میزان مشارکت بالاتر برود، سلامت و توانمندی شورایاریها بیشتر خواهد بود. در این میان باید درنظر داشت که برای انجام کار اجتماعی، ساختار کلان‌تر با ساختاری که قرار است ایجاد کند، تطبیق داشته باشد. کار شورایاران، از جنس کارهای حوزه اجتماعی است و به همین منظور شورای شهر تهران باید در این رابطه توجه کند که وظایف و اختیارات شورایاری باهم همپوشانی داشته و ارتباطات به‌درستی تعریف شده باشد. البته که شورایاریها به بلوغ رسیده‌اند و تشکیل هیأت‌رئیسه آنها، گواه این مدعاست. به‌نظر من حتی لفظ دبیر شورایاری باید به رئیس تغییر کند. اینگونه شورایاری منزلتی پیدا می‌کند و راه برای نظارت و عملکرد صحیحش باز می‌شود. از سوی دیگر شورایاران باید بتوانند ارتباط خوبی با شورای شهر داشته باشند. در روزگار گذشته اولویت‌های 130 گانه شورایاران چراغ راه مدیران شهری شد و بسیاری از پروژه‌های شهری بر اساس پیشنهادهای شورایان طراحی و اجرا شد.
قطار متوقف شده، نیروی جدید می‌خواهد
سیامک صدیقی، فعال حوزه رسانه
نکته‌ای مطرح شد با این مضمون که «ساختار تشکیل شوراها معیوب بود.» در واقع اکثر کارهایی که در کشور انجام می‌شود، معیوب است؛ مگر اینکه ما از قبل پژوهشی روی آن انجام داده باشیم. این سیکل معیوب می‌تواند در ادامه بهتر شود، اما معمولا چنین نمی‌شود. انتقاد بزرگی که به شورای پنجم وارد است این است که ما این قطار در حال حرکت را متوقف کردیم. در شورای سوم و چهارم شورایارها هویتی داشتند که به شورای شهر می‌رفتند و صحبت می‌کردند. در شورای سوم بعد از جلسات و در شورای چهارم قبل از جلسات این اتفاق می‌افتاد. در شورای پنجم عملا این اتفاق نیفتاده و ما چیزی به نام شورایاری نمی‌بینیم. پس باید نگاه تغییر کند و قطار حرکتی شورایاریها نیروی تازه می‌خواهد. اینگونه می‌توان انتظار داشت که مشارکت شهروندی از این منظر افزایش یابد.
اگر نیاییم چه می‌شود؟
صلاح‌الدین قادری، جامعه‌شناس
ما نباید ادعا کنیم که شورایاریها هیچ خطایی ندارند، نباید هم بگوییم که باید اینها را کنار بگذاریم. در این منازعه گفتمانی که اینها با هم دارند قطعا به‌دنبال ایده‌هایی هستند. مدیریت شهری به‌دنبال ایده‌هایی است که خودش آن ایده‌ها را می‌داند. شورایاری هم از نگاه مردم می‌گوید. ولی قطعا در جایی منافع شخصی یا منافع محلی برای آنها اهمیت داشته است. همیشه در شورایاریها پیامدهای مثبت و منفی وجود دارد. در مورد اینکه ما الان باید چکار کنیم که این مشارکت‌‌‌ها را بالا ببریم؟ می‌بینیم که حس مشارکت در نزدیک‌ترین فضای ممکن هم پایین است. این ریشه تاریخی دارد و در این دوره و دوره‌های قبلی وجود نداشته. اما اکنون می‌شود گفت اگر نیایی چه اتفاقی می‌افتد. از طرف دیگر به‌نظر من باید این سؤال را مطرح کنیم که تهران از محله‌ها شروع می‌شود و دغدغه را از محله بگیریم. شهروندان باید این پرسش را پاسخ دهند که اگر من شرکت نکنم چه می‌شود و چه‌کسی نامزد می‌شود؟
هم‌اکنون «یاران شهر» مان شویم
نشست چهارشنبه‌های همشهری این بار با موضوع پنجمین دوره انتخابات شورایاریها برگزار شد
در همینه زمینه :
