چرخش قدرت در استانبول

استانبول، یکی از جهانی‌ترین شهرهای ترکیه و خاورمیانه، روز و شب متفاوتی را پشت سر گذاشت و از دیروز وارد دوران جدیدی شد؛ دورانی که می‌تواند برای سراسر ترکیه هم شرایط جدیدی را رقم بزند. نتایج نهایی انتخابات شهرداری استانبول که به‌دنبال اعتراض مخالفان برای دومین‌ بار روز یکشنبه برگزار شد نشان می‌دهد نامزد حزب مخالف جمهوریخواه خلق با شکست نامزد مورد حمایت حزب حاکم و شخص اردوغان، به‌عنوان شهردار جدید انتخاب شده ‌است. به این ترتیب استانبول بزرگ‌ترین و مهم‌ترین شهر ترکیه از نظر سیاسی و اقتصادی، بعد از 16سال از کنترل حزب عدالت و توسعه و اردوغان خارج شده‌ است. این خبر از یکشنبه ‌شب ترکیه را در صدر اخبار جهان قرار داده ‌است. اهمیت شهر استانبول برای ترکیه و جهان، نخستین پیروزی عمده مخالفان اردوغان طی 2دهه گذشته و همچنین اهمیت جایگاه شهرداری استانبول در سلسله‌مراتب قدرت حاکمان در ترکیه ازجمله دلایلی است که این خبر را چنین برای جهان مهم کرده‌ است. اردوغان حضور جدی در دنیای سیاست را 2دهه پیش با شهرداری استانبول آغاز کرد. اکنون که نامزد مخالفان در این جایگاه قرار گرفته، برخی تحلیلگران او را از این نظر به‌عنوان رقیب شخص اردوغان مطرح می‌کنند.
اکرم امام‌اوغلو نامزد حزب مخالف جمهوریخواه خلق که در کنترل سکولارهاست، 3 ‌ماه پیش نیز در انتخابات شهرداری استانبول بر بن‌علی ییلدریم، رئیس سابق مجلس و نامزد مورد حمایت حزب حاکم پیروز شده ‌بود. در آن زمان اختلاف این 2نامزد 13هزار رأی بود. با اعتراض حزب حاکم به نتیجه نزدیک انتخابات، تعدادی از صندوق‌ها بازشماری شد و بعد دادگاه رأی به ابطال نتایج و تکرار انتخابات داد. حالا در انتخابات مجدد، اختلاف رأی به 777هزار عدد رسید. به این ترتیب جایگاه امام‌اوغلو تقویت شد و با رأی بیشتری به شهرداری استانبول رسید. یکشنبه‌شب و ساعاتی بعد از تمام شدن رای‌گیری و آغاز شمارش آرا، وقتی خبرها از پیروزی نامزد مخالفان حکایت داشت، ییلدریم و شخص اردوغان این پیروزی را به او تبریک گفتند. تکرار انتخابات و پیروزی مجدد نامزد مخالفان و پذیرش این پیروزی توسط حزب حاکم را عده‌ای به‌عنوان نشانه‌ای از حضور قدرتمند دمکراسی در ترکیه تحلیل کرده‌اند. اتفاقات سال‌های اخیر به‌ویژه سرکوبی گسترده جامعه مدنی و مخالفان و روزنامه‌نگاران بعد از کودتای سال2016، چهره یک رهبر اقتدارگرا را از اردوغان ترسیم کرده ‌بود. اما واکنش دولت او به انتخابات جنجالی و پرماجرای استانبول این تصویر را تا حدی تغییر داده ‌است.  با این حال بعد از این انتخابات، شرایط برای اردوغان دشوارتر خواهد شد. از یک‌سو 2نفر از یاران سابق و هم‌حزبی‌اش یعنی عبدالله گل رئیس‌جمهور پیشین و احمد داود اوغلو وزیرخارجه پیشین، با فاصله گرفتن از حزب حاکم و شخص اردوغان ساز متفاوتی می‌زنند. برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که این 2چهره مهم که در کنار اردوغان بنیانگذار موفقیت‌های 2دهه اخیر حزب عدالت و توسعه بوده‌اند، در تدارک تاسیس حزب جدیدی هستند. از سوی دیگر اکنون مهم‌ترین شهر ترکیه در اختیار حزب مخالف قرار گرفته‌ است. با این حال هنوز حزب اردوغان اکثریت شورای شهر استانبول را در اختیار دارد. خبر شکست حزب اردوغان در انتخابات شهرداری استانبول، دیروز باعث تقویت ارزش لیر شد. ارزش لیر در برابر دلار 1.6درصد افزایش یافته ‌است.





اکرم امام اوغلو کیست؟
«اکرم امام اوغلو» 49ساله را تا پیش از دور اول انتخابات شهرداری استانبول که فروردین‌ماه برگزار شد، کمتر کسی می‌شناخت. او طی 5سال گذشته شهردار یکی از مناطق غربی استانبول بود اما هرگز جزو چهره‌های شناخته شده در ترکیه به شمار نمی‌رفت. امام اوغلو تا سال2009 که رفته‌رفته وارد فعالیت‌های حزبی در حزب جمهوریخواه خلق شد، مدیر یک شرکت ساختمانی بود. سادگی و بی‌آلایشی امام اوغلو در سخنرانی‌هایش باعث شد تا ساکنان استانبول او را بهتر از هر چهره سیاسی مطرح دیگری بپذیرند. اکرم امام اوغلو متولد شهر کوچک آقچه‌آباد در شمال ترکیه و در ساحل دریای سیاه است. خانواده او حدود 30سال پیش به استانبول مهاجرت کردند و اکرم امام اوغلو در استانبول به دانشگاه رفت. او در استانبول در رشته‌های بازرگانی و مدیریت تحصیل کرد. امام اوغلو دارای 3فرزند است.