اقلیم
مهار حوادث طبیعی به کمک طرح‌های آبخیزداری
معاون عمرانی استاندار: باید در تمام حوضه‌های آبریز به طرح‌های آبخیزداری توجه شود
خسارت‌های ایجادشده بر اثر وقوع حوادث و پدیده‌های طبیعی مانند سیل و ریزگرد در سال‌های گذشته تاکنون در کشور و استان البرز بیانگر آن است که توجه به راه‌های پیشگیرانه تا حدود زیادی در کانون توجه قرار نگرفته است.
به گزارش ایرنا، امروزه فعالیت‌های آبخیزداری از تقویت پوشش گیاهی گرفته تا کاشت گونه‌های جنگلی و گیاهی و حفظ و نگهداری مراتع را در بر می‌گیرد، اقداماتی که دارای زیرگروه‌های تخصصی با نشانه‌های علمی بوده که اگر به‌درستی مورد توجه قرار گیرند، افزون بر حفظ سرمایه‌های گیاهی، ژنتیکی، خاک و آب از خسارات فراوان خشم طبیعت می‌کاهد.
اگر چه طرح‌های آبخیزداری توسط برخی دستگاه‌های اجرایی مانند سازمان جنگل‌ها و مراتع در سال‌های گذشته مورد توجه قرار داشته یا این‌که حفاظت از گونه‌های جانوری در محیط‌زیست به عنوان اصلی مهم تلقی شده است، لیکن باید بدانیم که داشته‌های طبیعی که ارتباطی تسلسل‌وار با هم دارند می‌توانند آینده شاداب یک سرزمین را در صورت حفظ و نگهداری رقم بزنند.
این‌که فعالیت‌های مخرب انسانی در طبیعت بدون توجه به عواقب زیانبار روزبه‌روز در حال افزایش است و انسان به بهانه توسعه، طبیعت را دستخوش تغییر قرار می‌دهد، در واقع حکایتی تلخ است که باید در ابعاد مختلف آسیب‌شناسی و اطلاع‌رسانی شود.
اکنون چند سالی است که کشور ما در معرض آسیب‌های طبیعی فراوانی مانند سیل و خشکسالی قرار گرفته که گرد و خاک و ریزگردها به چاشنی تلخ آسیب‌های طبیعی افزوده شده است.
با این وجود اگر چه همه می‌دانیم دستبرد به طبیعت ریشه همه معضلات و چالش‌های طبیعی است، اما تکرار خطاها به گونه‌ای است که نمی‌توان آنها را به حساب ندانم‌کاری یا بی‌اطلاعی از وضعیت طبیعت و داشته‌های طبیعی گذاشت.
کم‌رمق شدن پوشش گیاهی در ارتفاعات و دشت‌ها سبب شده تا هر روز شاهد بیابانزایی و گسترش فضای بیابانی با آهنگ سریع‌تری باشیم که به عبارتی غبار یا دود این حوادث به چشم همگان می‌رود.
با این اوصاف تلاش دغدغه‌مندان و دلسوزان ناجی طبیعت این است که صدای خشم زمین و آسمان را با نگاهی علمی و عملگرایانه به گوش همگان برسانند و برای کنترل ناآرامی طبیعت همگان را به مشارکت فراخوانند.
مقابله با حوادث طبیعی
رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی منابع طبیعی و محیط‌زیست ایران گفت: به واسطه عملکرد نادرست انسان امروز شاهد واکنش و عکس‌العمل طبیعت هستیم.
«علی سلاجقه» افزود: سیلاب و سیل‌هایی که در سال جاری شاهد آنها بودیم، از جمله این عکس‌العمل‌ها به شمار می‌رود که باید هرچه بیشتر از طرح‌های تخریبی انسان در طبیعت جلوگیری کرد.
وی ادامه داد: امروز باید به منابع طبیعی احترام گذاشت و با اجرای طرح‌های حفاظت و نگهداری از آن مانع از بروز این نوع حوادث طبیعی از جمله سیل شد.
سلاجقه گفت: بر اساس آمار ماهانه 3سیلاب در کشور داشتیم. با توجه به این‌که سیل و زلزله از مخاطرات طبیعی کشور هستند، اقدامات موثر را باید در این زمینه به اجرا در آورد.
رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی منابع طبیعی و محیط‌زیست ایران اضافه کرد: ریزگردها و کم‌آبی از دیگر مسائل و مشکلات حوزه زیست‌محیطی کشور هستند که در صورت بی‌توجهی آثار تخریبی بسیاری را به همراه خواهند داشت.
سلاجقه اظهار کرد: باید کشور را برای مقابله با حوادث طبیعی از جمله سیل آماده کرد و در آبان جاری نیز موج دیگری از بارش‌ها را داریم.
وی بیان کرد: مدیریت جامع حوضه آبخیز یک بحث استراتژیک است که باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد و از ظرفیت‌های مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی در این زمینه استفاده شود.
سلاجقه افزود: حوضه آبخیز طالقان از حوزه‌های مهم است که با بروز حوادث طبیعی مهمی از جمله رانش زمین در آن مواجه بودیم، بنابراین لازم است تدابیر جدی در این حوزه صورت
گیرد.
وی تاکید کرد: بسیاری از پروژه‌ها از جمله ادامه همت با توجه به پیوست‌های زیست‌محیطی و مبنای علمی باید طراحی شود، بنابراین با هماهنگی مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی می‌توان مانع از بروز خسارت‌های ناشی از حوادث طبیعی شد.
کاهش خسارت‌ها
یک استاد دانشگاه نیز در این زمینه اظهار کرد: برای مدیریت سیلاب باید راهکارهایی برای سازگاری با طبیعت داشت و اجرای طرح‌های آبخیزداری از اهمیت بالایی برخوردار است.
«علی مقدم‌نیا» افزود: درصورت بی‌توجهی به طرح‌های مهم منابع طبیعی دچار خسارت‌های بسیاری می‌شویم که جبران آنها سخت است، بنابراین برای ساخت وسازها باید با برنامه‌ریزی‌های زیست‌محیطی و با هدف کاهش خسارت‌های ناشی از حوادث طبیعی پیش رفت.
وی تاکید کرد: باید تمهیدات لازم از جمله مکان‌هایی برای نگهداشت آب در هنگام سیلاب داشت تا خسارت‌ها در این زمینه کاهش یابد. سیل سیجان تجربه ویژه‌ای در استان البرز بود.
وی اضافه کرد: باید علل وقوع سیلاب را مورد کالبدشکافی و آسیب‌شناسی قرار داد و با هماهنگی هرچه بیشتر ضعف‌ها را در این بخش برطرف ساخت.
مقدم‌نیا گفت: کشور به دلیل وضعیت اقلیمی مخاطره‌پذیر است و این امر ضرورت برنامه‌ریزی‌های منسجم و دقیق را برای کاهش خسارت‌های ناشی از مخاطرات طبیعی دوچندان می‌سازد.
تغییر نگرش‌ها
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار البرز اظهار کرد: باید نگرش‌ها برای مقابله با مخاطرات زیست‌محیطی تغییر یابد، چراکه منشا بسیاری از این مخاطرات انسان است. «علی درویش‌پور» افزود: سیل، خشکسالی، رانش و فرونشست زمین از جمله حوادثی است که باید آسیب‌شناسی و اقدامات موثر برای کاهش خسارت‌های ناشی از آنها را داشت.
وی عنوان کرد: بنابراین در سازه‌ها و روش‌های ساختمانی و غیرساختمانی با رعایت حریم رودخانه و مسیرهای فصلی و دائمی می‌توان گام‌های موثری در این زمینه برداشت.
درویش‌پور ادامه داد: پروژه‌های آبخیزداری از اهمیت بالایی برخوردار است و فعالیت‌های فرهنگی بیشتری برای اقدامات موثر در این زمینه باید صورت گیرد. وی اضافه کرد: باید در تمام حوضه‌های آبریز به طرح‌های آبخیزداری توجه شود و البرز از ظرفیت‌های قابل توجهی برخوردار است که باید هرچه بیشتر از آنها بهره ببرد.
در همینه زمینه :