3 دلیل رکود بازار صنایع دستی گلستان

فاطمه میرزایی | گرگان-خبرنگار


صنایع دستی از ظرفیت‌های اقتصادی کشور است که متاسفانه آنطور که باید مورد توجه و حمایت قرار نگرفته تا بتواند گامی در توسعه اقتصادی مناطق و کارآفرینی بردارد.

 گلستان هم مانند دیگر نقاط کشور دارای صنایع دستی متنوعی است که متاسفانه به موازات دیگر ظرفیت‌های اقتصادی استان رشد نکرده است.
 
معاون صنایع‌دستی گلستان در آخرین اظهارنظر خود می‌گوید: تنوع صنایع‌دستی گلستان بسیار بیشتر از آن چیزی است که اکنون تولید می‌شود. برخی از این محصولات برای خود ما هم هنوز شناخته‌شده نیستند. 

 «مریم حاجی ابراهیمی» ادامه می‌دهد: باید بسته‌بندی، بازاریابی، اصلاح کیفی، تولید محصولات کاربردی و خوشه‌سازی مورد توجه قرار بگیرد. برندسازی‌های 100 درصد لوکس و دارای مخاطب ویژه برای فروش از مواردی هستند که باید حتما مورد توجه قرار بگیرند. 

توجه به خوشه‌سازی 

این مسئول معتقد است: خوشه‌سازی که برای برخی صنایع‌دستی از جمله فرش ترکمن و نوغان در گلستان انجام شد، می‌تواند برای بسیاری محصولات دیگر هم انجام شود. 

وی می‌گوید: ما از آموزش رشته‌های دیگر صنایع دستی و تلاش برای فروش محصولاتی که قابلیت خوشه شدن ندارند نمی‌توانیم بی‌تفاوت عبور کنیم. 

محصولات صنایع‌دستی گاه تا 100 برابر خود ارزش افزوده تولید می‌کنند یعنی در برابر صادرات نفت و محصولات نفتی که مدت‌هاست شعار ضرورت عبور از آن‌ها و افزایش درآمد کشور از محل‌های غیر نفتی سر داده می‌شود، صنایع‌دستی پیشنهاد ایده‌آلی است. 


ضرورت‌های صنایع‌دستی استان

معاون صنایع‌دستی گلستان فروش صنایع‌دستی در بوم‌کلبه‌ها، توسعه بازارچه‌ها، حضور حداکثری در بازارها و نمایشگاه‌های ملی و بین‌المللی در سراسر کشور را ضروری می‌داند و بیان می‌کند: این اقدام‌ها به هنرمندان انگیزه‌های بیشتری برای تولید کیفی‌تر داده و آن‌ها را مدام در معرض پیشنهادهای جدید و الگوهای موفق قرار می‌دهد. 

حاجی ابراهیمی ادامه می‌دهد: صدور هزار و 553 پروانه تولید انفرادی، صدور 15 پروانه تولید کارگاهی، صدور 2 جواز تاسیس و صادر کردن هزار و 504 کارت شناسایی مربوط به سال 97 بوده است. در زمینه صدور مجوز مشاغل خانگی نیز سال گذشته در استان 809 فقره مجوز صادر شد که از این تعداد 807 فقره مستقل و 2 فقره پشتیبان بوده است. 

به گفته این مسئول در سال گذشته 3هزار و 74 فقره مجوز صنایع‌دستی صادر شده است. 
وی درخصوص تخصیص اعتبارات اشتغال‌زایی به حوزه صنایع‌دستی در سال گذشته اظهار می‌کند: در سال حمایت از کالای ایرانی، معاونت صنایع‌دستی گلستان نسبت به پرداخت تسهیلات به 428 طرح از محل حمایت از مشاغل خانگی به مبلغ 42 میلیارد و 180 میلیون ریال اقدام کرده است. 

 حاجی ابراهیمی اضافه می‌کند: در سال گذشته هزار و 159 طرح تسهیلاتی از محل تسهیلات روستایی و عشایری به مبلغ 160 میلیارد و 162 میلیون ریال و 24 طرح تسهیلاتی از محل تسهیلات فراگیر به مبلغ 3 میلیارد و 320 میلیون ریال پرداخت شد. 


پرداخت تسهیلات
 
حاجی ابراهیمی می‌گوید: با پرداخت تسهیلات از این منابع در سال گذشته تعداد هزار و 137 اشتغال جدید در سامانه رصد به ثبت رسید. دریافت 15 گواهی کیفیت کارگاه، تدوین استاندارد ملی سوزن‌دوزی ترکمن و برگزاری همایش بسته‌بندی از جمله این اقدامات بوده است. 

وی در مورد برنامه‌های واحد حمایت تولید معاونت صنایع‌دستی طی امسال توضیح می‌دهد: صدور بیش از 2 هزار مجوز، اعطای تسهیلات مختلف در صورت تامین اعتبار لازم، ایجاد مراکز تخصصی صنایع‌دستی و استانداردسازی کارگاه‌های تولیدی صنایع‌دستی از جمله برنامه‌های امسال واحد حمایت از تولید معاونت صنایع‌دستی استان است. 

این کارشناس صنایع‌دستی می‌گوید: تنوع محصولات و رشته‌ها مهم‌ترین شرط موفقیت صنایع‌دستی گلستان تا امروز بوده است. 

 «محمد صالحی» معتقد است که برای فروش موفق صنایع‌دستی گلستان 2 تقسیم ضروری است. تقسیم‌بندی نخست مربوط به کالاهایی بوده که قرار است به عنوان کالای لوکس باشند و دوم کالاهایی که قرار است کاربرد عادی داشته باشند.

 البته به این معنا نیست که مثلا بگوییم فرشباف‌های گلستان، قالی ترکمن و گلیم و جاجیم باید لوکس باشند، سوزن‌دوزی و حصیر و پلاس غیر لوکس. بلکه در هر مورد باید به ساخت هر 2 نوع توجه شود. 


ضرورت کاربردی کردن محصولات

این کارشناس می‌گوید: مهم این است که بدانیم قرار نیست صنایع‌دستی به عنوان کالایی صرفا موزه‌ای و برای تزیین گوشه منازل مسکونی باشد. باید از تولید محصولات کاربردی و تزئینی حمایت شود. 

صالحی بیان می‌کند: حقیقت این است که دولت در این میان بیش از هر چیز دیگری باید نقش تسهیلگری ایفا کند و هنرمندان هم دست به کار شوند. 

یعنی در یک طیف گسترده، دولت می‌تواند آموزش‌های لازم را ارائه کند اما این آموزش‌ها الزاما تضمین‌کننده خلاقیت نیستند

. دولت می‌تواند روند فروش داخلی و صادرات را آسان کند، موانع را بردارد اما نمی‌تواند تضمین کند که حتما تولید یک تولید‌کننده در بازار موفق خواهد شد یا خیر. 

وی ادامه می‌دهد: دولت بستر را فراهم می‌کند، باقی امور باید به دست خود هنرمند پیش برود و هنرمندان پیشتازانه رفتار کنند.