فریب خورده
قدرت زنانه
«توماس پی.کولینان» رمان نویس نهچندان شناخته شده آمریکایی در سال 1966نخستین رمانش با نام «فریب خورده» را منتشر کرد. رمانی که بهدلیل داستان متفاوتش با استقبال خوب مخاطبان زمان خودش مواجه شد. پنج سال بعد «دان سیگل» یکی از کارگردانان مطرح دهه 60 و 70 هالیوود با خواندن رمان تصمیم گرفت فیلمی از آن بسازد. فیلمی که نقش اصلیاش به کلینت ایستوود جوان رسید و البته چندان سر و صدایی به پا نکرد اما این پایان کار رمان کولینان نبود، نیم قرن پس از انتشار کتاب این بار سوفیا کاپولا دختر فرانسیس فورد کاپولا کارگردان شهیر تاریخ سینما برای ساخت هشتمین فیلم خود به سراغ اقتباس مجدد از این رمان رفت و با همان نام فیلمی ساخت که در جشنواره کن 2017جایزه بهترین کارگردانی را برایش به ارمغان آورد.
ماجرا از چه قرار است؟
داستان نزدیک به سالهای پایانی جنگ داخلی آمریکا و در ایالت ویرجینیا آغاز میشود. سرجوخه جان مکبرنی سرباز خوش قیافه و ایرلندی است که بهعلت فقر و با دریافت پول برای جنگیدن وارد جنگ شده. او پس از جراحت سنگینی که از ناحیه پا برداشته در بیشهای محلی خودش را مخفی کرده تا از اعدام احتمالی توسط ارتش دور بماند. در اوج بیحالی مک برنی و درست زمانی که به مرگ نزدیک شده دختر 11سالهای به نام «ایمی» او را پیدا میکند. ایمی یکی از افراد ساکن در مدرسهای مذهبی و دخترانه به مدیریت خانم فارنزوورث است. مدرسهای که تمام ساکنین آن خانم هستند و خانم فارنزوورث همه کاره این مدرسه. البته فعلا و با توجه به اوضاع پر تلاطم کشور در جنگ داخلی فقط چند دختر بیسرپرست در مدرسه زندگی میکنند. ایمی بدون توجه به اینکه تمام افراد خانه زن هستند سرجوخه مک برنی را به مدرسه میبرد. واکنش اولیه همه اهالی مدرسه ترس از غریبهای است که معلوم نیست چقدر خطرناک است و نخستین تصمیم، تحویل دادن او به نیروهای ارتش. نیروهایی که هر از چند گاهی از آن منطقه رد میشوند اما اوضاع مک برنی آنقدر خراب است که چند روز بعد نظر خانم فارنزوورث عوض میشود و تصمیم میگیرد از این سرباز تا زمانی که حالش بهبود پیدا کند مراقبت کند. تصمیمی که با موافقت و رضایت بقیه اهالی خانه همراه میشود. همهچیز ظاهرا بسیار انسان دوستانه و آرام جلو میرود ولی کم کم اهالی مدرسه که همگی زنان و دخترانی تنها هستند به فکر جلب نظر این سرباز خوش قیافه میافتند. این جلب نظرها پس از چند روز تبدیل به حسادتی زنانه بین اعضای مدرسه میشود و این آغاز تراژدی هولناکی است که سرنوشت سرجوخه مک برنی را عوض میکند!
ویژگیهای فیلم
در «فریب خورده» همه چیز برای ساخته شدن یک اثر کاملا زنانه و خاص آماده بوده: شش شخصیت اصلی زن، داستان حسادتی زنانه و یک کارگردان زن! اما سوفیا کاپولا با هوشمندی این امکان را دور میزند تا فیلمش تبدیل به اثری ظریف، داستان گو و البته ترسناک شود. در حقیقت او در فیلم «فریب خورده» داستان قدرت زنانه و تأثیر آن در تفرقه و اتحاد را به تصویر میکشد نه وجه منفی حسادت زنانه را.
قدرتی که تاریخ ثابت کرده مردها عموما جز از طریق زور بازو، خشونت و البته عشق قادر به کنترل یا مهار آن نیستند. شاید دیالوگها و مکالمات شخصیتهای اصلی فیلم چندان منحصر به فرد نباشد، اما وقتی در موقعیتهای مختلف فیلم و با کلی پیش زمینه ذهنی ادا میشوند تأثیر فوقالعادهای بر کشش داستان میگذارند. وجود توامان صحنههای کمدی، ملتهب، عاطفی و خشن در کنار انتخاب درست لوکیشن، طراحی صحنه و لباس دقیق و البته موسیقی متن آرام ولی دلهرهآور گروه فرانسوی «فونیکس» از دیگر ویژگیهای فیلم است. جدا از بازی خوب کالین فارل در نقش جان مک برنی سه بازیگر اصلی زن این فیلم یعنی نیکول کیدمن، کریستین دانست و ال فانینگ هم بازیهای درخشانی دارند.