بازار
حراج سلامت در پیاده روهای شهر
معاون دانشگاه علوم پزشکی کردستان: تیم‌های نظارتی متخلفان زیادی را با توجه به اهمیت سلامت جامعه به دادگاه معرفی کرده‌اند و این روند ادامه دارد
شیما صادقی | سنندج- خبرنگار:
عرضه مواد خوراکی به شکل غیربهداشتی در خیابان‌ها مخصوصاً هسته مرکزی شهر و ابتدای خیابان انقلاب باعث نگرانی مردم شده است. در پیاده‌روهای مرکز شهر و جلو مغازه‌ها انواع مواد لبنی فاسدشدنی در خارج از یخچال، انواع ترشی، حلواشکری، سس مایونز، زیتون‌پرورده، خیارشور و... بدون درپوش زیر نور مستقیم آفتاب و در پیاده‌رو نزدیک سطل‌های روباز و بدبوی زباله به فروش می‌رسد که بیانگر نبود نظارت کافی و جنبه بازدارندگی برخورد با متخلفان است. اولین نکته در عرضه غیربهداشتی مواد خوراکی بازی با سلامت مردم است؛ جایی که باید دستگاه‌های نظارتی و بازرسی حضور داشته باشند و به‌طور جد با این نوع عرضه مواد خوراکی برخورد کنند.
عرضه روباز مواد مشکلی ندارد!
یکی از مغازه‌داران انتهای خیابان انقلاب که سیرترشی، خیارشور و حلواشکری را بدون هیچ درپوشی در معرض آفتاب و مقابل گردوغبار، حشرات و رفت‌وآمد مردم قرار داده است، در پاسخ به سوالی مبنی بر این‌که چرا مواد را به‌صورت غیربهداشتی عرضه می‌کنید و آیا متولیان سلامت بر عملکرد شما نظارت دارند، می‌گوید: خیارشور شسته می‌شود و عرضه آن به‌صورت روباز موردی ندارد، اما در مورد سیرترشی و حلواشکری حق با شماست و باید بهداشتی عرضه شود.
«احمد.ر» می‌افزاید: گاهی از سوی بهداشت و متولیان سلامت نظارت می‌شود و به‌صورت شفاهی نکاتی را متذکر می‌شوند، اما وقتی هم‌صنفی‌های ما مواد خود را این چنین عرضه می‌کنند، ما نیز برای درآمد بیشتر باید محصولات خود را این‌گونه عرضه کنیم. وی ادامه می‌دهد: ترشی ماده‌ای اسیدی است و به یخچال نیاز ندارد، اما خود مشتری ترجیح می‌دهد ترشی در معرض دید او باشد، علاوه بر آن مغازه‌های مشابه محصولات خود را به همین صورت عرضه می‌کنند، ما نیز درپوش آنها را برداشته‌ایم.
ضعف نظارت‌های بهداشتی
یک شهروند سنندجی می‌گوید: از عرضه مواد به صورت فله‌ای استقبال می‌شود. «عدنان کریمی» می‌افزاید: خرما و ترشی‌های فله‌ای تازه‌تر و قیمت مناسبی نسبت به نوع کارخانه‌ای دارند، اما متأسفانه به‌وفور شاهد عرضه غیربهداشتی آنها هستیم. این شهروند با درخواست نظارت بیشتر از سوی متولیان سلامت عنوان می‌کند: موضوع سلامت خانواده و امنیت غذایی باید به‌صورت ویژه مورد توجه بهداشت و متولیان این عرصه قرار گیرد، اما عرضه مواد به‌صورت بهداشتی نشان‌دهنده نظارت ناکافی در این زمینه است.
وی همچنین بیان می‌کند: در چند سال اخیر شاهد ازدیاد نوعی شیرینی‌فروشی هستیم که انواع شیرینی را با قیمتی کمتر از مغازه‌های قنادی می‌فروشند. دلیل ارزانی آن نسبت به قنادی‌ها و نوع مواد اولیه آن مشخص نیست، اما به دلیل ارزانی مورد استقبال مردم قرار گرفته است.
این شهروند با اشاره به مغازه‌های خواربارفروشی می‌گوید: فروش خیارشور و خرما به‌صورت روباز توجیه دارد چون مصرف‌کننده می‌تواند آن را بشورد، اما مواد غیر قابل شست‌وشو مانند قند و شکر چرا باید به‌صورت روباز و در معرض آلودگی عرضه شود؟ چه کسانی ناظر بر کنترل این کارند؟ چرا تاکنون هیچ نظارتی دراین‌باره نشده است؟ پای سلامت مردم در میان است.
تهدید‌سلامت جامعه
یک شهروند دیگر سنندجی عنوان می‌کند: عرضه غیربهداشتی مواد خوراکی و مواد آرایشی تقلبی توسط دست‌فروشان یکی از معضلاتی است که باید ساماندهی شود. متأسفانه به دلیل ناآگاهی مردم و قیمت پایین آنها فروش خوبی دارد، بنابراین باید نظارت و کنترل شود.
«سارا کمالی» در مورد محصولات خوراکی می‌افزاید: تحت هیچ شرایطی محصولات روباز را مصرف نمی‌کنم، چراکه سلامت خود و خانواده‌ام برایم اهمیت دارد.
این شهروند می‌گوید: نظارت بر بازار باید روزانه باشد و با متخلفان به‌صورت جدی برخورد شود، چراکه در برخی مغازه‌ها محصولات فاسدشدنی مثل سس مایونز، ماست، پنیر و... را داخل و خارج از مغازه و در معرض مستقیم آفتاب چیده و اصلاً خبری از نگهداری در دمای یخچال نیست! به همین راحتی با سلامت جامعه تهدید می‌شود.
نحوه نظارت بر واحدهای صنفی
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان در پاسخ به سوالی مبنی بر نحوه نظارت شبکه بهداشت به نگهداری غیراصولی مواد غذایی فاسدشدنی و عرضه آن اظهار می‌کند: برای برخورد با متخلفان، تیم‌های نظارتی ما بارها موارد تخلف را شناسایی کرده و تعداد زیادی از متخلفان را با توجه به اهمیت سلامت جامعه به دادگاه معرفی کرده‌اند که این روند همچنان ادامه دارد.
«فرزام بیدارپور» در مورد نحوه نظارت بر واحدهای صنفی می‌افزاید: نظارت بر اصناف مختلف متفاوت است، به عنوان مثال نظارت بر استخر به‌صورت 2هفته یک‌بار، نانوایی ماهانه یک‌بار و خواربارفروشی و لبنیات نیز از یک تا 3 ماه یک‌بار متغیر است.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان تصریح می‌کند: سال گذشته با نظارت‌های انجام شده متخلفان شناسایی و موارد بحرانی به مراجع قضایی و دادگاه و دیگر موارد به تعزیرات معرفی شد که در نهایت نحوه برخورد با آنها از طریق دادگاه و دستگاه‌های اجرایی تعیین خواهد شد.
بیدارپور در مورد عرضه غیربهداشتی مواد خوراکی می‌گوید: در گذشته بهداشت مواد غذایی کمتر مورد توجه بود، اما با نظارت و برخورد با متخلفان در حال حاضر اکثر مغازه‌ها مواد غذایی خود را به‌صورت اصولی و بهداشتی در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌دهند و در حال حاضر چند مغازه‌ای به‌صورت محدود مواردی را رعایت نمی‌کنند که در صورت مشاهده قطعاً با آنها برخورد می‌شود.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان با اشاره به نگهداری مواد فسادپذیر خارج از یخچال و روباز بودن آنها اظهار می‌کند: ترشی و ماست ماده‌ای اسیدی هستند که روباز بودن آنها مشکل‌ساز نیست، اما موادی مانند پنیر حتماً باید سرپوشیده و در یخچال نگهداری شود، البته برخی از مواد خوراکی مورد استقبال عموم است و در یک روز به فروش می‌رسد و فاسد نمی‌شود.
بیدارپور در پاسخ به سوالی مبنی بر این‌که چرا بر عرضه غیربهداشتی و روباز مواد خوراکی غیرقابل شست‌وشو مانند قند و شکر نظارت دقیقی انجام نمی‌شود، می‌گوید: قند و شکر باید بسته‌بندی‌شده و دارای پروانه بهره‌برداری باشد، اما به دلیل سود بیشتر به‌صورت فله‌ای و سنتی نیز عرضه می‌شوند که باید نظارت کاملی برآن صورت گیرد. البته تاکنون مورد مشکوک و خطرناکی در عرضه این مواد به‌صورت فله‌ای مشاهده نشده و آن‌چنان سلامت مردم را در معرض خطر قرار نمی‌دهد.
دلیل تکرار تخلفات
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان در پاسخ به این‌که چرا با وجود نظارت‌هایی که بیان کردید باز هم شاهد تخلف در بازار هستیم، گفت: ما به عنوان متولی سلامت وظیفه خود را انجام داده و متخلفان را به دادگاه معرفی کرده‌ایم، اما ضعف قانونی می‌تواند دلیلی بر تکرار تخلفات باشد.
بیدارپور در ادامه می‌افزاید: یکی از دلایل رعایت نکردن موارد بهداشتی حین عرضه توسط فروشندگان، بازدارنده نبودن جرایمی است که برای متخلفان در نظر گرفته می‌شود. اگرچه شرایط اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی به همراه بافت منطقه نقش مؤثری در کاهش تخلفات دارد.
