نفس صنعت چاپ به شماره افتاد

وحید مروتی | قزوین - خبرنگار:


گرانی و کمبود کاغذ به دنبال وضع تحریم‌های ظالمانه علیه کشورمان این روزها نفس صنعت چاپ را به شماره انداخته است. در حقیقت تمام رسانه‌های مکتوب اعم از کتاب، روزنامه‌ها، مجلات و... با مشکلات عدیده‌ای مواجه شده‌اند و اگر این روند ادامه پیدا کند، قطعا صنعت چاپ و نشر را به ورطه نابودی می‌کشاند. قزوین نیز از این قاعده مستثنی نیست و در سال جاری آمار چاپ کتاب در این استان کاهش چشمگیری یافته است. ضروری است مسئولان و دست‌اندرکاران این حوزه برای نجات صنعت چاپ و نشر تدابیر مناسبی بیندیشند.


 آمار کتاب‌های انتشاریافته

مسئول امور فرهنگی و حوزه نشر قزوین با بیان این‌که آمار نشر کتاب یکی از شاخص‌های توسعه فرهنگی ـ اجتماعی به شمار می‌رود، گفت: بررسی و مقایسه آماری می‌تواند سیاست‌گذاران این عرصه را برای برنامه‌‌ریزی و شناخت نقاط ضعف یاری کند. آمار کتاب‌های انتشاریافته در سال 97 بدین شرح است: تعداد کل عناوین 552، تالیف 360، ترجمه 192، چاپ اول 236، شمارگان 611 هزار و 600 و صفحه 85 هزار و 782 است. 

صدیقه رضایی بیان کرد: استان قزوین از نظر تعداد کتاب‌های منتشرشده در 11 ماه سال 97 از بین 31 استان کشور در رتبه 9 قرار گرفته است. وی در مورد آمار انتشاریافته در سال 98 توضیح داد: آمار کتاب‌های منتشرشده در 2 ماه سال جاری فقط 9 عنوان است که نسبت به سال گذشته کاهش چشمگیری داشته است. 52 ناشر در استان قزوین وجود دارند که از بین آنها 35 ناشر فعالند. 


افزایش چاپ در سال گذشته

سرپرست معاونت فرهنگی و رسانه‌ای اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قزوین گفت: سال گذشته با تمام مشکلاتی که در حوزه نشر کتاب وجود داشت، چاپ کتاب افزایش یافت و به خصوص در حوزه کودک و نوجوان رشد خوبی دیده شد، اما امسال با توجه به بحث تحریم‌ها، صنعت چاپ و نشر با مشکل افزایش قیمت کاغذ مواجه شد. 

وزارت ارشاد در زمینه حل این مشکل قول مساعد داده است که بخش عظیمی از کاغذهایی که در گمرک مانده است به قیمت ارز 4200 تومانی وارد بازار کند.
 امیدواریم التهاب بازار کاغذ برطرف شود. امسال در تهیه زینک نیز مشکلاتی داشتیم که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با همکاری شرکت تعاونی لیتوگرافان درصدد برطرف کردن مشکلات مربوطه هستند تا قیمت زینک با ارز مصوب باشد و ناشران از آن بهره‌‌مند شوند و مشکلاتشان کاهش یابد. 

نسرین میرزایی با بیان این‌که افزایش نشر الکترونیک باعث کاهش چاپ کتاب شده است، افزود: با توجه به این‌که نشر الکترونیکی افزایش یافته، تیراژ چاپ کتاب پایین آمده است و ناشران ترجیح می‌دهند برخی از کتاب‌ها را به صورت الکترونیکی منتشر کنند. 


 گذرگاه فرهنگ و هنر

سرپرست معاونت فرهنگی و رسانه‌ای اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قزوین بیان کرد: از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دستورالعملی آمده که در واقع شیوه‌نامه‌ای است که از کسب‌وکارهای فرهنگی و ایجاد گذرگاه فرهنگ و هنر حمایت می‌کند. اگر شهرداری و میراث فرهنگی با اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی همکاری کنند و شهرداری مکانی را در اختیار این موضوع قرار دهد، اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی هم حمایت می‌کند که این مکان در اختیار کتاب‌فروشی‌ها، حوزه مختلف نمایش، هنرهای تجسمی، مجسمه‌سازی و... قرار گیرد. 

میرزایی با بیان این‌که بخش اشتغال در حوزه فرهنگ مغفول مانده است، ادامه داد: با راه‌اندازی این مکان، دو مشکل اصلی فعالان حوزه فرهنگ و هنر استان قزوین، یعنی اشتغال‌زایی و کسب درآمد، برطرف می‌شود. دستورالعمل ایجاد گذرگاه فرهنگ و هنر به تعاونی ناشران داده شده و طرح آن نیز ارائه شده و قرار بر این است جلسه‌ای با شهرداری برگزار کنیم و این موضوع را مورد بررسی قرار دهیم. 


 نمایشگاه کتاب

سرپرست معاونت فرهنگی و رسانه‌ای اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قزوین درباره حضور ناشران قزوینی در نمایشگاه کتاب تهران گفت: ناشران قزوینی امسال در نمایشگاه کتاب تهران حضور خوبی داشتند و با وجود افزایش قیمت کتاب‌ها با استقبال بسیار خوبی روبه‌رو شدند و از میزان فروش رضایت داشتند. انتظار ما و ناشران این بود که صداوسیمای استان نیز در این نمایشگاه بین‌المللی حضور می‌یافت و حداقل اخبار مربوط به غرفه‌های ناشران استان قزوین را پوشش می‌داد. امیدواریم این اتفاق در سال‌های آتی رخ دهد. وی تصریح کرد: این‌که فقط با ورود مرکزی به نام فرهنگ و ارشاد اسلامی مشکل حوزه نشر استان قزوین برطرف می‌شود، اشتباه است. باید کل دستگاه‌های فرهنگی شامل شهرداری، آموزش و پرورش و همه و همه با هم کمک کنند تا مشکلات مربوط به حوزه نشرحل شود. 


گرانی کاغذ و زینک

حسین مافی، مدیرمسئول انتشارات سایه‌گستر، گفت: بزرگ‌ترین مشکلی که صنعت چاپ با آن مواجه است گرانی و نبود کاغذ و همچنین بالا رفتن تعرفه زینک است که در نتیجه سبب بالا رفتن قیمت چاپ و به تبع آن قیمت کتاب شده است. وی درباره دیگر مشکلات ناشران قزوینی اظهار کرد: اگر کتاب‌های انتشاریافته ناشران قزوینی فقط در استان پخش شود، تیراژ بسیار محدود می‌شود به همین دلیل نیاز است این کتاب‌ها در کشور پخش شوند. این کار را توزیع‌کننده‌های تهرانی انجام می‌دهند و ناشران قزوینی باید هزینه حمل‌و‌نقل زیادی را پرداخت کنند، همچنین از سوی دیگر پخش‌کننده‌های تهرانی انتظار دارند که کتاب در همان روز به دست آنها برسد که این مقدور نیست. از دیگر مشکلات ناشران قزوینی مربوط به مجوز کتاب‌هاست که این مجوز‌ها فقط در تهران صادر می‌شود. 

مدیرمسئول انتشارات سایه‌گستر با بیان این‌که به‌رغم مشکلات فعلی، آثاری که ناشران قزوینی منتشر کرده‌اند همچنان از کیفیت مطلوبی برخوردارند و در بازار توان رقابت با سایر ناشران را دارند، افزود: اما به لحاظ کمی افت قابل توجهی دیده می‌شود که کاهش تیراژ یکی از این موارد است. 

مافی ادامه داد: برای رونق گرفتن صنعت چاپ لازم است مشکل کمبود کاغذ که یک مشکل ملی است، برطرف شود. در بُعد استانی نیز ناشران قزوینی بارها در مورد اختصاص دادن مکانی برای عرضه کتاب‌ها مانند شهر کتاب‌ها و... با شهرداری و استانداری رایزنی کرده‌اند که این موضوع نیز هنوز به نتیجه نرسیده است.