پدیده سفید خاورمیانه

سیاوش فلاح پور|خبرنگار:

تصویری که از جغرافیای خاورمیانه و شمال آفریقا نزد جهانیان وجود دارد بیشتر در صحراهای بی‌انتها و مناطق آب و هوایی خشکی خلاصه می‌شود که مردم آن معمولا با بحران‌هایی نظیر بی‌آبی و ریزگردها دست‌ و پنجه نرم می‌کنند؛ بر این اساس، برف در کشورهای خاورمیانه‌ای، یک اتفاق خبری به‌حساب می‌آید؛ به‌ویژه در سال‌های اخیر که تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین تا حد زیادی مردم ساکن این منطقه را از نعمت برف و باران، حتی در نیمه دوم سال نیز تا حد زیادی محروم کرده است.

به این ترتیب، کافی است دقایقی از بارش برف در هر یک از کشورهای این منطقه بگذرد تا صدای شادی مردم و واکنش‌های گسترده آنان در شبکه‌های اجتماعی آغاز شود؛ اگرچه بارش برف در هفته‌های گذشته در برخی مناطق کاملا صحرایی در کشورهایی همچون عربستان و الجزایر، بیش از پیش زمینه را برای غافلگیری مردم و رسانه‌ها فراهم کرده است.

برف و جنگ در لیبی

شرایط زیست‌محیطی لیبی، بعد از برکناری معمر قذافی و آغاز جنگ داخلی در این کشور از گذشته به‌مراتب بحرانی‌تر شده است؛ به‌طوری‌که آخرین بارش برف در شهرهای لیبی به اواخر سال2014 برمی‌گردد. بارش سنگین برف در آن زمان فعالیت گروه‌های شبه‌نظامی در مناطق شمالی و مرکزی لیبی را مختل کرده و به مردم این کشور فرصتی کوتاه برای تجربه آرامش موقتی داد. یکی از تصاویر مشهور منتشر شده از برف لیبی در سال2014، آدم برفی است که ادوات نظامی به همراه دارد؛ تصویری که بیانگر اوضاع نامساعد این کشور بعد از حدود 6سال جنگ داخلی است.

برف روی شن‌های صحرای الجزایر بعد از 40سال

ماه گذشته و درحالی‌که مردم الجزایر همچنان در آرزوی دیدن برف در شهرهای خود بودند، انتشار خبر بارش برف در صحرای عین‎الصفرا و تصاویر شگفت‌انگیز آن، توجه تمام رسانه‌های جهانی را جلب کرد. کریم بوشتاتا، عکاس الجزایری که نخستین تصاویر از این پدیده طبیعی زیبا را منتشر کرده بود، گفته است: همه از دیدن برف در کرانه شمالی صحرای بزرگ آفریقا شگفت‌زده شده‌ایم. 40سال از آخرین بارش برف در این منطقه می‌گذرد و گمان می‌کردیم هرگز شاهد چنین پدیده‌ای نباشیم. تصویر لایه سفیدی از برف روی شن‌های سرخ صحرای عین‌الصفرا، تا چندین روز رسانه‌های بین‌المللی را مشغول خود کرده بود.

اماراتی‌ها در آرزوی برف تهران

موقعیت زیست‌محیطی حاشیه عربی خلیج‌فارس و همچنین آلودگی‌های جدیدی که در پی توسعه پرسرعت این مناطق در جریان است، مردم این کشورها را از تجربه نعمت برف محروم کرده است و تنها برخی مناطق صحرایی دور از شهرها (مانند نقاط مرزی عمان و امارات) شاهد بارش برف هستند. در این میان، رسانه‌های سیاسی امارات حتی در قبال این پدیده طبیعی نیز رویکردی سیاسی اتخاذ کرده و از روز گذشته گزارش‌های متعددی درباره بحران در تهران بر اثر برف منتشر کرده‌اند. اما واکنش شهروندان اماراتی به رسانه‌های این کشور در نوع خود قابل توجه است؛ به‌گونه‌ای که در بیشتر موارد به محتوای اخبار منتشر شده بی‌اعتنا بوده و صرفا آرزو می‌کنند که شهرهای آنان نیز شاهد بارش چنین برفی باشد!

دانش‌آموزان اردنی در آرزوی تعطیلی بعد از برف

اردن برخلاف سایر کشورهای حوزه شام (فلسطین، سوریه و لبنان) آب و هوای صحرایی داشته و بارش برف و باران در این کشور نیز رویه‌ای عادی به شمار نمی‌آید. با وجود این روزهای گذشته، امان، پایتخت اردن نیز شاهد بارش برفی سبک بوده که با وجود میل دانش‌آموزان این کشور هنوز بر زمین ننشسته است. وزیر آموزش و پرورش اردن هفته گذشته و درحالی‌که برخی رسانه‌های این کشور از تعطیلی احتمالی مدارس به‌دلیل بارش برف خبر داده بودند در توییتر خود نوشت: دانش‌آموزان عزیزم، می‌دانم که بعضی از شما دوست داشتید امروز برف بنشیند! تمام تقصیر متوجه تغییرات آب و هوایی و گرمایش جهانی است، به امید خدا دانشمندی از میان شما برای این مسئله در آینده راه‌حلی خواهد یافت! ولی تا آن زمان امتحانات فردا در موعد مقرر برگزار خواهد شد.

برف‌بازی شترها در عربستان

اگرچه آب و هوای نامعتدل عربستان سعودی به باران‌های سیل‌آسای ناگهانی عادت دارد اما بارش برف در این کشور اتفاقی نادر به شمار می‌آید. طی هفته گذشته، مناطق کوهستانی جبل‌الوز در استان تبوک، واقع در شمال شرقی عربستان شاهد بارش برف بوده و به این ترتیب بسیاری از دوستداران این پدیده طبیعی در عربستان برای برف‌بازی و عکاسی راهی این منطقه کوهستانی شده‌اند. انتشار تصاویری از واکنش شترهای تبوک، به‌عنوان حیوانی صحرایی به بارش برف، توجه کاربران عرب شبکه‌های اجتماعی را تا حد زیادی به خود جلب کرده است.

 برف امسال دنیا را غافلگیر کرد

امسال حتی کشورهایی مانند کانادا، آمریکا و روسیه هم که به زمستان‌های برفی سنگین عادت دارند، به‌خاطر بارش‌های بی‌سابقه روزهای سختی را سپری کردند. زمستان سنگین در غرب، در آخرین روزهای سال گذشته میلادی شروع شد و در تعطیلات سال نو ادامه یافت. در آمریکا، برف سنگین و یخبندان که گفته می‌شد به‌خاطر پدیده آب و هوایی «بمب سایکلون» بخش وسیعی از این کشور را گرفت، حتی چندین قربانی به جا گذاشت. صدها پرواز در شهرهای بزرگی مانند نیویورک لغو شدند و در بخش‌های جنوبی این کشور هم مردم بعد از سال‌ها، ‌بارش سنگین برف را تجربه کردند. در برخی ایالت‌ها، برق‌رسانی با مشکلات زیادی همراه شد و حتی دانش‌ْآموزان به‌خاطر قطع برق و سیستم‌های گرمایشی، با لباس گرم و شال و کلاه سر کلاس حاضر شدند. کانادا هم امسال یکی از بی‌سابقه‌ترین زمستان‌هایش را تجربه کرد؛ آبشار نیاگارا به‌خاطر برودت هوا یخ زد و مردم در بخش‌هایی سرمای منهای 46درجه را احساس کردند؛ یعنی دمایی که در سطح کره مریخ ثبت شده است. زمستان، در هیچ کجای دنیا بیشتر از سیبری بومی نیست اما دانشمندان اعلام کرده‌اند این منطقه وسیع در روسیه هم، یکی از سخت‌ترین زمستان‌های خود در سال‌های اخیر را دارد و هوای برفی و سردی که حالا ما در تهران تجربه می‌کنیم، یکی از پیامدهای سرمای بیش از اندازه در این منطقه است. در شرق دنیا، در همین روزهایی که ما تهران را سپیدپوش می‌بینیم، ژاپن هم یکی از سخت‌ترین زمستان‌های خود در سال‌های اخیر را تجربه می‌کند. بعد از 4سال، توکیو بارش سنگین برف را تجربه کرده و نزدیک به 20سانتی‌متر برف در این شهر باریده است.