یادداشت
محله‌ها تاریخ و قهرمان دارند
سعید میرمحمدصادق ـ پژوهشگر و مستندساز
بافت‌های تاریخی در بسیاری از شهرها وجود دارد. در چنین مناطقی عابران و ساکنان نشانه‌هایی از گذشته را می‌بینند. اما محله‌ها و مناطقی هستند که تاریخ آنها نمود بیرونی ندارد. خانه‌ها تازه‌سازند و خیابان‌ها مدرن و امروزی. البته در چنین جاهایی هم می‌توان ردپاهای اتفاقات مهم و مؤثری را جست و یافت. در واقع چیزی که مانع از این جستن‌ها و یافتن‌هاست نگاه سرسری و شتاب‌زده به محیط شهری است. هر محله‌ای دیروزی دارد؛ دیروزی که بخشی از تاریخ است. تاریخی که می‌توان در آن قهرمان‌هایی را در مقیاس و وسعت محلی دید. کسانی که در خانه‌های کوچک و بدون امکانات قد کشیده‌اند و موسیقیدان، شاعر، بازیگر، ورزشکار یا دست‌کم آدم به درد بخوری شده‌اند. برای همین دقت در احوال محله‌ها، موقعیت امروز و دیروزشان و مقایسه آنها می‌تواند موجب ترسیم و تعریف هویت برای هر محله‌ای باشد؛ هویتی که موجب حس تعلق به جایی که در آن زندگی می‌کنیم، می‌شود.
اگر می‌بینیم بسیاری از جوانان امروزی از اینکه در محله‌ای کم‌برخوردار بزرگ شده‌اند، خجالت می‌کشند یا از معرفی زادگاهشان ابا دارند به‌خاطر نبود چنین تعلقی است.
این در حالی است که بسیاری از هنرمندان و اهالی فرهنگ برای معرفی خود به زادگاهشان و جایی که در آن کودکی کرده‌اند، اشاره می‌کنند. کسی که قادر به درک اهمیت تاریخی محله‌هاست دیگر نگاه از بالا به پایین به هیچ نقطه‌ای نخواهد داشت و در پس هر دیواری جریانی از زندگی را خواهد یافت.
علاوه بر همه اینها هویت محلی در دل خود نوعی اخلاق و هنجار اجتماعی را نیز دارد. همین که انسانی بتواند دایره عواطف خود را از خانه به محله گسترش دهد، راحت‌تر و بهتر می‌تواند با دیگران تعامل کند. حس مشارکت بیشتری دارد و در قبال دیگران احساس مسئولیت می‌‌کند. محله‌ها، تاریخ و آدم‌هایشان را دست‌کم نگیریم.
