معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت اعلام کرد که مصرف تریاک، قلیان، بهداشت پایین دهان و نوشیدن چای داغ جزو عوامل خطر اختصاصی ایران در زمینه ابتلا به سرطان هستند. رضا ملک‌زاده در همایش روز ملی مبارزه با سرطان، با اشاره به راه‌اندازی ۳۴مرکز تحقیقات سرطان در کشور و ثبت ۱۰هزار مقاله علمی در این حوزه در مجلات معتبر، اظهار کرد: سالانه بیش از ۲۴۰۰ تحقیق علمی در زمینه سرطان در ایران انجام می‌شود. هم‌اکنون ۱.۳درصد مقالات علمی ما در این حوزه نگاشته می‌شود. در 3سال گذشته ۵۰پروژه مهم تحقیقاتی با بیش از ۱۲میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در این حوزه انجام شده است. به گزارش ایسنا، معاون تحقیقات وزیر بهداشت تصریح کرد: هر اقدامی که بخواهیم در حوزه سرطان انجام دهیم، نیازمند نظام ثبت این بیماری هستیم. با وجود اینکه سرطان معده در بیشتر نقاط دنیا کاهش یافته، اما در ایران هنوز شیوع بالایی در میان مردان دارد. مطالعات نشان می‌دهد که ابتلا به سرطان در ایران عوامل خطر بومی مانند مصرف تریاک، قلیان، بهداشت پایین دهان، نوشیدن چای داغ و ... دارد.
ملک‌زاده با بیان اینکه ۳۰درصد از سرطان‌های ایران مربوط به دستگاه گوارش است، ادامه داد: آمار سرطان سینه در زنان ایرانی مشابه زنان کشورهای دیگر است. سرطان مری در ایران زمانی بالاترین رقم را داشت که به‌تدریج کاهش یافت، اما به‌تدریج سرطان روده بزرگ افزایش پیدا کرد. افزایش امید به زندگی، کنترل عفونت، تغییر سبک زندگی و تشخیص بیشتر بیماری ازجمله عواملی است که سبب افزایش سرطان در ایران شده است. هرچه تعداد زایمان زنان بیشتر باشد، احتمال ابتلا به سرطان سینه نیز کاهش پیدا می‌کند.وی با تأکید بر اینکه شیوع سرطان در ایران هنوز از متوسط دنیا کمتر است، بیان کرد: مصرف سیگار، مصرف الکل، عفونت‌ها، رژیم غذایی نامناسب، هورمون‌های زنانه و چاقی از عوامل مؤثر در سرطان هستند. علت بروز ۳۰درصد سرطان‌ها چاقی است و این در حالی است که ۳۰درصد زنان ایرانی و ۲۵درصد مردان چاق هستند؛ درمجموع ۷۰درصد ایرانیان چاق یا دچار اضافه وزن هستند. به گفته معاون تحقیقات وزیر بهداشت، آلودگی هوای خانه‌ها، مصرف نوشیدنی‌های داغ، سیگار، قلیان، ناس، تریاک، آب غیربهداشتی، مصرف زیاد گوشت کبابی، سرخ‌شده، شور و مانده، فقر اقتصادی، سابقه خانوادگی، چاقی و برخی عفونت‌ها جزو عوامل خطر سرطان مری و معده هستند. ملک‌زاده با بیان اینکه مصرف تریاک در ایران بسیار متداول است، اضافه کرد: 10درصد ایرانیان برای تفریح، تریاک مصرف می‌کنند. آمار مصرف آن نیز از 7 تا ۱۸درصد در استان‌های مختلف متفاوت است.
برخی افراد در ۴۰سالگی روزانه نیم گرم تریاک مصرف می‌کنند. این ماده مخدر دو برابر تنباکو سرطان‌زاست. ملک‌زاده افزود: در ۳۰درصد موارد ابتلا به سرطان، هیچ عامل خطری در فرد بیمار دیده نمی‌شود. ۵۰درصد سرطان‌ها قابل پیشگیری و ۵۰درصد آنها قابل درمان است. در ایران بیش از 1000متخصص درمان سرطان داریم، اما به تعداد زیادی جراح نیز نیاز داریم. ۳۰درصد از تمام هزینه‌هایی که برای سرطان خرج می‌شود، مربوط به داروهای این بیماری است که معمولا هزینه بالایی دارند. وی همچنین به مردم توصیه کرد که برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری به‌صورت مرتب مسواک بزنند، میوه و سبزیجات مصرف کنند، آب سالم بنوشند، گوشت سالم و سفید به‌خصوص ماهی مصرف کنند، از مصرف زیاد نمک، سیگار، قلیان و تریاک خودداری کنند. علاوه بر آن تلاش کنند که دچار چاقی و اضافه وزن نشوند. پرهیز از تنفس طولانی‌مدت در هوای آلوده خانه‌ها، عدم استفاده از نوشیدنی‌های داغ، تزریق واکسن هپاتیت و درمان عفونت‌ها نیز در این زمینه مؤثر است. ملک‌زاده تأکید کرد: مصرف مولتی‌ویتامین از بروز سرطان جلوگیری نمی‌کند، اما استفاده از قرص آسپرین می‌تواند از سرطان روده بزرگ و معده جلوگیری کند؛ به همین دلیل مردان از ۵۰سالگی و زنان از ۵۵سالگی به بعد اگر مانعی برای مصرف آسپرین ندارند، می‌توانند از آن استفاده کنند.
