فضای فروشگاهی نمایشگاه کتاب

اصغر نوری/ کارگردان تئاتر و مترجم
نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در کل تاثیر خوبی بر فضای کتاب، مطالعه، نشر و فرهنگ دارد. تاثیرات این رویداد با کم و زیاد بر کار نویسنده، ناشر و حتی سایر عوامل پدیدآورنده کتاب قابل مشاهده است.

این نمایشگاه برای ناشران از این رو اهمیت دارد که آنها بیشترین بهره و استفاده را از برپایی نمایشگاه و از رهگذر آشنایی با سایر ناشران و اتفاقات اخیر جهان نشر و ارتباط مستقیم با مصرف‌کنندگان می‌برند.

برای نویسندگان گرچه منافع نمایشگاه از نظر صنفی و مادی به حد ناشران نیست ولی همنشینی و دیدار با مخاطبان آثارشان قطعا مشوق خوبی برای آنهاست و عاملی مهم برای دلگرمی و ادامه کار.

در نمایشگاه کتاب تهران اما به خصوص در سال‌های اخیر چنین منافع و تاثیراتی را به شکل دیگری شاهدیم.

ناشران از فرصت فروش مستقیم کتاب نهایت استفاده را می‌برند و دوست ندارند چنین فرصتی را که آنها را از موسسات پخش کتاب بی‌نیاز و از دادن پورسانت 40درصدی معاف می‌کند، از دست بدهند. از این رو تلاش عمده‌ای برای ارتباط با بقیه همکاران خود ندارند. درباره نویسندگان هم مشاهدات حاکی از این است که هم آنها و هم مخاطبان به گرفتن عکس بسنده کرده‌اند. در واقع فضای فروشگاهی بر کل نمایشگاه کتاب حاکم است؛ گرچه این به خودی خود بد نیست ولی نمایشگاهی به بزرگی و اهمیت نمایشگاه کتاب تهران می‌توانست بسیار مؤثرتر و پربهره‌تر باشد که متاسفانه نیست. امیدوارم روندی شکل گیرد تا نمایشگاه کتاب و رویدادهای فرهنگی دیگر ثمربخش‌تر و مفیدتر باشند.