قفسه
همه جنایات پیشین امپراتوری روسیه زیر پوششی ظریفانه انجام شده بود. بیرون راندن یک میلیون اهالی لیتوانی، کشتار صدها هزار لهستانی واز میانبردن تاتارهای کریمه، در خاطره ما باقی است اما هیچ سند مصوری وجود ندارد؛ از اینرو دیر یا زود این رویدادها را خلط یا محو خواهند کرد، اما نمیتوانند با هجوم 1968 به چکسواکی چنین کاری کنند زیرا عکسها و فیلمهایی از آن در آرشیوهای سراسر جهان حفظ میشود. عکاسان و فیلمبرداران چک سخت آگاه بودند که آنها تنها کسانی هستند که میتوانند تنها کار ممکن را به بهترین وجه انجام دهند؛ یعنی چهره خشونت را برای آینده دور حفظ کنند. ترزا 7روز متوالی در خیابانها پرسه زد و از سربازان و افسران روسی در وضعیتهای افشاکننده عکس گرفت. روسها نمیدانستند چه کاری کنند. به آنان فرامین دقیقی داده بودند که اگر کسی به آنان شلیک کرد یا سنگ انداخت چه باید بکنند اما به آنان نگفته بودند که وقتی کسی دوربینی را به طرف آنان گرفت چه واکنشی باید نشان دهند.
جسم و جان/ میلان کوندرا/ ترجمه: احمد میرعلایی