پیشنهاد کتاب
هراس‌ها و همدلی‌های انسان تنها
محمدناصر احدی/روزنامه‌نگار
«سگی تصور می‌کند رفتگرانی که هر صبح جمعه می‌آیند، غذای ارزشمندی را که خانواده‌ای در محفظه‌ای فلزی انبار کرده می‌دزدند.»
برای کسی که در 23سالگی داستان سگی را که به آدم‌ها مشکوک می‌شود دستمایه نوشتن قرار داد، عجیب نیست در اغلب داستان‌هایش بر ماهیت شکننده واقعیت و شکل‌گیری هویت فردی تمرکز کند. فیلیپ کی. دیک (1982- 1928) نویسنده‌ای است که به‌خاطر داستان‌های علمی تخیلی‌اش شناخته می‌شود و نامش هم‌ردیف بزرگان این ژانر همچون آیزاک آسیموف، آرتور سی کلارک، ری بردبری و اچ. جی. ولز قرار دارد.
اغلب داستان‌های او فانتزی‌های سوررئالی است درباره شخصیت‌هایی که به‌تدریج درمی‌یابند دنیای روزمره آنها، در عمل، توهمی است که به‌دست موجودات فرازمینی قدرتمندی اداره می‌شود. از دید دیک، امکان ندارد تنها یک واقعیت عینی مفرد وجود داشته باشد و به همین دلیل ایده‌های جهان‌های جایگزین و وانموده در پیرنگ داستان هایش به‌وفور دیده می‌شود.
یکی از مشهورترین آثار او کتاب «آیا اندروئیدها خواب گوسفندهای الکتریکی می‌بینند؟» است که در سال1968منتشر شد و اقتباس سینمایی ریدلی اسکات از آن با عنوان «بلید رانر» (1982) به شهرت و اعتبار این کتاب افزود. این داستان پساآخرالزمانی در سانفرانسیسکو می‌گذرد که زندگی در آن به‌دلیل جنگ جهانی اتمی به مرز نابودی رسیده است. در نتیجه تشعشعات مخرب و کشنده رادیواکتیو، بسیاری از گونه‌های جانوری منقرض شده یا در معرض انقراض قرار دارند و انسان‌های بازمانده، از حیوانات الکتریکی خانگی نگهداری می‌کنند که کاملاً شبیه حیوانات واقعی هستند. در این وضعیت، کسی که صاحب حیوانی واقعی باشد، برتری ویژه‌ای نسبت به سایر افراد دارد. از سوی دیگر، اندروئیدها یا آدم‌مصنوعی‌های یاغی به‌صورت قاچاقی از سیارات دیگر به زمین می‌آیند و جایزه‌‌بگیرانی مأمور شکار آنها هستند. یکی از این جایزه‌بگیران «ریک دکارد» نام دارد که آرزویش خرید یک حیوان واقعی است.
این رمان مکاشفه‌ای است در باب ماهیت انسان و اینکه آیا «همدلی» ناب‌ترین خصیصه انسانی است. بسیاری از منتقدان، این رمان را هشداری درباره مکانیکی شدنِ روزافزون انسان‌ها توصیف کرده‌اند. یکی از جالب‌ترین تفاسیر بر این رمان، با بهره‌گیری از نظریه مرحله آینگی لاکان، به تشریح این موضوع می‌پردازد که اندروئیدها کارکردی دوگانه مشابه تصویرِ آینه‌ای از «خود» (It self) دارند، اما این کارکرد در مقیاس اجتماعی است و نه فردی. ازاین‌رو، وحشت انسان‌ها از اندروئیدها بیانگر تردید انسان‌ها درباره هویت انسانی و جامعه‌شان است.
رمان «بلید رانر؛ آیا اندروئیدها خواب گوسفندهای الکتریکی می‌بینند؟» نوشته فیلیپ کی. دیک در شمارگان 1100نسخه و با قیمت 33هزار تومان به‌تازگی توسط نشر نیماژ روانه بازار کتاب شده است. پیشتر، در سال 1385، ترجمه سیدمحمدرضا باطنی از این رمان توسط انتشارات روشنگران و مطالعات زنان منتشر شده بود.
