خوزستان
بهبهان، آماده اسکان سیل‌زدگان
استانداری خوزستان:هنوز بسیاری از مناطق در معرض خطر تخلیه نشده‌اند
ستاره حجتی/اهواز - خبرنگار
باز هم خوزستان. باز هم کارون و کرخه. حالا نه از گرد و غبار خبری است و نه از خشکسالی. نه داستان نفت است و سهم خوزستان و نه زخم‌های کهنه. این بار نخل‌ها در آب جان می‌دهند. شهرها در آب خفه می‌شوند و روستاها با هر آنچه هست و نیست در میان موج‌ها تنها می‌ماند. باز هم قصه کوچ است و اسکان موقت. نه برای جنگ و نه از هراس بمب. این بار هراس از آب است و آن‌که برای آبادانی می‌خواستیمش حالا ویرانی به بار می‌آورد. خبرها از خوزستان سریع مخابره می‌شود و هر لحظه و دقیقه و ساعت تحولی در جریان است. ابعاد هشدارها پا را از حدود پیش‌بینی شده فراتر گذاشت و به 6 شهر و بیش از100 روستا رسید. باید تخلیه می‌شدند. اما به کجا؟ این مهم‌ترین سوالی است که این روزها در ذهن کسانی که می‌خواهند شهرها و روستاهایشان را تخلیه کنند، نقش بسته است؟ به کجا و چگونه؟
مصیب یکی از اهالی بریچه سفلی به همشهری می‌گوید: کجا برویم؟ چطور برویم؟ فقط یک دست لباس برداریم و خانه و زندگی‌مان را رها کنیم ببینیم چه می‌شود و دست روی دست بگذاریم؟ همه چیزمان اینجاست. خیلی از اهالی روستاها ماشین ندارند. موتور کم و بیش وجود دارد، اما مگر می‌شود 5، 6 نفر را سوار موتور کنی و با خودت ببری؟
فاطمه از هوفل شرقی هم همین گلایه را دارد. او می‌گوید: تکلیف ما روشن نیست. دولت درست می‌گوید. باید خانه‌ها را ترک کنیم، اما آیا اگر یک ماه یا دو ماه در کمپ باشیم کسی کار هم به ما می‌دهد؟ باید بنشینیم و دست این و آن را نگاه کنیم تا کسی به ما چیزی بدهد و کمکی کند. معمول است که مردم مهربان هستند و کمک می‌کنند، اما باید بمانیم. کسی دلش به حال خانه و زندگی دیگران که نمی‌سوزد. باید بمانیم. من بچه‌هایم را فرستادم امیدیه منزل یکی از اقوام، اما خودم می‌مانم. شوهرم می‌ماند. مردها و زن‌ها می‌مانند تا مراقب خانه و زندگی باشند.
بام خانه‌ها، مأمن اهالی
این حرف‌ها همه جا شنیده می‌شوند. بسیاری از روستایی‌ها که می‌خواهند روستاها را هم ترک کنند، می‌گویند: امکان حمل و نقل نداریم.
انگار زمان برای همه ایستاده و سیل برایشان آنقدرها هم وحشت‌انگیز نیست. همین دیروز بود که خبرنگارهمشهری به روستاهای کوت صالح رفته بود. آب تا چند قدمی روستاها رسیده بود و حتی بیمارستان را از ترس ورود آب تخلیه کرده بودند، اما اهالی حاضر نبودند خانه‌هایشان را ترک کنند. یکی دلش پیش رفتگان در آرامستان بود و دیگری به زحمتی که یک عمر کشیده‌اند دلبسته. برخی می‌گفتند: خوزستان است دیگر، همیشه این بلاها را دارد.
من با تعجب تکرار می‌کنم. خوزستان است و همیشه بلاخیز؟ اما گویا بیشتر اهالی و حاشیه‌نشینان کارون این طور فکر می‌کنند. ساعتی بعد از این گفت‌و‌گو روستاهای کوت صالح را آب گرفته و آب به داخل خانه‌ها آمده است. همه چیز پرشتاب روی می‌دهد و کاش مردم این را بدانند. در شعبیه اما ماجرا کمی فرق می‌کند. اینجا می‌گویند که بیشتر از هر چیز شاهد پرواز بالگردها بوده‌اند. نیروهای هلال احمر و ارتش استقرار ندارند و خودرویی برای جابه‌جایی نبود. در شعبیه مردم در حالی این حرف‌ها را به زبان می‌آورند که آب به گردنشان رسیده است و انگار بام خانه‌ها تنها مامن است.
وقت همکاری
در شعبیه 58 روستا زیر آب است. به قول اهالی، این به معنای تمام شوشتر است. سر که بگردانی انگار نیمی از خوزستان در آب است. کرخه، دز و کارون هم بی‌وقفه می‌تازند. چند روستا از دهستان عنافچه هم تخلیه شده است. البته ام سلما، که ساکن یکی از کمپ‌هاست، می‌گوید: کار ساده‌ای نبود. به ما هشدار دادند تخلیه کنید و یک نشانی هم دادند. حالا همه در چادر زندگی می‌کنیم. او ادامه می‌دهد: بسیاری از همسایه‌های ما در روستاهای اطراف نیامدند. همسرم تا بتواند، و اگر مسیری باز باشد، می‌رود به دیگران کمک کند. نمی‌گویم که دولت و هلال احمر کمک نمی‌کنند، اما حالا وقتی است که همه باید کمک کنند. نمی‌دانیم تا کی اینجا هستیم. نمی‌دانیم اوضاع تا کی این طور می‌ماند. بیشترین جوابی که به ما می‌دهند این است که به خدا توکل کنید. همین‌طور است. ما که کسی را جز خدا نداریم.
بهبهان منتظر تایید استانداری
در دزفول هم اوضاع بهتر از این نیست. دست‌ها با تمام توان کار می‌کنند. هر کس می‌تواند، حتی در مناطقی که ارتش و سپاه هم حضور کامل دارند، به حفر خندق‌ها و ساختن آب‌بندها کمک می‌کند، اما در هر موج آب در خوزستان هنوز این سوال موج می‌زند که کجا برویم؟ یکی از فعالان اجتماعی خوزستان به همشهری می‌گوید: اطلاع‌رسانی برای محل اسکان کافی نبود و از سوی دیگر بحث‌ها و اما و اگر‌های زیادی درباره ظرفیت اسکان وجود دارد. محمد داس‌مه به همشهری می‌گوید: مکان‌های تعیین‌شده برای اسکان معرفی شده‌اند. در سوسنگرد پادگان‌های 42 ثارالله، شهید حبیب‌اللهی، شهید مسعودیان، سالن‌های ورزشی خانه جوان، ناصرخسرو، مجموعه قدس، مجموعه تختی شهرستان اهواز و پادگان شهید هویزه، هما و امید خوزستان برای اسکان اعلام شده است. در شهرستان رفیع هم سالن ورزشی و 120 کلاس در مدارس شهرستان هویزه، اسکان بستان، پادگان میشداغ، اسکان حمیدیه، اردوگاه‌های شهید غلامی، شهید فرجوانی، ثامن‌الائمه (ع) و جوادالائمه (ع) اعلام شده است. وی تاکید می‌کند: در شرایط فعلی مهم‌ترین موضوعی که باید از سوی دولت پیگیری شود، آماده کردن وسایل برای تخلیه و ایاب و ذهاب است و این‌که به مردم این اطمینان داده شود که تنها نیستند و تا حد توان از خانه و زندگی آنها حراست می‌شود. همچنین در گفت‌و‌گویی که با فرماندار بهبهان داشتیم برای اسکان سیل‌زدگان اعلام آمادگی کردند و منتظر اعلام نیاز از سوی استانداری هستند.
زیرساخت‌های خوزستان کافی نیست
تخلیه نشدن همه مناطق در خطر، به چالشی جدی برای دولت هم تبدیل شده است. استاندار خوزستان در این باره به همشهری می‌گوید: تاکنون بسیاری از شهرها و روستاهای در معرض خطر سیل تخلیه شده‌اند، اما با وجود هشدارهای مکرر هنوز برخی همچنان مقاومت می‌کنند. غلامرضا شریعتی با بیان این‌که بسیاری از دستگاه‌ها و مردم محلی برای ممانعت از ورود آب به داخل شهرها در تکاپو هستند، می‌افزاید: خروجی‌های کرخه از سمت رودخانه‌های نیسان و هوفل در زمان خشکسالی مورد تعرض قرار گرفته‌اند، اما درحال حاضر تنها راه هدایت سیلاب باز شدن این خروجی‌ها و حرکت آب به سمت تالاب هورالعظیم است. همچنان از مردم درخواست می‌کنیم روستاهای در معرض سیل را تخلیه کنند. البته تا زمان تخلیه از طریق هلال احمر به آنها آذوقه رسانده می‌شود. اما شریعتی نگرانی‌های دیگری هم دارد. او تاکید می‌کند: زیرساخت‌های خوزستان برای حجم آورد آبی آینده فراهم نیست. آورد آب رودخانه‌های استان در سال‌های قبل از خشکسالی در یک سال آبی به طور متوسط 27 تا 28 میلیارد متر مکعب بود و پیش‌بینی می‌کنیم تا پایان سال آبی یعنی مهر به بیش از 50 میلیارد متر مکعب برسد. زیرساخت‌های خوزستان برای این آورد آبی فراهم نشده است و این مساله مشکلات جدی برای استان به همراه دارد. او ادامه می‌دهد: در این مدت آنچه را در توان داشتیم و باید انجام می‌دادیم به زمان بارش محدود نکردیم، بلکه به طور مستمر و مداوم تمام دستگاه‌های اجرایی، نیروهای مسلح، انتظامی، قضایی و امنیتی از آبان تا امروز درگیر مسائل مربوط به سیل و بارش‌ها هستند. استاندار خوزستان ادامه می‌دهد: در خوزستان، غیر از سیلاب‌های سایر استان‌ها، حدود 500 میلی‌متر بارش داشتیم در حالی که میزان بارش‌های بلندمدت ما به طور متوسط 240 میلی‌متر است و متوسط بارش خوزستان در سال گذشته تا این موقع کمتر از 200 میلی‌متر بوده است. به همین دلیل خود را برای مواجه شدن با شرایط آماده کرده بودیم. در عین حال این را در ذهن داشتیم که باید سیلاب‌های استان‌های دیگر را هم مدیریت کنیم. شریعتی با بیان این‌که تاکنون چنین سالی، که همه حوضه‌های آبریز فعال باشند، گزارش نشده است، می‌افزاید: آورد آب رودخانه‌های خوزستان در سال‌های قبل از خشکسالی در یک سال آبی به طور متوسط 27 تا 28 میلیارد متر مکعب بود. در سال گذشته این آورد آب به 13 میلیارد متر مکعب کاهش پیدا کرد و ما خشکسالی شدیدی را تجربه کردیم.
افزایش تعداد روستاهای در معرض خطر
مدیر کل مدیریت بحران استانداری خوزستان از تخلیه 182 روستا تا اواسط روز یکشنبه (18 فروردین) خبر می‌دهد. کیامرث حاجی‌زاده با بیان این‌که از زمان وقوع سیلاب تاکنون ۱۸۲ روستا به صورت کلی و جزئی در این استان تخلیه شده‌اند، می‌افزاید: از این تعداد روستای تخلیه‌شده ۶۱ روستا دچار آب‌گرفتگی شده‌اند. وی با بیان این‌که تا این لحظه 4600 واحد مسکونی آسیب دیده‌اند و ۳۳ هزار و ۵۰۰ واحد مسکونی در معرض خطر قرار دارند، اظهار می‌کند: همچنین حدود ۳۰ هزار نفر در ۴۷ اردوگاه اسکان اضطراری مستقر شده‌اند و امکانات و خدمات مورد نیاز برای آنها فراهم شده است. بارش شدید باران در بالادست سدهای خوزستان موجب افزایش قابل توجه آورد سدها در 2 هفته گذشته شد که در آن دبی خروجی سدها برای کنترل سیلاب و مدیریت سدها افزایش یافت. به گزارش همشهری، در روزهای گذشته دبی خروجی سد کرخه تا 2400 متر مکعب و دبی خروجی سد دز تا 3 هزار متر مکعب بر ثانیه رسید که این موضوع موجب سیلاب در پایین دست و آب‌گرفتگی زمین‌های کشاورزی و روستاهای حاشیه رودخانه‌های دز و کرخه شد وعلاوه بر ۱۸۲روستا، دستور تخلیه ۶ شهر در معرض سیلاب هم صادر شده است. با این حال به نظر می‌رسد ابعاد سیل در خوزستان چنان بزرگ است که مدیریتش آسان نیست.
