فصل درو

حسن دانایی‌فر/ سفیر پیشین ایران در عراق
روابط ایران و عراق را می‌توانیم یک روابط استراتژیک یا حتی فوق استراتژیک بنامیم چراکه رابطه 2ملت ایران و عراق در بین کشورهای منطقه از جایگاه ویژه و استثنایی برخوردار است.

از قدیم‌الایام اندیشمندان، علما، نخبگان، عموم مردم و حتی عشایر ایران و عراق تعاملات در هم تنیده داشته‌اند که این در هم تنیدگی به نسبت دیگر همسایگان 2کشور متمایز است.

نباید از نظر دور داشت که عمده این روابط در عمق تاریخ و اعتقادات مشترک و روابط قومی و قبیله‌ای 2کشور شکل گرفته است؛ به‌گونه‌ای که در یک مقطعی کسی مثل صدام تلاش کرد بین دو ملت تفرقه و شکاف ایجاد کند اما ریشه‌های روابط آنقدر قوی بود که نتوانست در این روابط تأثیر‌گذار باشد.

یکی از دلایل روابط ویژه کنونی ایران و عراق، کمک‌های راهبردی ایران در دوران مبارزه با داعش بود چون در آن زمان تنها کشوری که تمام قد با تمام امکاناتش برای کمک به عراق حضور پیدا کرد ایران بود و مردم عراق حمایت‌های ایران در مبارزه‌شان با صدام، ضد‌اشغالگری و مبارزه با فتنه داعش را فراموش نکرده و نمی‌کنند.

در سال97، عراق بزرگ‌ترین مقصد صادراتی ایران بود؛ بخش خصوصی ما بیشترین صادراتش را به عراق انجام داده؛ بنابراین مشخص است رهبران فهیم و با تجربه عراق فارغ از فشارها براساس منافع مردم عراق گسترش روابط با ایران را اولویت خود می‌دانند و این نوع سفرها بروز و ظهور اراده‌های خیرخواهانه مقامات ایران و عراق براساس احترام متقابل و حسن همجواری برای روابط راهبردی در مقابل اراده‌های پلید طرف‌های دیگر به‌شمار می‌رود. علاوه بر این، انعقاد توافقنامه راهبردی امنیتی از دیگر موضوعاتی است که هم‌اکنون در دستور کار دست‌اندرکاران مربوطه در 2کشور قرار دارد که در حال اقدام است. همکاری‌های علمی و دانشگاهی یکی از موضوعات مهم دیگر در جریان مذاکرات مقامات ایران و عراق به شمار می‌رود که در کنار همکاری‌های سیاسی و اقتصادی به همکاری‌های فرهنگی 2کشور جلوه تازه بخشیده است. در جریان سفر آقای عبدالمهدی، طرفین در جمیع موضوعات مورد نظر بحث و گفت‌وگوی سازنده داشتند و فکر می‌کنیم روابط 2کشور در مرحله محصول دادن است؛ یعنی شاهد به بار نشستن سرمایه‌گذاری‌های سال‌های قبل ایران هستیم. باید تأکید کرد که ترکیب هیأت نخست‌وزیر عراق در ایران اقتصادی بود و به‌عبارت دیگر مهم‌ترین محور این سفر توسعه و تعمیق همکاری‌های اقتصادی بود که در این رابطه علاوه بر اجرایی شدن توافقات قبلی سران 2کشور در جریان سفر آقای روحانی، موضوعات جدیدی هم مدنظر قرار داشت.