خراسان رضوی پایتخت مذهبی ایران

مرجان فرهمند  
مشهد - خبرنگار


سفر نوروزی سین سفره هفت‌سین بسیاری از ایرانیان است. فرصتی مغتنم برای تکاندن غبار خستگی از روح و جسم. هنگام تصمیم گرفتن برای رفتن به سفر، انتخاب مقصد و البته شناخت جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی و طبیعی آن منطقه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از آنجا که همواره کمبود زمان مشکل اصلی گردشگران است بهتر است بدانیم در طول راه تا رسیدن به مقصد چه مکان‌های گردشگری و دیدنی سر راه ما قرار دارد تا بتوانیم مدیریت بهتری برای زمان داشته باشیم و بدین‌ترتیب در هنگام گذر از شهرهای مختلف از آثار باستانی شهرها دیدن می‌کنیم.  جاده تهران به مشهد یکی از شلوغ‌ترین جاده‌های کشور است که هر سال پذیرای جمعیت زیادی از مسافران نوروزی است. بخش بزرگی از سفر به مشهد به واسطه حضور بارگاه ملکوتی حضرت امام رضا (ع) است. بنابراین افراد با هر سن و سالی و حتی از اقصی نقاط دنیا به این شهر سفر می‌کنند. در بسیاری از موارد مسافران ترجیح می‌دهند که سفر خود را برنامه‌ریزی کنند و برای این کار هزینه هتل، حمل‌و‌نقل و بلیت هواپیما را محاسبه می‌کنند تا سفر راحت و بی‌دردسری را تجربه کنند. 


2 مسیر گردشگری 
تهران را به ‌قصد زیارت و سیاحت به سمت مشهد ترک می‌کنید و دل به جاده می‌سپارید. در راه تهران ـ مشهد 2 مسیر ورودی و البته جذاب و دیدنی وجود دارد که در طول سفر می‌توان اقامتی کوتاه و لذت‌بخش را در برخی نقاط این مسیرها تجربه کرد. 
شما می‌توانید از جاده کناره و استان‌های شمالی وارد خراسان رضوی شوید و پس از طی مسیر از سمت آشخانه ـ بجنورد مسیر را تا مشهد ادامه دهید یا مسیر گرم و کویری سمنان ـ سبزوار را انتخاب کنید. در هر صورت چون هر 2 مسیر از محورهای توریستی کشور هستند از امکانات خوبی برخوردارند. 


کلبه‌ای در باغ گل محمدی 
اگر همراه با خانواده قصد ادامه سفر را دارید، اقامتگاه‌های بومگردی در حوزه شهرستان نیشابور و مناطق ییلاقی و زیبای آن مثل خرو، بوژان و درود را پیشنهاد می‌کنیم. هزینه یک شب اقامت در این اقامتگاه‌های بوم‌گردی‌ به همراه صبحانه و ناهار بین 35 تا 50 هزار تومان به ‌ازای هر یک نفر است. البته با توجه نوع پذیرایی و امکانات قیمت‌ها متغیر است.  در مسیر گردشگری از سمت سبزوار و نیشابور به دلیل کویری بودن منطقه، روستاها بسیار پراکنده‌اند. در نزدیکی نیشابور چشمه ‌گراب و روستای فَرخُد واقع است. فرخد روستایی قدیمی است که عمر آن با پاژ، روستای زادگاه فردوسی، برابری می‌کند. شکل باستانی این روستا که شامل قلعه‌ای روی بلندی و خندقی گرد است، تأکید‌کننده اصالت روستاست. فاصله ٩‌ کیلومتری فرخد با مشهد سبب شده است کمتر‌ کسی برای اقامت شبانه‌روزی پا به این روستا بگذارد. با ‌این‌ حال اگر کسی بخواهد صبح را با استشمام عطر گل محمدی از خواب برخیزد، روستاییان 2 خانه قدیمی را آماده پذیرایی از گردشگران کرده‌اند. رستوران و لمکده نیز با کیفیت مناسب در روستا وجود دارد. اهالی روستای فرخد که این روزها به قمصر خراسان مشهور شده است بسیار مهمان‌نوازند. 


سفر در زمان  







اقامتگاه بوم‌گردی دنیای قدیم هم در روستای حمیدآباد نیشابور واقع است. این اقامتگاه بوم‌گردی قدمتی بیش از 50 سال دارد و وجود وسایلی قدیمی که در این مکان جمع‌آوری شده یادآور زندگی در گذشته‌های دور است. خانه‌ای کاهگلی با تیرک‌های چوبی، چرخ‌های نخ‌ریسی و کوزه‌‌های سفالی بزرگ گوشه اتاق‌ها، سماور زغالی و دیگر وسایل قدیمی این اقامتگاه که به همت صاحب آن جمع‌آوری شده است، شما را به سفر در زمان می‌برد. در کنار این اقامتگاه موزه‌ای از وسایل زندگی قدیمی قرار دارد که هریک می‌تواند زندگی ساده زمان‌های دور را برای گردشگران این اقامتگاه تداعی کند. این موزه طی چند سال با گردآوری شمار زیادی از وسایل و تجهیزات زندگی قدیم به موزه‌ای زیبا تبدیل شده است. این موزه در شهر نیشابور، کیلومتر 5 جاده بوژان، روستای حمیدآباد، جنب ایستگاه اتوبوس قرار دارد. هزینه یک شب اقامت در این اقامتگاه بوم‌گردی حدود 45 تا 50 هزار تومان است. از دیگر اقامتگاه‌ها می‌توان به اقامتگاه ارگ رادکان در نزدیکی مشهد و همچنین ارگ‌ کهن‌دژ بین شهد و چناران اشاره کرد که برای هر شب اقامت در آن حدود 100 هزار تومان هزینه دریافت می‌شود. 


مسیر اول تا رسیدن به مشهد 


سبزوار اولین شهر خراسان رضوی است و از زمانی که به سبزوار وارد می‌شوید در اصل وارد خاک خراسان رضوی شده‌اید. این مسیر دارای جاذبه‌های طبیعی و تاریخی بسیاری است. در مسیر سبزوار کمپ‌های طبیعی فراوانی وجود دارد. در این منطقه 2 کویر بسیار زیبا و جذاب واقع شده است که پیشنهاد ویژه‌ای برای طبیعت‌گردها به شمار می‌رود. کویر شش قلعه و کویر رضاآباد اقامتگاه‌هایی دارد که غذا و مکان استراحت را با قیمت مناسب در اختیار شما قرار می‌دهد. در این میان می‌توان به اقامتگاه بوم‌گردی ایلی عشایر رضاآباد اشاره کرد که از مسیر اصلی حرکت شما 50 کیلومتر فاصله دارد. در این مکان برای 24 ساعت اقامت به همراه 3 وعده غذا 85 هزار تومان دریافت می‌شود. همچنین می‌توانید خارج از تور با 25 هزار تومان سافاری و با 10 هزار تومان شترسواری را تجربه کنید، اما اگر با تور همراه شوید هزینه‌ها کمتر می‌شود. اگر قصد سفر به این نقطه را دارید حتما قبل از حضور با جست‌وجوی عنوان اقامتگاه‌ها در اینترنت با مسئول اقامتگاه بوم‌گردی هماهنگ شوید. مثلا برای حضور در بوم‌گردی ایلی عشایری رضاآباد می‌توانید با شماره 09193321985 با مسئول این بوم‌گردی تماس بگیرید تا از خالی بودن اتاق برای اقامت مطمئن شوید. ‌اقامتگاه بوم‌گردی نرگس در روستای رضا‌آباد هم به ‌عنوان اقامتگاه درجه 3 از طرف سازمان میراث فرهنگی شناخته شده است که با امکاناتی ساده رسم مهمان‌نوازی را به‌ جا می‌آورد. این کویر حدود 27 کیلومتر از جاده اصلی فاصله دارد، اما هنوز آسفالت نیست و باید مسیری را پیاده‌روی کنید تا به رمل‌های کویر در روستای رضاآباد برسید. پیشنهاد می‌کنیم این مسیر را حتما به ‌همراه تور و راهنمای تور و بدون کودکان بروید. 


جاذبه‌های مسیر دوم  


مسیر دوم معمولا برای مسافرانی است که از طریق استان‌های شمالی وارد خراسان رضوی می‌شوند. اگر قصد سفر به شمال کشور و سپس حرکت به سمت مشهد را دارید، این مسیر بهترین انتخاب است. مسیری پر از جاذبه‌های طبیعی و سبز و خرم. ابتدا پس از گذراندن شهرهای شمالی درگز شوید. در اینجا می‌توان منطقه بندیان و جنگل‌های وحشی را دید. موزه بندیان درگز محوطه باستانی بندیان با هزار متر مربع در شهرستان درگز، بزرگ ترین گچ‌بری یافت شده از دوران ساسانی را در دل خود جای داده است. این مکان باستانی در ۲ کیلومتری شمال غرب شهرستان در  کنار رودخانه درونگر واقع شده  و به سبب آب بندی که در این ناحیه قرار داشته به بندیان معروف است. در نخستین فصل کاوش در این منطقه، تالاری به ابعاد ۸ در ۱۰ متر خاک برداری شد که به احتمال زیاد دارای سقفی چوبی و مسطح بوده و بر فراز آن ستون ها قرار داشته اند. جالب ترین قسمت تالار، تصاویر و کتیبه هایی است که به‌صورت گچ بری دور تا دور این تالار نقش خورده اند. در راه درگز، دره شمخال، دره باجگیران و منطقه عقاب تازه قرار دارد و همگی جاذبه‌های طبیعی‌اند که آبشارهای پرآب دارند و بعضی از این مناطق مثل دره شمخال شهرت جهانی دارند.  پس از گذراندن این مسیر از شهرستان درگز برای رسیدن به مشهد می‌توانید 2 مسیر را انتخاب کنید، یکی مسیر درگز ـ  قوچان و آزادراهی که به سمت چناران و گلبهار و مشهد می‌رود و مسیر دیگر که از سمت درگز به کلات وارد مشهد می‌شود. 


کلات؛ قطعه‌ای از بهشت  


راهنمایان تور و طبیعت‌گردها کلات را منطقه‌ای بسیار رازآلود معرفی می‌کنند. بهترین فصل سفر به این منطقه بهار و به ‌خصوص اردیبهشت‌ماه است. در فصل تابستان به‌ دلیل گرمای آن کمتر کسی هوس می‌کند به کلات سفر کند. در این منطقه فقط چند چشمه آب‌گرم دائم وجود دارد و باقی چشمه‌ها در فصل گرم تابستان کم‌آب و یا خشک می‌شوند.  مسافری که از سمت مشهد وارد کلات می‌شود در ابتدا بعد از عبور از پاسگاه به روستای زیبای دهسرخ می‌رسد. روستایی که خاک آن رس و همه خانه‌های روستا قرمزرنگ است و معماری آن به روستای ابیانه اصفهان شبیه است. بلندترین آبشار طبیعی خراسان رضوی در کلات قرار دارد و به آبشار آب‌گرم کلات معروف است و در روستایی هم‌نام خود قرار دارد. ارتفاع این آبشار حدود 30 متر است.  توصیه می‌شود اگر با اتوبوس به روستا سفر می‌کنید آن را قبل از ورود به روستا در مکانی مناسب پارک کنید و اگر با خودرو شخصی سفر می‌کنید از پارکینگ روستا استفاده کنید. البته مسیر پارکینگ چندان مناسب حال خودروها نیست و می‌توانید در همان ابتدای روستا خودرو خود را در کنار درمانگاه پارک کنید. می‌توانید از اهالی مهربان روستا درخواست کنید تا با تراکتور شما را به ابتدای مسیر پیاده‌روی ببرند یا می‌توانید با خودرو شخصی از کوچه پس کوچه‌های روستای آب‌گرم عبور کنید و خود را به پارکینگی برسانید که در نزدیکی بقایای یک بند تاریخی و قدیمی ساخته شده است و با پرداخت هزینه خودرو خود را در آنجا پارک کنید. یک سرویس بهداشتی هم داخل پارکینگ وجود دارد که آب لوله‌کشی ندارد. روستا سوپرمارکت دارد و توصیه می‌شود مایحتاج خود را از آنجا تهیه کنید تا کمکی هم به بهبود وضع اقتصادی اهالی باشد. مسجد و سرویس بهداشتی هم داخل روستا وجود دارد. بعد از مسجد و حدود ۱۰۰ متر جلوتر به یک دوراهی می‌رسید که باید مسیر سمت راست را انتخاب کنید. امکانات اقامتی مثل مهمانسرا و یا اقامتگاه بوم‌گردی در روستا وجود ندارد، ولی با هماهنگی اهالی روستا می‌توانید با پرداخت هزینه شب را در خانه اهالی بیتوته کرده و یا از فضای مسجد استفاده کنید، البته برای بازدید از این روستا و جاذبه‌های طبیعی آن برنامه‌ای یک روزه کافی است و به اقامت نیاز نخواهید داشت. از ابتدای روستا تا آبشار آب‌گرم در حدود ۶ کیلومتر را در امتداد رودخانه و در مسیری با صخره‌های زیبا و پس از آن دشتی سرسبز ادامه خواهید داد. این پیاده‌روی حدود ۳۰ تا ۴۰ دقیقه زمان می‌برد. 


آبشار زیبای زاوین    
اگر خواستید شبی را در شهرستان کلات اقامت کنید، تماشای جاهایی مثل سد زاوین و آبشار زاوین را از دست ندهید. شهرستان کلات بیشترین مراکز بکر طبیعی استان خراسان رضوی را در خود جای داده است و گردشگران و طبیعت‌دوستان که عاشق دیدن کوه‌ها،‌ دره‌ها، آبشار‌ها، جنگل‌ها (جنگل ارس هزارمسجد و جنگل پسته خواجه) و تنگه‌ها هستند هر سال به این منطقه سفر می‌کنند و از آنجا به مناطق مورد نظرشان می‌روند. آبشار‌ زاوین نیز در 50 کیلومتری منطقه جنوب غربی شهرستان کلات نادری و در یک کیلومتری جاده لابین از سمت کلات قرار گرفته است و در واقع با شهر زاوین حدود ۳ کیلومتر فاصله دارد.  در حوالی سد ‌زاوین روستاهایی نظیر قلعه نو و ارتکند قرار دارند که به بهشت کلات مشهورند. .



فاروج؛ شهر آجیلی ایران  
 فاروج در مسیر شرقی بعد از قوچان قرار دارد  و  از شمال به کشور ترکمنستان  منتهی می‌شود. این شهر به دلیل مغازه های پرشمار آجیل فروشی اش به  شهر آجیلی معروف است  .


برنامه‌های ویژه نوروز 98    
در مشهد هتل‌ها و اقامتگاه‌های بسیاری برای گذراندن تعطیلات در نظر گرفته شده است، اما انتخاب فضا و غذایی سالم و ارزان برای بسیاری از ما مهم‌تر است. در این زمینه باید بیشتر جست‌وجوی کنید، اما برای دیدن مکان‌های تاریخی می‌توان مواردی را پیشنهاد کرد. راهنمای هتلی تور به ‌صورت خصوصی و با مجوز سازمان گردشگری ویژه‌برنامه‌ای را برای ایام نوروز با تمرکز بر مشهدگردی تدارک دیده است. در این ایام 8 تور یک روزه همراه با صبحانه، ناهار، بیمه، وسیله ایاب‌و‌ذهاب و همچنین راهنمای تور انجام می‌شود. هزینه‌ها براساس خدمات برنامه‌ریزی‌شده نزدیک به 60 هزار تومان برای یک روز تور مشهدگردی است.